In 2023 stegen de NMBS-prijzen al met 9 procent, en vandaag komt daar nog eens 5,9 procent bovenop. “Het probleem is dat het openbaar vervoer al duur is en alleen maar duurder wordt”, benadrukt Anton Obbels, educatief medewerker bij ABVV-Jongeren. Vooral nu, in een tijd waarin werkonzekerheid onder jongeren toeneemt en inflatie hard toeslaat, is deze prijsstijging problematisch, melden de jongerenvakbonden.

De jongerenvakbonden zetten zich in voor een ‘jongerenticket’, waarmee je voor slechts 12 euro per jaar door heel België kunt reizen. “Openbaar vervoer moet toegankelijk zijn voor iedereen”, benadrukt Obbels. Echter, met de tariefverhoging van de NMBS worden er steeds meer groepen uitgesloten.

Er zijn studenten die jaarlijks meer dan 500 euro aan vervoerskosten moeten betalen

“Daarom zijn wij vandaag uitgedost als bourgeoisie”, vertelt Joke Vrijs, Nationaal Verantwoordelijke van Jong ACV. In de trein schenken jongeren glazen champagne in en gaan ze rond met een dienblad met toostjes kaviaar. “Het openbaar vervoer is echt iets voor de rijken geworden.’’

“Voor veel studenten is dit een financiële kater”, vervolgt Vrijs. Volgens haar zijn er studenten die jaarlijks meer dan 500 euro aan vervoerskosten moeten betalen. “Vooral studenten die hun eigen studiegeld bekostigen, worden het hardst getroffen. We streven naar betaalbaar en toegankelijk onderwijs, en daar hoort eveneens betaalbaar en toegankelijk openbaar vervoer bij.”

Ook scholieren in kwetsbare omstandigheden dreigen in vervoersarmoede te belanden

Deze tariefsverhoging treft niet alleen studenten. De Vlaamse Jeugdraad wijst op vervoersarmoede die ook voor steeds meer kinderen en jongeren in kwetsbare situaties een realiteit wordt, zowel voor hun onderwijs als voor hun vrije tijd. Ze waarschuwen dat bij elke prijsstijging steeds meer scholieren in kwetsbare omstandigheden in vervoersarmoede dreigen te belanden.

De openbare dienstverlening moet synoniem staan aan toegankelijkheid en duurzaamheid

Daarnaast benadrukken de jongerenvakbonden dat de tariefverhoging niet alleen tegen sociale doelstellingen ingaat, maar ook tegen de klimaatdoelstellingen die België centraal moet stellen. “Als we willen dat meer mensen de wagen laten staan en het openbaar vervoer nemen, dan helpt zo’n prijsverhoging totaal niet”, stelt Obbels. Volgens de jeugdvakbonden moet de openbare dienstverlening synoniem staan aan toegankelijkheid en duurzaamheid om de ecologische transitie te bevorderen.

”De dienstverlening wordt steeds slechter”

Overigens “vormt niet alleen de prijsverhoging het probleem”, voegt Obbels toe, “maar ook de dienstverlening wordt steeds slechter, met voortdurende vertragingen”. Volgens de Vlaamse Jeugdraad ben je bovendien, na de invoering van het nieuwe vervoersplan, afhankelijk van of je bus überhaupt (nog) rijdt in jouw regio.

Een UGent-student vertelde aan de Vlaamse Jeugdraad: “Wegens de herstructureringen bij De Lijn werd mijn bus geschrapt. Ik word nu verplicht om een abonnement bij de NMBS te nemen, dat door de prijsstijging ook nog eens een pak duurder wordt. Er wordt tegen mij gezegd dat ik dan maar gewoon de auto moet nemen, maar dit kan toch geen alternatief zijn voor het openbaar vervoer?”

De jongeren in de trein pleiten voor een betaalbaar openbaar vervoer zodat duurzame mobiliteit ook wordt aangemoedigd. “Het is belangrijk om te blijven strijden hiervoor”, stelt Obbels, ”anders wordt het treinreizen een luxeproduct”.