“Als je je ‘neutraal’ opstelt tegenover situaties van onderdrukking kies je de kant van de onderdrukker”, aldus Zuid-Afrikaans bisschop Desmond Tutu die in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

DeWereldMorgen veroordeelt de recente aanvallen van Hamas tegen Israëlische burgers, maar ziet die niet los van 75 jaar staatsterreur van Israël tegen het Palestijnse volk. Het internationaal erkende recht op gewapend verzet tegen een kolonisator is geen vrijbrief voor aanslagen op burgers. Een onderhandelde vrede kan alleen bereikt worden wanneer 75 jaar verdrijving, 56 jaar bezetting, kolonisatie en apartheid en 16 jaar blokkade van Gaza worden erkend als de oorzaken van dit geweld. DeWereldMorgen onderzoekt deze oorzaken die door de politiek en door mainstreammedia worden verzwegen, onderbelicht of ontkend, om zo een debat te stimuleren dat kan leiden tot onderhandelingen en vrede. (nvdr)

Een eerste stelling is dat het huidige bloedbad onder de bevolking van Gaza voortkomt uit een “conflict tussen Israël en Hamas”, zoals in het weekblad L’Express van 26 oktober 2023 of France Info van 29 oktober: “Oorlog tussen Israël en Hamas: 5 Palestijnen gedood op de Westelijke Jordaanoever”. Europe 1 van 29 oktober: “Israël-Hamas: de betogingen om de bewoners van Gaza te ondersteunen nemen toe in de wereld”. Ten slotte Ouest-France: “Israël-Hamas oorlog: 5 vragen om de oorsprong van dit conflict te begrijpen”.

Deze manier om het aanslepende bloedbad in Gaza voor te stellen, voedt de opvatting dat het geweld van Israël legitiem is, dat het zich slechts verdedigt tegen een vijand die politiek en in de media voorgesteld wordt als een monster.

Nasser, Hoessein, Kaddhafi … eerst goede vrienden, dan  monsters, volgens westerse media

Deze retoriek is typerend voor oorlogspropaganda die tot doel heeft instemming te verkrijgen met oorlog. In haar boek Elementaire principes van oorlogspropaganda uit 2010 beschrijft Anne Morelli deze beeldvorming van de tegenstander als een “monster” als volgt: “We kunnen een groep mensen niet als geheel haten, zelfs niet als die als vijand wordt voorgesteld. Het is daarom effectiever om deze haat op de vijand te concentreren.”

Vaak is deze concentratie van monstruositeit en haat gericht tegen de leider. Dit was het geval in Egypte ten tijde van de nationalisatie van het Suezkanaal, toen de Franse premier Guy Mollet Nasser beschreef als “de nieuwe Hitler”. Het was ook het geval in Irak, waar Saddam Hoessein werd afgeschilderd als een monster dat opdracht gaf om baby’s uit de couveuses weg te nemen.

In Palestina wordt niet een leider als monster afgeschilderd, maar een politieke beweging. Daarvoor moeten ze blijven negeren dat het Palestijnse offensief van 7 oktober de gecoördineerde actie was van alle verzetsbewegingen, van Hamas tot het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, van de Palestijnse Islamitische Jihad tot het Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina.

Godsdienstoorlog, beschavingsoorlog …

De tweede steeds terugkerende stelling van de westerse media over de etnische zuivering in Gaza, is dat het eigenlijk draait om een godsdienstoorlog, of, korter gezegd om een “beschavingsoorlog”. Filosoof Michel Onfray verklaarde op 25 oktober op CNews: “Het is een beschavingsoorlog, het is een godsdienstoorlog”. Figaro-columnist Gilles William Goldnadel deed dat al voor hem: “Van terrorisme in Gaza tot islamitisch links in Parijs, een beschavingsoorlog”.

Elizabeth Lévy was nog explicieter in Causeur op 11 oktober toen ze zei: “We zijn getuige van een uitbarsting van de beschavingsoorlog die Samuel Huntington aan het eind van de vorige eeuw beschreef. Daarin staat niet alleen het Israëlische leger tegenover de Hamas-moordenaars, maar ook het Westen tegenover het jihadisme, dat helaas door een groot deel van de islamitische wereld wordt gesteund.

We zouden willen dat het Hamas tegen de mensheid als geheel was, maar nee, een beschavingsgrens scheidt hen die rouwen om de Israëlische doden van hen die, van Tunis tot Sanaa, van Algiers tot Teheran, hun vreugde uiten. En in wat vroeger de Derde Wereld werd genoemd (tegenwoordig het Globale Zuiden), nemen we er genoegen mee om alle partijen tot rede te brengen”.

Veroveringsoorlog voor Israël, bevrijdingsoorlog voor Palestijnen

Deze retoriek moet natuurlijk de ware aard van de oorlog in Gaza verhullen. Het is niets meer dan een veroveringsoorlog voor de Israëlische staat en een oorlog van nationale bevrijding voor het Palestijnse volk. Je hoeft maar de verschillende kaarten van de staat Israël van 1948 tot nu te vergelijken om hiervan overtuigd te raken.

Natuurlijk veronderstelt een dergelijke verdraaiing van de werkelijkheid de controle van de opinie, het verspreiden van een angst om je mening te uiten om een logica van zelfcensuur te ontwikkelen. De dreiging om vervolgd te worden voor ‘het goedpraten van terrorisme’ is bedoeld om elke analyse die niet in de dominante verklaring past het zwijgen op te leggen.

De dreiging om vervolgd te worden voor ‘het goedpraten van terrorisme’ is bedoeld om elke alternatieve analyse het zwijgen op te leggen

Sommige artikelen in de Israëlische krant Haaretz, bijvoorbeeld, zouden onwettig zijn als ze in Frankrijk gepubliceerd waren, simpelweg omdat ze de huidige gebeurtenissen plaatsen in de context van het structurele geweld van de zionistische kolonisatie.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, zou ook vervolgd kunnen worden als hij zijn bedenkingen in Frankrijk had geuit. Hij wees erop “dat de Hamas-aanvallen niet uit hun verband mogen gerukt worden”. In Frankrijk komen er steeds meer vervolgingen of bedreigingen van vervolging wegens verontschuldigingen voor terrorisme tegen parlementslid Danielle Obono, tegen de NPA (Nieuwe antikapitalistische partij), tegen La France Insoumise (de linkse partij van Mélenchon, nvdr), tegen een algemeen secretaris van de vakbond CGT, enzovoort.

Danielle Obono, zetelt in het Franse parlement voor de linkse partij Insoumise. Foto: Keymap9 / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

Het maakt niet uit of deze bedreigingen daadwerkelijk tot rechtszaken leiden. Het doel is om angst in te boezemen en zelfcensuur te creëren. Ook in dit opzicht kunnen we veel leren van het onderzoek naar propaganda in oorlogstijd en opinievorming.

Arthur Ponsonby, een verkozen lid van het Lagerhuis dat tegen de Britse deelname aan de oorlog in 1914 was en schrijver van een van de eerste boeken over oorlogspropaganda, schreef: “In oorlogstijd is het niet vertellen van een leugen nalatigheid, twijfelen over een leugen is een overtreding, de waarheid vertellen is een misdaad”.

“In oorlogstijd is het niet vertellen van een leugen nalatigheid, twijfelen over een leugen is een overtreding, de waarheid vertellen is een misdaad”

7 oktober kwam niet zomaar uit de lucht vallen

De derde terugkerende stelling is dat de oorlog geen context heeft. Het leidt ertoe dat de geschiedenis wordt verdoezeld en de huidige fase van de oorlog wordt voorgesteld alsof er geen verband is met eerdere fasen. Sommige redacteuren geloven dat deze oorlog slechts begon op 7 oktober.

Vijfenzeventig jaar kolonisatie, het grondgebied van Gaza dat in een openluchtgevangenis is veranderd, de voortdurende onteigening van Palestijnse grond en huizen, duizenden Palestijnse politieke gevangenen, enzovoort. Volgens sommige weldenkende mensen had dit alles niets te maken met 7 oktober.

De basisregel die alle studenten sociale wetenschappen hebben geleerd, namelijk dat je de bestudeerde feiten in hun context moet plaatsen, lijken veel journalisten niet meer te kennen.

Om meer te weten:

– Joelle Hazard, Le monde arabe ne confond pas Hamas avec Daech, Mondafrique, 26 oktober 2023
– Handelingen van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 41e plenaire vergadering, tiende speciale spoedzitting