De parlementaire vergadering van de Raad, waarvan het Verenigd Koninkrijk lid is, heeft eerder deze maand een resolutie aangenomen waarin Assange als “politieke gevangene” wordt aangeduid.

Assange zat vijf jaar in de zwaar beveiligde Belmarsh-gevangenis in Londen voordat hij in juni werd vrijgelaten en naar zijn geboorteland Australië terugkeerde. De Britse regering had hem opgesloten terwijl de VS een uitleveringsprocedure aanspande bij de Britse rechtbank.

Zijn behandeling heeft verontwaardiging gewekt bij de Raad van Europa, die werd opgericht in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog met sterke steun van Winston Churchill.

De resolutie drong er bij de Britse autoriteiten op aan om een onderzoek in te stellen “om vast te stellen of hij [Assange] is blootgesteld aan foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, in overeenstemming met hun internationale verplichtingen”.

De Raad oordeelde dat de Britse autoriteiten “de vrijheid van meningsuiting en het recht op vrijheid van de heer Assange niet doeltreffend hebben beschermd door hem bloot te stellen aan langdurige detentie in een zwaarbeveiligde gevangenis, ondanks de politieke aard van de zwaarste aanklachten tegen hem”.

De Raad van Europa oordeelde dat de Britse autoriteiten “de vrijheid van meningsuiting en het recht op vrijheid van de heer Assange niet effectief hebben beschermd”

Declassified vroeg het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken naar hun reactie op de uitspraak van de Raad van Europa.

Het regeringsdepartement ontweek de vraag en antwoordde: “Het langdurige uitleveringsverzoek voor Julian Assange is afgehandeld. Zoals gebruikelijk worden alle uitleveringsverzoeken op individuele basis behandeld door onze onafhankelijke rechtbanken en in overeenstemming met de Britse wet.”

De eisen van de Raad zijn niet bindend voor Europese regeringen, maar ze zijn wel “verplicht om te reageren”.

‘Doofpot’

Stella Assange, Julians vrouw, vertelde Declassified dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een “ernstige fout” maakt door te weigeren gehoor te geven aan de uitspraak van de Raad van Europa.

Ze zei: “We weten dat de Crown Prosecution Service (CPS) belangrijke documenten met betrekking tot Julians gevangenschap heeft laten verdwijnen en heeft geweigerd informatie te verstrekken, eerst aan een journalist en nu aan de rechtbank. Dit zou licht kunnen werpen op de politieke kant van Julians vervolging in het Verenigd Koninkrijk.

“De Britse regering neemt effectief deel aan de doofpotaffaire, op een manier die alleen een schuldige partij zou doen”

“Het is één ding als malafide figuren in het CPS samenspannen met buitenlandse regeringen om een uitgever te vervolgen en proberen hun sporen uit te wissen. Deze weigering van de Britse regering, in het licht van een onafhankelijk rapport van de Raad van Europa, en een oproep van een overgrote meerderheid om een onderzoek in te stellen, is echter nog iets anders.”

Ze voegde eraan toe: “De Britse regering neemt effectief deel aan de doofpotaffaire, op een manier die alleen een schuldige partij zou doen.”

Psychologische marteling

Assanges detentie in het zwaar beveiligde Belmarsh was “buiten proportie in verhouding tot zijn vermeende misdrijf”, aldus de resolutie van de Raad van Europa.

Het herinnert aan de bevindingen van de toenmalige speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor foltering, Nils Melzer, dat Assange was blootgesteld aan “toenemende ernstige vormen van wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, waarvan de cumulatieve effecten alleen kunnen worden beschreven als psychologische foltering”.

Het rapport van Melzer, dat in 2019 werd opgesteld terwijl Assange asiel had gekregen in de Ecuadoraanse ambassade in Londen, riep Britse functionarissen op om een onderzoek in te stellen naar mogelijk “crimineel gedrag” in hun behandeling van Assange. Het werd nooit gerapporteerd in de Britse nationale media.

De Raad van Europa stelde dat de Britse autoriteiten de bevindingen van Melzer “lijken te hebben genegeerd”.

De resolutie werd aangenomen met 88 stemmen voor, 13 tegen en 20 onthoudingen. De vier Britse leden van de parlementaire vergadering van de Raad stemden tegen, waaronder Lord Richard Keen, een conservatieve lord, die een afwijkende mening was toegedaan.

“Assange is blootgesteld aan ernstige vormen van wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, die alleen kunnen worden omschreven als psychologische marteling”

Keen voerde aan dat het “juridisch onjuist” was om te concluderen dat Assange onrechtmatig was vastgehouden, omdat hij eerder borgtochtvoorwaarden had geschonden en als vluchtgevaarlijk werd beschouwd.

Keen verwierp ook de beschuldiging van marteling en zei dat Assanges “betreurenswaardige psychologische toestand” die door Melzer werd vastgesteld, te wijten was aan Assanges “zelfopgelegde langdurige isolatie in de Ecuadoraanse ambassade in Londen en niet kan worden toegeschreven aan de Britse autoriteiten”.

Afschrikwekkend effect

De Raad van Europa concludeerde dat de behandeling van Assange “een gevaarlijk afschrikwekkend effect en een klimaat van zelfcensuur creëert voor alle journalisten, uitgevers en anderen die zaken rapporteren die essentieel zijn voor het functioneren van een democratische samenleving”.

De Raad voegde eraan toe: “Het ondermijnt op ernstige manier de rol van de pers en de bescherming van journalisten en klokkenluiders over de hele wereld.”

De resolutie merkte ook op dat de Raad “gealarmeerd” was door berichten dat de Amerikaanse veiligheidsdienst Assange heimelijk had bespioneerd terwijl hij in de Ecuadoraanse ambassade in Londen zat, en naar verluidt plannen aan het ontwikkelen was om hem te vergiftigen of zelfs te vermoorden op Britse bodem.

Rebecca Vincent, campagnedirecteur bij Reporters Without Borders, vertelde ons dat de veroordeling van Julian Assange door de Britse rechtbank tot 50 weken gevangenisstraf wegens het breken van de borgtocht “buiten proportie” was.

“Zijn daaropvolgende langdurige opsluiting in een zwaarbeveiligde gevangenis zonder aanklacht vormde een grove schending van zijn rechten”

Ze voegde eraan toe: “Zijn daaropvolgende langdurige detentie in een zwaarbeveiligde gevangenis zonder aanklachten tegen hem in het VK, uitsluitend in voorarrest, vormde een grove schending van zijn rechten.”

Vincent zei: “We werden geconfronteerd met ongebruikelijke beperkingen van de Britse autoriteiten toen we ons werk probeerden te doen als advocaat in deze zaak. Zo ondervonden we extreme moeilijkheden om de uitleveringsprocedures tegen Assange in Britse rechtbanken te kunnen volgen en om hem te kunnen bezoeken in de Belmarsh-gevangenis. Deze aspecten verdienen allemaal een ernstig onafhankelijk onderzoek.”

Dit artikel is een vertaling door DeWereldMorgen Vertaaldesk. De auteur van het originele artikel is Mark Curtis, directeur van Declassified UK en auteur van vijf boeken en verschillende artikels over het Britse buitenlands beleid.