“In het gesprek met Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) merkten we een ideologische breuklijn tussen wat hij wil en wat wij graag willen”, vertelt Julie Van Garsse van de feministische organisatie ZIJkant, als ik haar vraag hoe het gesprek met de minister was. Vanmorgen om 9u hadden ze met een hele delegatie een sit-in georganiseerd op de stoep voor zijn kabinet, waarna hij met een deel van hen in gesprek ging. “Hij bleef hameren op de economische functie van de kinderopvang en op het feit dat het vooral belangrijk is dat mensen moeten kunnen werken en daarom hun kind moeten kunnen afzetten bij de opvang.”

Foto: Vrouwenraad, Femma, Furia, Ella, Rebelle, Crisiskabinet Kinderopvang

“Economische functie kinderopvang voor Diependaele prioritair op andere functies”

“Wij benadrukten dat het belangrijk is om te beseffen dat de kinderopvang naast de economische functie ook sociale en educatieve functies heeft en dat deze evenwaardig zijn”, vult Klara Segers van de Vrouwenraad aan, die samen met ZIJkant, Rebelle vzw, Ella vzw, Furia vzw, Femma vzw en Crisiskabinet Kinderopvang de actie organiseerde. “Diependaele ging daar meteen op in door te zeggen dat hij dat moest tegenspreken omdat voor hem deze functies niet evenwaardig zijn. Voor hem is de economische functie prioritair ten opzichte van de andere functies, zeker binnen de context van schaarste van opvangplaatsen in de sector.”

Julie: “Diependaele schoof de voorrangsmaatregel onmiddellijk af op het probleem van de schaarste in kinderopvangplaatsen. Dat is natuurlijk het basisprobleem dat wij ook al heel lang aankaarten. Maar wij vinden niet dat binnen die schaarste, dat al een grote straf is voor veel mensen, de meest kwetsbare groep nog extra gestraft moet worden. Hij ziet dat anders. Hij vindt dat in die schaarste de economie vooral moet blijven draaien.”

“Ook is hij niet alert voor de gender-kwestie. Het eerste wat hij zei was dat het geen maatregel is tegen vrouwen. Terwijl dat in de praktijk natuurlijk wel zo is.”

Wij waarschuwden dat je met deze maatregel juist het werk ontneemt bij mensen die nu deeltijds voor 2/5 of 3/5 per week werken, omdat ze niet meer kunnen werken als ze geen plaats krijgen voor hun kind in de opvang.

“Sowieso is hij er niet mee akkoord dat je met dit voorstel mensen terug naar de haard stuurt. Wij waarschuwden dat je met deze maatregel juist het werk ontneemt bij mensen die nu deeltijds voor 2/5 of 3/5 per week werken, omdat ze niet meer kunnen werken als ze geen plaats krijgen voor hun kind in de opvang. Hij leek daar precies nog niet bij stil te hebben gestaan, want daar strandde de discussie. Je werkt voltijds of niet. Dit is een heel andere blik op werk en vooral een blinde vlek voor al die groepen die niet tot de mainstream behoren, die in meer precaire omstandigheden moeten werken.”

“We hebben over onze meningen gepraat en hij was daar niet doof voor. Hoewel we hem denk ik niet fundamenteel van mening hebben kunnen doen veranderen. Desalniettemin is het belangrijk dat we het in ieder geval op tafel hebben gelegd”, aldus Julie.

“Dit is een heel enge visie op burgerschap”

Maar Lien Willaert van Rebelle vzw en die zelf ook een kind in de kinderopvang heeft is verontwaardigd over de boodschap die Diependaele hier geeft. “Ik zie bij mijn dochter hoe waardevol het sociale en pedagogische aspect van de kinderopvang is. Als ik hoor dat degene die aan de knoppen draait, die beslist waar ons belastinggeld naartoe gaat, puur alleen het economische aspect belangrijk vindt, dan vraag ik me af: heeft hij zelf kinderen? Als je kinderen in de kinderopvang hebt of hebt gehad, dan zie je gewoon dat het meer is dan enkel iets economisch.”

“Zo woon ik in Brussel en mijn dochter gaat dus in deze stad naar de kinderopvang. Het publiek dat daar zit is heel gemixt met mensen met allerlei soorten achtergronden. Ik vind dat een enorme rijkdom om mee te geven aan ons kind. Dat is echt een venster naar hoe onze maatschappij vandaag is. Als je daar een elitair iets van maakt, dan laat je kinderen opgroeien op een manier waardoor ze niet openstaan voor anderen, voor verschil. Dat is een heel enge visie op burgerschap, op hoe op te groeien in deze wereld.”

“Kans miniem dat nieuwe voorrangsregel uit decreet gaat”

“Ook na het gesprek met Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) blijft de vraag onbeantwoord hoe we die meer kwetsbare groepen toch kunnen betrekken bij de kinderopvang”, aldus Klara van de Vrouwenraad. Na de sit-in-actie bij het kabinet van Diependaele gingen ze door naar het kabinet van Crevits om ook met haar in gesprek te gaan. “Ze luisterde wel naar onze bezorgdheden, maar de kans dat de maatregel volledig uit het decreet gehaald wordt, is volgens haar zo goed als miniem.”

“De focus voor zowel Diependaele als Crevits is mensen aan het werk krijgen of houden. Een bezorgdheid van ons is dat als je dat verwacht van mensen, dat kinderopvang dan net heel broodnodig is. Er zijn veel vrouwen die graag willen werken of een opleiding volgen, maar die hebben daarvoor kinderopvang nodig. Door deze maatregel door te voeren, creëer je een averechts effect. Ook Crevits greep dan als reactie terug naar de context van schaarste in kinderopvangplaatsen en dat ze binnen die context moesten zien wat ze kunnen doen met de middelen die ze hebben.

“Volgende week wordt de maatregel al gestemd in het Vlaams Parlement, waardoor het ook erg kortdag is om nog echt te luisteren naar onze waarschuwingen. Het is dus te zien wat er effectief mee gaat gebeuren.”

“Dat is natuurlijk ook hun tactiek”, zegt Julie van ZIJkant. “Er is wel iets te zeggen over de methodologie waarop ze dit nu doordrukken. De voorrangsmaatregel werd in de begrotingsonderhandelingen mee opgenomen en gestemd door de Vlaamse regering en dat passeerde quasi geruisloos. Het grote publiek denkt: ‘Halleluja, extra investeringen in de kinderopvang, waarom zagen mensen nu nog?’ Maar dit is de keerzijde van de medaille. Er komt extra geld vrij voor de sector, maar met een heleboel voorwaarden waar veel mensen uiteindelijk de dupe van worden. Je kan je dan afvragen of het effectief een cadeau is of een vergiftigd geschenk?”

Er komt extra geld vrij voor de sector, maar met een heleboel voorwaarden waar veel mensen uiteindelijk de dupe van worden. Je kan je dan afvragen of het effectief een cadeau is of een vergiftigd geschenk?”

“Vandaar ook dat we zo snel deze actie op poten hebben gezet en zoveel mogelijk mensen hebben gemobiliseerd”, aldus Klara, “om toch een poging te doen om bij de Vlaamse regering door te dringen en te vragen dit niet te doen.”

Foto: Vrouwenraad, Femma, Furia, Ella, Rebelle, Crisiskabinet Kinderopvang

Julie: “Want met deze nieuwe voorrangsmaatregel wordt dus 90 procent van de plaatsen in de kinderopvang voorbehouden voor mensen die voltijds werken. Dat wil zeggen dat alle andere groepen die voorheen wel voorrang kregen, de kwetsbare groepen, dat die nu tot de 10 procent behoren die optioneel een voorrangsplaats op de kinderopvang krijgt. In de praktijk is dit een ramp.”

“Kinderopvang heeft hefboomfunctie voor ouders naar werk”

Latifa, medewerker van Kinderopvang Elmer vzw, beaamt dat: “We horen vaak van ouders, vooral moeders, dat ze starten met deeltijds werken als ze jonge kinderen hebben. Pas vanaf het moment dat de kinderen naar school gaan, schakelen ze over naar meer uren.”

“Bovendien zijn er ook veel sectoren waar je geen voltijdse job vindt, ook al zou je willen. Denk jobs met onregelmatige uren, deeltijduren of gebroken diensten. Als je geen kinderopvang hebt die flexibel is, die zich kan aanpassen aan de behoeften van de ouders, dan zou bij ons volgens mij zeker 40 procent van de moeders buiten de boot vallen en terug naar de haard moeten, omdat ze niet meer kunnen gaan werken.

Bovendien zijn er ook veel sectoren waar je geen voltijdse job vindt, ook al zou je willen. Denk jobs met onregelmatige uren, deeltijduren of gebroken diensten.

“Kinderopvang heeft daarnaast een belangrijke hefboomfunctie voor ouders naar opleiding en naar werk”, aldus Elmer-medewerker Gerd. “Dit verandert heel je leven. We hebben mooie verhalen bij Elmer van gezinnen die door de kinderopvang hun leven terug op de rails hebben gekregen. Deze hefboomfunctie zou dan wegvallen en dat zou heel spijtig zijn.”

“Veel vrouwen hebben dankzij een job ook iets te zeggen thuis”, voegt Latifa toe, “omdat ze werken, zelfstandig zijn en hun leven meer in hun hand kunnen nemen in plaats van enkel afhankelijk te zijn van het inkomen van hun partner.

“Ook kan je een groot verschil maken voor de kinderen die je een enorme boost meegeeft in hun start op de kleuterschool als ze eerst naar de kinderopvang zijn gegaan”, aldus Anne Lambrechts, directrice van kinderopvang Elmer vzw. “Een selectieprocedure creëren voor de kinderopvang op basis van criteria waar die kinderen niks mee te maken hebben, is zeer spijtig en dat heeft een effect op hun schoolloopbaan, hun ontwikkeling en hun leven. Het is superbelangrijk dat er zowel naar de behoefte van de ouders, de moeders, maar ook van de kinderen wordt gekeken.”

“Liberale agenda werpt ander licht op Crevits investeringen in kinderopvangsector”

“Deze liberale agenda die wordt doorgevoerd, werpt wel een ander licht op de investeringen die Crevits in de kinderopvangsector doet”, zegt Lies Michielsen, een van de bezorgde ouders van de beweging Crisiskabinet Kinderopvang. “Onder de bevoegdheid van haar eigen partij is er ook al meer dan 10 jaar onder geïnvesteerd in de sector. Om dan te zeggen wanneer na vele acties, gevoerd door vrouwenorganisaties, vakbonden en de sector zelf, een fractie van het gevraagde bedrag vrijkomt – minder dan 300 miljoen terwijl de sector 2 miljard nodig heeft – dat ze goed bezig is?!”

“We zijn met Crisiskabinet Kinderopvang blij dat er extra geïnvesteerd wordt, dat is superhard nodig. Maar we zijn ook bang voor alle voorwaarden die eraan gekoppeld worden.”

“Je lost het plaatsgebrek niet op door de voorrangsregels te wijzigen en het percentage van beschikbaarheid voor de kwetsbare gezinnen te verminderen. Wij vragen dus: investeer in extra plaatsen op een duurzame manier en niet op een manier waarbij we het voor de kinderbegeleiders alleen maar moeilijker maken.”

“De kinderbegeleiders doen hun job fantastisch, met heel hun hart. Ze zijn het megawaard om grondige investeringen en een duurzaam systeem te krijgen, zodat zij een plaats kunnen geven aan alle kinderen die het nodig hebben. Wij zijn daarom blij dat er vandaag toch een heel stevige delegatie aanwezig is om dat signaal te geven.”