In 2019 konden in heel Vlaanderen 6.166 busritten niet gereden worden, wegens defecte voertuigen. De daaropvolgende jaren liep dat aantal op tot 6.573 in 2020, 14.615 in 2021 en 19.769 in 2022. In de eerste vijf maanden van 2023 alleen ging het reeds om 18.140 busritten.
Uitgedrukt in percentages van het totaal steeg het aantal busritten die om technische redenen geschrapt werden van 0,07 procent in 2019 tot 0,31 procent in de eerste vijf maanden van 2023, een bijna vervijfvoudiging. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister Lydia Peeters op een schriftelijke vraag van Jos D’haese (PVDA).
Het daggemiddelde van bussen buiten dienst steeg in 2022 in 15 van de 26 onderhoudscentra (OC). In het OC Grimbergen bijvoorbeeld waren in 2022 gemiddeld 22,47 bussen defect, tegenover 14,59 het jaar voordien.
Nieuwe hybride (diesel-elektrisch) bus aan het station van Leuven. Foto: delijn.be
In het OC Berchem steeg het aantal van 27,94 tot 34,93, in het OC Leuven van 14,95 tot 18,9 … In heel Vlaanderen waren er in 2022 dagelijks gemiddeld 406,7 bussen buiten dienst.
De Lijn beschikte eind 2022 over 2.235 bussen en had voor haar dienstverlening dagelijks 1.676 bussen nodig. Was er in 2022 nog een licht overschot aan rijvaardige bussen, dan is dit in de eerste vijf maanden van 2023 verder gekrompen.
Het percentage niet-gereden busritten steeg de afgelopen jaren van 1,50 procent in 2020 en 1,28 procent in 2021 tot 2,74 procent in 2022. Vanzelfsprekend zijn het chauffeurstekort – De Lijn is dit jaar op zoek naar 900 bijkomende buschauffeurs – en stakingsacties de belangrijkste redenen waarom bussen niet uitrijden.
In 2022 bedroeg het percentage niet-gereden ritten omwille van technische redenen 0,20 procent, maar zoals hoger vermeld is dit probleem de eerste vijf maanden van 2023 sterk toegenomen (tot 0,31 procent).
Het wekt dan ook geen verwondering dat de tevredenheid van de busreizigers in 2022 terug afnam. In heel Vlaanderen gaf in 2022 62,3 procent der bevraagde reizigers De Lijn een algemene score van minstens 7 op 10 tegenover 65,4 procent het jaar voordien.
De reizigers blijven het meest ontevreden over de gebrekkige stiptheid. Terwijl in 2021 nog 50 procent van de reizigers vond dat bussen voldoende op tijd reden, zakte dat aandeel vorig jaar tot 45 procent.
Er nemen ook nog altijd minder mensen de bus dan voor de coronaperiode. In mei van dit jaar verkocht De Lijn 13 procent minder tickets dan in dezelfde periode van 2019.
De dramatische toestand der bussen heeft volgens Stan Reusen (ACOD TBM) meerdere oorzaken. “Momenteel kunnen nog alleen elektrische bussen besteld worden, maar de Vlaamse overheid had daar drie, vier jaar eerder mee moeten starten.”
“De levering sleept immers veel te lang aan – bussenbouwer Van Hool bijvoorbeeld levert slechts twee elektrische bussen per week – waardoor de vervanging van oude bussen veel langer aansleept.”
“Ben Weyts (N-VA) bestelde op het einde van zijn termijn (2014-2019) als Vlaams minister van Openbaar Vervoer 600 hybride bussen bij het bedrijf VDL Bus & Coach maar die kampen met veel kinderziektes.
Vroeger bestelde men er 200 tegelijk en werden problemen bij de productie van de volgende levering verholpen, hetgeen nu niet kan”, aldus de vakbondsman. Daarnaast vindt De Lijn onvoldoende personeel voor zijn onderhoudscentra. Dat is volgens Stan Reusen niet verwonderlijk.
“Hoe kan je mensen motiveren om aan oldtimers te werken die al meer dan 20 jaar uit dienst hadden moeten genomen worden. Dit werk is niet aantrekkelijk als je de keuze hebt om in een moderne garage te gaan werken met alles erop en eraan.”
“Bij De Lijn word je daarentegen een halve eeuw terug in de tijd gegooid. Op een aantal plaatsen in Vlaanderen is de situatie hierdoor echt rampzalig. In het Mechelse bijvoorbeeld, beschikt men momenteel over niet genoeg rijdende bussen om de dienstverlening te verzorgen. Het kader van onderhoudspersoneel is er bovendien slechts voor 50 procent ingevuld”, aldus nog Stan Reusen.
Dit artikel is geen Creative Commons. Overname van dit artikel na contact met redactie@dewereldmorgen.be.
