Schandalen en rechtszaken blijven Trump achtervolgen, maar voorlopig moet hij niet naar de cel. Het is zeer de vraag of dat het geval zal zijn vóór de presidentsverkiezingen van 5 november 2024. En zelfs dan kan hij nog steeds meedingen voor het presidentschap.

Helemaal niet kansloos

Trump gebruikt ondertussen de tegen hem geuite beschuldigingen als springplank voor zijn herverkiezing. Na vorige aanklachten kon hij rekenen op een toename van giften voor zijn presidentscampagne. Volgens The Economist zullen de Trump-processen zelfs een belangrijke troef zijn voor zijn campagne. “Ze zullen de aandacht vestigen op hem en zijn boodschap van onbevreesde uitdaging ondanks vervolging.”

Een recente poll toont dat hij op dit moment kan rekenen op 52 procent van de Republikeinse achterban. Zijn eerste achtervolger, de Republikeinse gouverneur van Florida Ron DeSantis, moet het stellen met 17 procent.

In het duel met Democraat Joe Biden is hij ook absoluut niet kansloos. Omwille van zijn leeftijd – hij wordt 81 op 20 november 2023 – kampt de huidige president met een serieus imagoprobleem, maar het is vooral op sociaaleconomisch vlak dat Biden in de problemen komt.

Onder Trump waren de lonen van de arbeiders voor het eerst in jaren hoger dan de inflatie, terwijl ze onder Biden in reële termen gedaald zijn. Vandaag is het federale minimumloon nog steeds een schamele 7,25 dollar per uur (€6,81 – een babysitter wordt het dubbele betaald) en voor heel wat mensen gaan de hypotheekkosten voor de eigen woning hun gezinsbudget steeds meer te boven.

Wist je dat ouderschaps- en ziekteverlof niet gegarandeerd is in de VS en dat de laatste jaren de levensverwachting er gedaald is? Ze ligt nu zelfs onder die van China. In China is de gemiddelde levensverwachting nu 77,47 jaar, in de VS 76,40 (in België 82,17). Bovendien is dat voor de gemiddelde Amerikaan nog lager, omdat er in de VS een zeer groot verschil is tussen rijke Amerikanen en de rest van de bevolking, terwijl dat gemiddelde in China veel meer evenredig is verspreid over alle lagen van de bevolking.

Amper een derde van de VS-burgers keurt het sociaaleconomisch beleid van Biden goed

Dit is de reden waarom amper een derde van de VS-burgers het sociaaleconomisch beleid van Biden goedkeurt en ook de reden waarom slechts een derde van de Afro-Amerikanen – een belangrijke electorale groep voor de Democraten – zegt dat het beleid van Biden zwarte mensen heeft geholpen.

De afgelopen 18 maanden dachten meer burgers dat hun land de verkeerde kant opging dan in dezelfde periode tijdens het presidentschap van Trump.

Naar een autoritair regime?

Eenmaal verkozen zal Trump wellicht zijn macht gebruiken om de juridische zaken tegen hem te laten seponeren. Er is zelfs de juridische mogelijkheid dat hij zichzelf gratie verleent.

Trump heeft in elk geval uitgesproken plannen om het politiek stelsel volledig naar zijn hand te zetten als hij het Witte Huis opnieuw zou winnen. Zo wil hij delen van de Grondwet opschorten en wil hij het huidige ambtenarenapparaat vervangen door volgzame functionarissen die bereid zijn om zijn bevelen uit te voeren.

Hij wil de rechterlijke macht overnemen, onafhankelijke instanties zoals de National Labour Relations Board [1] ontmantelen en de macht van het parlement vrijwel vernietigen. Hij spiegelt zich daarbij aan Hongarije of Polen.

Dat Trump opnieuw president zou kunnen worden en mogelijk een autoritair regime zal installeren is een akelige gedachte, maar ze valt geenszins uit te sluiten. Die mogelijkheid valt ook niet echt uit de lucht.

Een toenemend deel van de bevolking – in de VS, maar ook hier bij ons – heeft namelijk het gevoel dat er niet voor hen wordt geregeerd. Ze zien hun koopkracht dalen terwijl grote bedrijven en banken superwinsten opstrijken. Mensen verwachten betere kansen voor hun kinderen, maar zien dat het tegenovergestelde het geval is.

Een toenemend deel van de bevolking heeft het gevoel dat er niet voor hen wordt geregeerd

Daarom zeggen meer en meer mensen het vertrouwen op in de traditionele politieke klasse. Ze zien die als een kliek die het niet voor hen opneemt maar onder een hoedje speelt met de elite. Daarom ook stellen ze hun hoop in een sterke, charismatische leider, waarvan ze denken dat die daar komaf mee zal maken.

Het is een mechanisme dat je vandaag in bijna elk westers land ziet optreden. Enkel een grondige ommekeer van het sociaaleconomisch beleid kan het tij nog keren.

Note:

[1] De National Labour Relations Board is een onafhankelijk federaal agentschap dat het recht garandeert van de meeste werknemers in de privésector om zich te organiseren, deel te nemen aan groepsacties om hun lonen en arbeidsomstandigheden te verbeteren, om te bepalen of vakbonden hun vertegenwoordiger voor onderhandelingen zijn, om deel te nemen aan collectieve onderhandelingen en om af te zien van een van deze activiteiten. Het treedt op om oneerlijke arbeidspraktijken van werkgevers en vakbonden in de privésector te voorkomen en te verhelpen.