Chomsky is 95, nog even scherp als bij zijn allereerste politieke commentaar in 1967. Foto: YouTube Frank Barat/CC BY-SA 3:0
Roberto Manríquez, El Mostrador,

Chomsky: “Culturele oorlogen zijn een afleiding”

Op het einde van januari van dit jaar heeft de expertengroep van het Bullletin van Atoomwetenschappers de symbolische wijzers van de “Klok van het Einde van de Wereld” op 90 seconden voor middernacht gezet, met als reden de risico’s van de oorlog in Oekraine.

vrijdag 14 april 2023 10:23
Spread the love

 

De klok, waarvan middernacht het einde van de menselijke aanwezigheid op Aarde aanduidt, telt ook als factor de gevolgen van de klimatologische noodtoestand. Dit moment, ongezien in het menselijk bestaan, ontwikkelt zich of is het gevolg van een bepaalde sociale context, die dooreen geschud wordt door de culturele oorlogen, die er bijvoorbeeld in geslaagd zijn dat in de Verenigde Staten de Republikeinse Partij veranderd is van een normale partij naar een “radicale opstandeling”. In die zin is de diagnose van Noam Chomsky bondig en direct.

De gelauwerde professor, die momenteel een opleiding aan de Universiteit van Arizona leidt en over wie we geen verdere uitleg hoeven te geven, was bereid aan El Mostrador vragen te beantwoorden over wat ons vandaag het meest zou moeten bezighouden. Chomsky waarschuwt dat de culturele agenda van rechts een afleidende functie uitoefent.

Een tijdje geleden bespraken we of er een paralellisme bestaat tussen de wereld van vandaag en wat er toentijds gebeurde in de Republiek van Weimar: economische crisis, stijging van het geweld, succes van uiterst rechts. Op dat moment bevestigde U dat er enige gelijkenis bestond, maar dat de sleutel niet op het cultureel vlak lag. Denkt U dat wat vandaag aan het gebeuren is te wijten is aan culturele armoede?

“Ik zie het ietwat anders. Gedurende meer dan 40 jaar hebben we geleefd in een woeste oorlogsperiode, misleidelijk ‘neo-liberalisme’ genoemd. De term heeft een officiële marktgebonden definitie, maar de praktijk toont ons dat de werkelijkheid heel anders is. De oorlog is met volle kracht gestart in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, met geschenken aan de zeer rijken (deregulering, economische redding…) en een harde aanval tegen de arbeid. De deuren werden opengezet voor de bedrijfswereld om het belangrijkste middel van verdediging tegen de brute klassenoorlog, de vakbonden, te ondermijnen. Daartoe werden grotendeels illegale middelen ingezet, maar dit maakt weinig uit vermits de bedrijfswereld de staat grotendeels onder zijn controle heeft.”

“Door de globale macht van de Verenigde Staten heeft deze oorlog zich verspreid over een groot deel van de wereld, en verschillende vormen aangenomen. De zeer respectvolle multinational Rand heeft berekend dat om en rond de $ 50 biljoen van de armste 90% naar de rijkste 1% is gevloeid, een erg indrukwekkende diefstal in klaarlichte dag.”

“De gevolgen in het globale Zuiden waren nog extremer. De aanhangers van het systeem bewieroken met alle reden de daling van de armoede, voornamelijk in China, dat nu niet precies een model is van het kapitalisme van de vrije onderneming. En een dichtere kijk op de zaken toont ons dat er zich, ook in dit geval, achter de politieke beslissingen, een klassenstrijd schuilging. De alternatieven die ten goede hadden moeten komen aan de werknemers zowel van de rijke als de arme landen werden zonder enige overweging opzij geschoven.”

Terwijl de leiders van rechts geconcentreerd lijken te zijn op andere thema’s, heeft Ron DeSantis, gouverneur van Florida en presidentskandidaat, gezegd dat, om de vrijheid te beschermen, het nodig is zekere boeken uit de omloop te halen, omdat die een bepaalde culturele hegemonie of een uniek historisch verhaal zouden kunnen “opleggen” over seksualiteit, aanklachten van racisme en sociale strijd, bijvoorbeeld. In zijn concept over vrijheid is het nodig de toegang tot dit soort literatuur te beperken. Hoe is het zover kunnen komen?

“De Republikeinse Partij is al lang geen normale partij meer. Zij heeft zich omgevormd tot een ‘radicale opstandeling’ die de parlementaire normen heeft opgegeven, om het in de woorden van de politieke analisten Thomas Mann en Norman Ornstein van het American Enterprise Institute te zeggen. We kunnen de oorsprong hiervan doortrekken tot Richard Nixon, die erkende dat de Republikeinen de verkiezingen niet konden winnen als de meest extreme van de twee bedrijfsvriendelijke partijen van de Verenigde Staten. De ‘zuidelijke strategie’ van Nixon beriep zich op een nauwelijks verdoken racisme om de zuidelijke democraten aan te trekken naar de Republikeinse partij.”

Het algemeen principe bestaat erin de aandacht af te leiden van hun sociaal en economisch oorlogsbeleid tegen de werknemers en de armen naar ‘culturele thema’s’

“Enkele jaren later beseften de Republikeinse strategen dat oppositie tegen abortus het enorme aantal stemmen van de evangelisten en de noordelijke katholieken zou aantrekken. Prominente figuren zijn: George H.W. Bush, Ronald Reagan en anderen, die snel oversprongen van ‘pro-choise’ naar ‘pro-life’. Later werd aan dit mengsel nog de liefde voor wapens toegevoegd. Het algemeen príncipe bestaat erin de aandacht af te leiden van hun sociaal en economisch oorlogsbeleid tegen de werknemers en de armen naar ‘culturele thema’s’. Ze hebben daar groot succes mee behaald, vooral in de handen van geijkte demagogen zoals Trump. Hun enige parlementaire succes was een enorme verlaging van de belastingen voor de zeer rijken en de ondernemingen, terwijl de rest van de bevolking een mes in de rug geplant werd. Maar de ‘culturele oorlogen’ hebben de volksbasis op afstand gehouden.”

“Vandaag denkt bijna de helft van de Republikeinse kiezers dat de Democratische Partij geleid wordt door een kliek van pedofielen die kleine kinderen ‘misbruiken’. Er werden technieken gebruikt in massale propagandacampagnes van Bolsonaro in Brazilie, waarschijnlijk met Amerikaanse financiële steun, die ook een enorm succes hadden. Lula moest een speech houden waarin hij ontkende een pact met de duivel te hebben. DeSantis volgt hetzelfde script.”

Een andere kandidaat bij de Republikeinse primaire verkiezingen, Vivek Ramaswamy, zegt letterlijk: “Wij adopteren seculiere godsdiensten zoals ‘klimatisme’, ‘covidisme’ en de genderideologie om te voldoen aan onze zoektocht naar zin”. Is het mogelijk deze benaderingen als rationeel te bestempelen? 

“Ik twijfel eraan of zelfs zijn verdedigers beweren dat zij rationeel zijn. Ze zijn niet bedoeld om dit te zijn. Het gaat erom een beroep te doen op de slachtoffers van de ‘neoliberale’ klassenoorlog, die vanzelfsprekend geleid heeft tot woede, wrok, wantrouwen van de bevolking jegens de instellingen: een vruchtbaar terrein voor demagogen van het type van Trump.”

De anti-wetenschappelijkheid werd in grote mate gestuwd door de bedrijfssector

“Eén manier om een gerechtvaardigd wantrouwen jegens de instellingen te mobiliseren is het bevorderen van de ‘anti-wetenschappelijkheid’, wetenschap en rationaliteit toeschrijven aan de gehate ‘elites’, een begrip dat gebruikt wordt om de ware agenten in de vergaderzalen van de bedrijfsraden en de kantoren van het Congres onzichtbaar te houden. De anti-wetenschappelijkheid werd in grote mate gestuwd door de bedrijfssector, omwille van klassenstrijd. Deze thema’s zijn grondig geanalyseerd door Naomi Oreskes en Erik Conway. Het begon met grote campagnes van de tabaksindustrie om ‘twijfel te zaaien’ over de wetenschap, zodat zij verder hun massale moorddadige campagnes (en enorme winsten) zonder belemmeringen zouden kunnen voortzetten. Daarna werd het overgenomen door de fossiele brandstoffenindustrie voor de nog veel verder reikende campagne om het menselijk leven op aarde te vernietigen (en aldus grotere winsten te behalen). En het verspreidde zich daarna gemakkelijk naar de georganiseerde anti-wetenschappelijkheid en irrationaliteit: de anti-vaccin bewegingen en nog veel meer.”

De eerste boeken die verbrand werden in het nazistische Duitsland waren die van de bibliotheek van Magnus Hirschfeld, studies over seksualiteit. Vandaag bestaat in sectoren van uiterst rechts ook interesse in het beperken van de ontwikkeling van bepaalde seksuele gedragingen van personen. Is dit fundamenteel een manier om een relatie vast te leggen tussen macht, identiteit en geboortecijfers of ziet U daar iets anders in?

“Er is altijd een vreemde obsessie met seks geweest in de christelijke theologie. Deze verspreidt zich gemakkelijk naar de media om zich te mengen in het leven en het gedrag van personen, het grote ideaal van het totalitarisme.”

Vandaag lezen de mensen minder kranten dan vroeger en nu wordt er geïnformeerd door middel van de sociale netwerken, een plaats zonder filters noch verantwoordelijken voor de informatie, en dit op enkel 90 seconden voor middernacht volgens de Klok van het Laatste Oordeel.

“Gedurende de jaren van Trump verlieten de analisten de Klok van het Laatste Oordeel de meting in minuten en stapten zij over naar seconden. In januari 2023  verschoven de wijzers naar 90 seconden voor middernacht. De relatie met de publieke opinie is onheilspellend. Onlangs werd er een uitgebreide studie gedaan over hoe de Amerikanen hun ‘informatie’ bekomen. In ‘Generatie Z’ (geboren tussen 1997 en 2012), leest nog maar een klein percentage kranten of kijkt het naar nieuws op televisie. Ze verlaten zelfs Facebook en maken gebruik van bronnen die grotendeels jongeren voorstellen die zich vermaken. En dit is dan nog iets heel anders dan de massale inspanningen die gedaan worden om te desinformeren. Je kan dit alles vinden in de resultaten van de enquêtes.”

“Om terug te komen op de Klok van het Laatste Oordeel, de twee belangrijkste drijfveren van de passage naar middernacht (apocalyps) zijn de groeiende dreiging van een nucleaire oorlog, zowel in Europa als in Azië, en de globale opwarming. Een recente enquête van Pew gaf aan de ondervraagden de keuze tussen een paar dozijn opties om die te rangschikken in termen van urgentie. De nucleaire oorlog werd niet eens voorgesteld als een optie. De ‘klimaatsverandering’, het eufemistische standaardbegrip voor globale opwarming, werd wel opgenomen in de lijst van opties. Onder de Republikeinen vond slechts 13% dit een dringend thema, wat niet verwonderlijk is als we zien naar welk nieuws hun leiders luisteren, zoals bijvoorbeeld televisiezender Fox.”

 

Dit artikel verscheen op El Mostrador. Vertaling: Roos De Witte.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!