Pogroms (1) en dekolonisatie... beide begrippen lijken onmisbaar om het dramatische heden ook maar beginnen te begrijpen. Israël reageert in dit tragische uur misschien toch ook als het zeer oude volk van de overal steeds weer wreedaardig belaagde Joden.
Update: een staakt het vuren is nu prioriteit. 20u
Alle sympathie voor wie fysiek ziek wordt dezer dagen. Bij de gedachte aan de twee oorlogen, en recent aan de vele machteloze belegerden, hongerigen, gewonden, en doden in het kamp in Gaza. Wij, ikzelf en bevriende collega's historici, kampen er ook mee, tot in de fysieke symptomen.
Toch een kritische opmerking. Het lijkt me gaan op glad ijs als je dit complexe conflict in het Midden-Oosten, en de pogroms (die zijn voorgekomen in heel Europa) die er deel van uitmaken, en die een (voor)geschiedenis hebben van meer dan 2000 jaar, al te zeer gaat bekijken door het kleine kijkgaatje van een toch zeer recent "dekoloniserings"-bewustzijn en dito -verontwaardiging. Zoals sommigen nu doen met grote gedrevenheid.
Israël als Safe Space
Wie dat laatste doet ziet een simpele kwestie: de historische kolonisering van Congo door België en van drie vijfde van de wereld door het Britse Rijk waren verkeerd. (Wat op zich al een zeer ongenuanceerde visie is). Ten tweede wordt de staat Israël gelijkgesteld met zo een koloniserend rijk (ook al niet evident toch). Als je zo kijkt ga je voorbij aan de andere kant van de kwestie; die inhoudt dat Israël ook beschouwd kan worden als "een safe space". Een eiland aan een volk dat ternauwernood aan de collectieve dood onder Hitler, Heydrich en Himmler was ontkomen. Een fortje waar het volk hopelijk eindelijk wat beginnende, essentiële veiligheid zou vinden. Een gift bovendien van de internationale gemeenschap die zich wat vele landen betreft na de overwinning op het nazisme mee schuldig wisten aan die Jodenmoorden.In de middeleeuwen werden bijvoorbeeld al op honderden locaties ingeweken Joden gelyncht wanneer inlandse bewoners in paniek raakten bij natuurrampen zoals de komst van de pest. (Zie o.a. René Gérard, De zondebok).
De Joods mens, zo mogen we misschien toch stellen, zit na twee millennia op zijn tandvlees. Hij trilt van doodsangst. Hij heeft genoeg gehad. Hij is bereid "terug te slaan".
Wie, indien voorzien van enige verbeeldingskracht en empathie, zou zich daar niet een beetje in kunnen herkennen?
Recente harde beelden van slachtoffers mogen ons denken en oordelen niet verduisteren, lijkt me.
Soms is het goede zaak, het hart te laten spreken. Maar met het hart denken en (ver)oordelen lijkt geen goed idee.
Rechters van alle tijden hebben noodgedwongen iets van onthechting. (Denk aan de legende van de twee strijdende moeders die er alleen niet uit kwamen, en bij koning Salomon gingen voor een "Salomonsoordeel".)
Ook voor een journalist of Blogger lijkt me dit relevant.
Medeleven en zorg voor getroffen onschuldige mensen komt nu eerst
Dit gezegd zijnde wil en moet ik natuurlijk de gedragslijnen van de militairen in Israël sterk veroordelen. Uur na uur zijn oorlogsmisdaden begaan. Ambulances worden beschoten en hospitalen met houwitzers of bommenwerpers in puin geschoten. De hele bevolking van Gaza wordt met zoveel woorden "schuldig" of "terrorist" genoemd door gezagsdragers.We moeten pleiten voor een snel staakt-het-vuren. Westerse regeringen moeten hun morele partijdigheid pro Israël afbouwen.
Net zoals de moorden door Hamas-leden onze veroordeling krijgen.
De ongewapende mannen, vrouwen en kinderen mogen niet anders dan als onschuldige slachtoffers worden bekeken. Die snel en definitief hulp en veiligheid verdienen.
De Standaard publiceert in die zin vandaag 26 oktober waardevolle bijdragen, zowel van de Israëlische denker Yuval Noah Harari als een pakkend en pertinent opiniestuk van Els Hertogen, algemeen directeur van 11.11.11.
De aanvang van het opiniestuk van mevrouw Hertogen gaat aldus:
Er dreigt een ware genocide in Gaza, schrijft Els Hertogen. De manier waarop Europese leiders onschuldige Palestijnse burgers herleiden tot quantité négligeable, is onaanvaardbaar.
Els HertogenAlgemeen directeur 11.11.11. -- Vandaag 26 oktober ’23 om 03:00
‘Wie ervoor kiest om het noorden van Gaza niet te evacueren, zal worden geïdentificeerd als medeplichtig aan de terroristische groeperingen.’ Die zin, op een flyer die het Israëlische leger op 21 oktober verspreidde, vat samen hoe het internationale recht de afgelopen week finaal ten grave werd gedragen in Gaza. Na de gruwelijke terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober – oorlogsmisdaden waarbij honderden onschuldige Israëlische burgers werden afgeslacht – lanceerde het Israëlische leger een militaire strafexpeditie in Gaza.
De basisregels van oorlogvoering worden daarbij verpulverd tot snippertjes papier. Israëlische luchtaanvallen herleiden ziekenhuizen, scholen, flatgebouwen, zelfs hele wijken tot puin. Tientallen ambulances worden onder vuur genomen. Meer dan 40 procent van alle huizen zijn volgens de Verenigde Naties al verwoest of beschadigd. Israël sluit meer dan twee miljoen burgers af van water, elektriciteit, voedsel, brandstof en humanitaire hulp – een duidelijke oorlogsmisdaad.
Israëlische verklaringen tonen bovendien dat het land géén onderscheid maakt tussen burgers en militaire doelwitten. Honderdduizenden Palestijnse burgers die achterblijven in het noorden van Gaza worden bestempeld als terroristen. De Israëlische president Isaac Herzog zegt dat er geen onschuldige burgers zijn in Gaza. Een Israëlische generaal bedreigt de burgerbevolking in Gaza met de boodschap ‘jullie wilden de hel, jullie krijgen de hel’. Israëlische legerwoordvoerders die meedelen dat ‘onze focus verwoesting is, niet precisie’ en dat ‘Gaza uiteindelijk herleid zal worden tot een stad van tenten, er zullen geen gebouwen meer zijn’.
(...)
Beeld (1) Historische Pogroms (in groep uitgevoerde, impulsieve moorden op Joodse mensen) geschilderd, van Polen tot Turkije.
Flickr creative Commons.
