De verpletterende verantwoordelijkheid van het Westen in Gaza

“Als je je ‘neutraal’ opstelt tegenover situaties van onderdrukking kies je de kant van de onderdrukker”, aldus Zuid-Afrikaans bisschop Desmond Tutu die in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

DeWereldMorgen veroordeelt de recente aanvallen van Hamas tegen Israëlische burgers, maar ziet die niet los van 75 jaar staatsterreur van Israël tegen het Palestijnse volk. Het internationaal erkende recht op gewapend verzet tegen een kolonisator is geen vrijbrief voor aanslagen op burgers. Een onderhandelde vrede kan alleen bereikt worden wanneer 75 jaar verdrijving, 46 jaar bezetting, kolonisatie en apartheid en 16 jaar blokkade van Gaza worden erkend als de oorzaken van dit geweld. DeWereldMorgen onderzoekt deze oorzaken die door de politiek en door mainstreammedia worden verzwegen, onderbelicht of ontkend, om zo een debat te stimuleren dat kan leiden tot onderhandelingen en vrede.

Veto

Op 18 oktober presenteerde Brazilië in de VN-Veiligheidsraad een resolutie die opriep tot “humanitaire pauzes” om “volledige, veilige en ongehinderde” humanitaire toegang van VN-agentschappen in de belegerde enclave mogelijk te maken. Op die manier zou het mogelijk zijn om essentiële voorraden, waaronder voedsel, elektriciteit, water en medische benodigdheden te leveren aan Gaza.

De tekst vroeg ook de intrekking van het bevel van Israël aan inwoners van Gaza om alle gebieden van het noorden van Gaza te verlaten en te verhuizen naar het zuiden van de Gazastrook.

Dit Israëlisch ‘evacuatiebevel’ wordt wereldwijd breed veroordeeld als een flagrante daad van etnische zuivering. Bovendien is er ook heel veel verontwaardiging over de Israëlische bombardementen op konvooien van inwoners van Gaza die naar het zuidelijke deel vluchtten.

De VN-resolutie die opriep om “volledige, veilige en ongehinderde” humanitaire toegang van VN-agentschappen toe te laten, kreeg een veto van de VS

Voorafgaand aan de stemming had Rusland twee amendementen op de resolutie voorgesteld. Ten eerste was er de oproep tot een “onmiddellijk, duurzaam en volledig gerespecteerd humanitair staakt-het-vuren”. Een tweede amendement bevatte de invoeging van een paragraaf die de willekeurige aanvallen op burgers en burgerdoelen in Gaza ondubbelzinnig veroordeelde.

Hoewel de tekst alle gewelddaden tegen burgers veroordeelde, veroordeelde hij in het bijzonder de “gruwelijke terroristische aanvallen van Hamas” en riep hij op tot de onmiddellijke vrijlating van alle gijzelaars.

Maar voor de VS bleek dit onvoldoende te zijn. De VS ambassadeur Linda Thomas-Greenfield verklaarde dat het document “Israëls recht op zelfverdediging” niet vermeldde. Een standpunt dat werd bijgetreden door Groot-Brittannië.

Uiteindelijk werd de resolutie door de VS met een veto afgewezen. Twaalf van de vijftien leden stemden voor. Het Verenigd Koninkrijk onthield zich. Van de overige westerse landen stemden Frankrijk en Zwitserland voor.

Gebombardeerd ziekenhuis

De resolutie kwam er minder dan twee dagen nadat de VS, Groot-Brittannië en Frankrijk een gelijkaardige resolutie hadden afgewezen die was ingediend door Rusland. In die resolutie werd opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.

Over deze belangrijke stemmingen in de VN, die mee het lot bepalen van 2,3 miljoen Palestijnen en die het Westen veel krediet doet verliezen, hoor je weinig of niets in de mainstream media. Het past blijkbaar niet de framing die ze over deze oorlog willen brengen.

Sinds de afwijzing van de resoluties heeft Israël zijn bombardementen op Gaza voortgezet. Ondertussen is het dodenaantal opgelopen tot 3.785 waaronder meer dan 1000 kinderen. Meer dan 12.000 mensen geraakten gewond. Het Ministerie van Volksgezondheid van Gaza heeft ook meldingen ontvangen van ongeveer 1.300 mensen die vermist zijn geraakt onder het puin van verwoeste gebouwen en infrastructuur.

Sinds de start van de bombardementen is het dodenaantal opgelopen tot 3.785 waaronder meer dan 1000 kinderen

Ook de kwestie van het zware bombardement op het Al-Ahli ziekenhuis kwam ter sprake. Martin Griffiths, onder-secretaris-generaal voor Humanitaire Zaken van de VN, zei in een bespreking achteraf dat Al-Ahli een van de twintig ziekenhuizen in het noorden van Gaza was die “onderworpen waren aan de aankondiging door de Israëlische autoriteiten dat burgers moesten vertrekken voor hun veiligheid.” Zij werden gevraagd te evacueren, anders liepen ze het risico gebombardeerd te worden.

Hij gaf verder aan dat het ziekenhuis voorafgaand aan de dodelijke aanval van dinsdag reeds op 14 oktober was getroffen. Direct na het verwoestende bombardement had een Israëlische legerwoordvoerder de directeur van het ziekenhuis gebeld met de boodschap: “We hadden gewaarschuwd om het Baptistenziekenhuis (Al-Ahli) en vijf andere ziekenhuizen te evacueren, zodat Hamas ze niet als toevluchtsoord zou nemen”.

Westen verliest krediet

Israël, dat in wezen een Europees koloniaal project is, is van oudsher een topbondgenoot van het Westen. Dat is het ondanks het feit dat het land door organisaties als Amnesty International wordt omschreven als een Apartheidssysteem.

Van bij het begin van deze oorlog haastten de westerse landen zich om hun onvoorwaardelijke steun aan Israël uit te spreken. De VS leverde extra wapens en stuurde twee oorlogsbodems naar de regio. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie trok naar Israël om de regering daar openlijk te ondersteunen en ook de Britse premier Rishi Sunak zakte af naar Tel Aviv.

Deze onvoorwaardelijke steun geeft de indruk dat het Westen aan Israël carte blanche geeft in deze oorlog en in zijn voornemen “tot massale etnische zuivering”, aldus een hoge EU-diplomaat. Een andere hoge functionaris in Brussel vindt dat de Europese zich al had moeten aansluiten bij de oproep van de secretaris-generaal van de VN aan Israël om het internationaal humanitair recht te respecteren.

“Onze angst is dat we vanwege dit conflict in het zuiden van de wereld een hoge prijs zullen betalen”

De categorische steun aan Israël en het tegenhouden van VN-resoluties die oproepen voor humanitaire hulp en een staakt het vuren, kunnen op weinig begrip rekenen in de rest van de wereld en dan vooral in het globale Zuiden, met uitzondering van India.

Ten aanzien van de oorlog in Oekraïne heeft het Westen het afgelopen anderhalf jaar al heel veel krediet verloren in het Zuiden. Deze vijfde oorlog tegen Gaza doet daar nog een schep bovenop. Meer en meer geraakt het Westen geïsoleerd. “Onze angst is dat we vanwege dit conflict in het zuiden van de wereld een hoge prijs zullen betalen”, zegt een EU-functionaris.

Een andere hoge EU-functionaris beschuldigt Von der Leyen in niet mis te verstane woorden ervan om de toenadering tot het globale Zuiden te ondermijnen: “VdL heeft een fout begaan (o.a. doelend op het recente bezoek aan Israël, nvdr) van zo’n strategische aard dat dit haar zeer duur zal komen te staan. … De EU heeft niet de grootste geloofwaardigheid als speler op het gebied van buitenlands beleid, maar dit is een fiasco op een schaal die we nog nooit hebben meegemaakt”.

Josep Borrell, EU-vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken zei woensdag in een debat in het EU-parlement dat het afsnijden van de watertoevoer naar burgers "in strijd is met het internationaal recht" en dat Europa "moreel gezag mist" als het zich beperkt tot het aan de kaak stellen van dergelijke gevallen wanneer ze zich voordoen in Oekraïne.

Volgens een hoge diplomaat van de G7 hebben we “ de strijd in het Zuiden definitief verloren. Al het werk dat we met het globale Zuiden [over Oekraïne] hebben gedaan, is verloren gegaan. Vergeet de regels, vergeet de wereldorde. Ze zullen nooit meer naar ons luisteren.”

Financial Times zit op hetzelfde spoor: “De houding van het westen ten opzichte van de oorlog tussen Israël en Hamas heeft ook een grote invloed op opkomende economieën in het Zuiden die door westerse democratieën zijn aangespoord om zich aan te sluiten bij de veroordeling van de Russische agressie tegen Oekraïne. De perceptie van een westerse dubbele moraal die nu al begint door te dringen, is een geschenk voor Moskou en Peking.”

Tijdens een sessie van het VN-Mensenrechtencomité donderdag keerden verschillende deelnemers de Amerikaanse ambassadeur Michelle Taylor uit protest de rug toe toen zij haar toespraak hield.

Lees ook:

Open brief van 200 prominenten: Stop de humanitaire crisis in Gaza!

Bronnen:

UN News. Israel-Gaza crisis: US vetoes Security Council resolution US vetoes UNSC resolution for Gaza, again