“Als je je ‘neutraal’ opstelt tegenover situaties van onderdrukking kies je de kant van de onderdrukker”, aldus Zuid-Afrikaans bisschop Desmond Tutu die in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

DeWereldMorgen veroordeelt de recente aanvallen van Hamas tegen Israëlische burgers, maar ziet die niet los van 75 jaar staatsterreur van Israël tegen het Palestijnse volk. Het internationaal erkende recht op gewapend verzet tegen een kolonisator is geen vrijbrief voor aanslagen op burgers. Een onderhandelde vrede kan alleen bereikt worden wanneer 75 jaar verdrijving, 56 jaar bezetting, kolonisatie en apartheid en 16 jaar blokkade van Gaza worden erkend als de oorzaken van dit geweld. DeWereldMorgen onderzoekt deze oorzaken die door de politiek en door mainstreammedia worden verzwegen, onderbelicht of ontkend, om zo een debat te stimuleren dat kan leiden tot onderhandelingen en vrede. (nvdr)

*  *  *

Overbevolking

Philippe Lazzarini, Commissaris-generaal voor het VN-Agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA), beschrijft in een blog de overbevolking in bepaalde delen van Gaza, waar Inmiddels meer dan 1.9 miljoen mensen ontheemd zouden zijn. Zo beschrijft hij de zuidelijke stad Rafah, waar provisorische constructies van plastic zeilen gebruikt worden waar soms meer dan 20 mensen onder slapen. De bevolking van Rafah zou bijna verviervoudigd zijn, tot meer dan 1,2 miljoen mensen. Rafah is zo overbevolkt dat je er bijna geen auto doorheen kan rijden, aldus Lazzarini.

Vrouwen wijzen voedsel en water af om het gebruik van onhygiënische toiletten te vermijden

In Deir al-Balah bezocht Lazzarini een van de scholen die als schuilplaats dienden. Hier beschrijft hij opnieuw een situatie van claustrofobische overbevolking, waarbij ook de vuilheid zich ophoopt. Mensen hebben geen mogelijkheid om zich te wassen, wat leidt tot veelvoorkomende huidaandoeningen en hoofdluis. Hij vertelt over vrouwen die voedsel en water afwijzen om het gebruik van onhygiënische toiletten te vermijden.

Hongersnood

Samen met ziekte en andere gezondheidsbedreigingen vormt ondervoeding volgens secretaris-generaal van de VN António Guterres een dreiging: “De lange schaduw van honger achtervolgt de mensen van Gaza.” Meer dan 2 miljoen mensen in Gaza hebben te maken met ernstige voedseltekorten. UNICEF meldt dat ongeveer 135.000 kinderen jonger dan twee jaar “ernstig risico” lopen op ondervoeding. Mazen Howeila, ontheemd en verblijvend in een tent in Rafah, huilde terwijl hij zei: “We kunnen het niet meer aan. We eten alleen brood gedoopt in tijm. Hoelang houden onze lichamen dit nog vol?”

“We eten alleen brood gedoopt in tijm. Hoelang houden onze lichamen dit nog vol?”

De schappen in de supermarkten in Gaza zijn leeg, op een paar ingeblikte basisproducten na. Maar bijna niemand heeft inkomen, waardoor de prijzen buiten hun bereik liggen.

Gemiddeld komen iets meer dan 100 hulpvrachtwagens per dag Gaza binnen, terwijl er minstens 600 nodig zijn. Daarnaast zou het verwoeste noorden bijna volledig verstoken zijn van voedsel, met naar schatting 300.000 mensen die grotendeels buiten het bereik van hulpverleners vallen.

De VN-organisaties waarschuwen voor een steeds diepere catastrofe. Ze roepen Israël op om meer grensovergangen te openen en het inspectieproces voor vrachtwagens te vereenvoudigt. Daarnaast benadrukken ze dat de voortdurende Israëlische bombardementen de voedselverdeling ernstig belemmeren.

Arabische landen ontwikkelen een plan om een Palestijnse staat te creëren

Arabische staten werken aan een initiatief om een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars in Gaza te bewerkstelligen. Dit initiatief maakt deel uit van een breder plan waarin Israël een normalisatie van de betrekkingen met Saoedi-Arabië wordt beloofd, op voorwaarde dat het instemt met “onomkeerbare” stappen naar de oprichting van een Palestijnse staat.

Arabische functionarissen hebben het plan besproken met de Amerikaanse en Europese regeringen. Het plan zou onder andere inhouden dat Westerse landen formeel een Palestijnse staat erkennen of de Palestijnen steunen bij het verkrijgen van volledig lidmaatschap van de VN.

Sinds 7 oktober heeft de Biden-regering, die de meest fervente bondgenoot van Israël is, herhaaldelijk gesproken over de noodzaak van een tweestatenoplossing als de enige optie om uiteindelijk de veiligheid te bieden die de Joodse staat verlangt.

De Israëlische premier Netanyahu heeft aan de Verenigde Staten laten weten tegen de vorming van een Palestijnse staat te zijn: “Ik maak duidelijk dat Israël bij elke regeling in de nabije toekomst, met of zonder akkoord, de veiligheidscontrole moet hebben over het hele grondgebied ten westen van de Jordaan”, aldus Netanyahu.

De EU zoekt “consequenties” voor tegenwerking Palestijnse staatsvorming van Israël

Dit weekend heeft Netanyahu zijn standpunt herhaald en geweigerd een tweestatenoplossing te accepteren. Secretaris-generaal van de VN, António Guterres, noemde deze weigering en het ontzeggen van het recht op staatsvorming voor het Palestijnse volk onaanvaardbaar: “Het recht van het Palestijnse volk om hun eigen staat op te bouwen, moet door iedereen worden erkend.”

In de vergadering van Europese buitenlandministers op maandag wordt een vredesplan voorgesteld met een tweestatenoplossing, waarbij de EU lidstaten aanspoort om consequenties aan Israël op te leggen als het de Palestijnse staatsvorming blijft tegenwerken.

Hoewel de EU minder invloed heeft dan de VS, bestaat er een associatieovereenkomst tussen de EU en Israël. Deze overeenkomst verleent de EU bepaalde handels- en investeringsvoordelen, waardoor de EU de grootste handelspartner van Israël is geworden. Een hoge EU-functionaris stelt ideeën voor aan lidstaten over hoe voorwaardelijkheid kan worden gebruikt om de tweestatenoplossing te bevorderen, hij heeft het hierbij over stimulansen en ontmoedigingsmaatregelen voor Israël.

Scheuren in leiderschap Israël

Er is een diepe verdeeldheid in het Israëlische leiderschap tijdens de oorlog, zoals benadrukt door voormalig legerleider Gadi Eisenkot. In een televisie-interview onthulde Eisenkot een groeiende kloof over cruciale kwesties, zoals de terugkeer van door Hamas vastgehouden gijzelaars. Eisenkot gaf aan geen vertrouwen te hebben in de premier en pleitte voor nieuwe verkiezingen om het vertrouwen te herstellen.

We moeten erkennen dat het onmogelijk is om de gijzelaars levend terug te brengen zonder een akkoord met Hamas

Hij stelde ook dat het nodig is te erkennen dat het “onmogelijk is om de gijzelaars levend terug te brengen in de nabije toekomst zonder een akkoord met Hamas”. Eisenkot suggereerde dat Israël zou moeten overwegen het vechten voor een “aanzienlijke” periode te stoppen als onderdeel van een dergelijke overeenkomst, waarbij de vrijlating van gijzelaars de hoogste prioriteit moet hebben. Hij benadrukte dat dit niet alleen met militair geweld kan worden bereikt.

Opstand tegen Netanyahu

De publieke stemming heeft ook bijgedragen aan de verdeeldheid in het Israëlisch leiderschap. Donderdagavond hebben duizenden Israëliërs in Tel Aviv geprotesteerd tegen de Gaza-oorlog en de regering van premier Netanyahu. Volgens de betogers is een vredesakkoord met de Palestijnen de enige manier om Israël veilig te houden en de gegijzelden die Hamas in handen heeft terug te halen. De populariteit van Netanyahu’s partij is in opiniepeilingen sinds de aanval op Hamas flink gedaald.

Naar verluidt zou Israël maandag een voorstel gereed hebben om een tweemaandelijks staakt-het-vuren in te stellen met als doel de vrijlating van gegijzelden. Maar hierbij zou het niet gaan over het beëindigen van de oorlog.

Mexico en Chili vragen het ICC het Israël-Hamas conflict te onderzoeken

Mexico en Chili hebben het Internationaal Strafhof (ICC) gevraagd mogelijke misdaden te onderzoeken die zijn begaan tijdens de aanval van Hamas op 7 oktober en de daaropvolgende invasie van Gaza door Israël, waarbij inmiddels meer dan 25.295 doden zijn gevallen.

Het in Den Haag gevestigde ICC werd in 2002 opgericht om individuen te vervolgen voor internationale misdaden zoals genocide en andere oorlogsmisdaden. Het strafhof kan echter geen straffen afdwingen zonder medewerking van staten. Daarbij is Israël geen partij bij het statuut dat het hof heeft opgericht en erkent het de jurisdictie ervan niet.

Zuid-Afrika bracht vorige week een afzonderlijke zaak tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof, waarin werd beweerd dat het genocide pleegt tegen de Palestijnen in zijn oorlog in Gaza.