De toename van dat extreemrechts gedachtegoed en dergelijke acties vormen een grote bedreiging voor de academische wereld. Zo brachten extreemrechtse ideeën ook Jürgen Conings ertoe om de jacht te openen op viroloog Marc Van Ranst. We veroordelen die bedreiging van de academische vrijheid en betuigen onze steun aan professor Stabel en aan de universiteit. 

In de brief die de professor ontving, werd hij aangesproken met “Geachte vuile Marxist” en stelt de schrijver dat de professor moet stoppen met zijn “marxistische manier van lesgeven aan de Universiteit Antwerpen”. Professor Stabel is open over het feit dat hij een marxistisch analysekader hanteert, wat betekent dat hij aandacht heeft voor sociale ongelijkheid, klassen en machtsmechanismen. Het is nu omdat hij dat kader hanteert, dat de professor geïntimideerd werd. Nochtans is de professor als onderzoeker aan de universiteit volledig in zijn recht om één van de verschillende benaderingen te gebruiken om het verleden te bestuderen. Het is eigen aan de wetenschap om verschillende paradigma’s te omvatten, zoals de professor stelt in zijn blog:

“Geschiedenis is geen wetenschap die zich leent tot één zaligmakende waarheid of interpretatie. Het is net de veelheid van benaderingen die geschiedenis tot wetenschap maakt. Waar experimentele wetenschappen steunen op repliceerbare proeven, is het debat tussen historici de motor van wetenschappelijke vooruitgang”

De professor zou voortaan “op een Vlaams-nationalistische wijze” moeten lesgeven en mag in zijn geschiedkundig onderzoek “niet te veel op iets (sic) vragen stellen” en moet “gewoon geloven van het is zo gebeurd, dus het is waar”. De briefschrijver neemt aanstoot aan het idee dat er debat is en dat een van de stromingen die Stabel vertegenwoordigt maatschappijkritisch is en de ongelijkheid en bestaande machtsstructuren in vraag stelt. Die manier van denken vormt niet enkel een bedreiging voor een individuele historicus, maar voor de academische wereld in haar geheel. 

Het anti-intellectueel discours is eigen aan extreemrechts, omdat onderwijs, kritisch nadenken en wetenschappelijk onderzoek ons het gereedschap aanreiken om extreemrechtse mythes en propaganda te ontkrachten. Die spelen in op het sociale ongenoegen van mensen en geven extreemrechts de mogelijkheid om mensen te mobiliseren via complottheorieën en haat tegenover een niet-bestaande interne vijand die de samenleving zou vernielen. Dat wordt geprojecteerd op minderheden, zoals mensen van kleur, migranten, LGBTQ+, maar ook op professoren en docenten. Zo zagen we vorig jaar dat Vlaams Belang in staat is om een kliklijn te organiseren waarbij je leerkrachten en professoren kan rapporteren die niet de extreemrechtse dogma’s volgen.

Het anti-intellectueel discours is eigen aan extreemrechts, omdat onderwijs, kritisch nadenken en wetenschappelijk onderzoek ons het gereedschap aanreiken om extreemrechtse mythes en propaganda te ontkrachten

Laten we ook niet vergeten dat Filip Dewinter in oktober 2022 militanten van Voorpost meenam naar de universiteit, toen hij er een lezing kwam geven. Uit veiligheid moesten verschillende lessen geschrapt worden en kon een andere lezing niet doorgaan. Wanneer de universiteit geen veilige plek meer kan zijn voor al haar studenten en personeel, hebben we te maken met een directe bedreiging van de academische vrijheid én van de democratisering van het onderwijs.

Ook de N-VA gaat mee in dat discours. Bart de Wever bezoekt dit academiejaar verschillende Vlaamse universiteiten om er lezingen te geven over hoe ‘woke’ onze cultuur zou kapotmaken en de academische vrijheid zou bedreigen. ‘Woke’ is een vaag containerbegrip dat wordt gebruikt om alle progressieve stemmen onder te plaatsen, om zo het debat te eindigen, de oppositie monddood te maken en ons af te leiden van de werkelijke problemen die onze universiteit bedreigen, zoals de toegankelijkheid van het hoger onderwijs die bedreigd wordt door het groeiende aantal studenten met financiële problemen. Op die manier wordt het debat zo gestuurd dat de structurele socio-economische problemen van onze maatschappij naar de achtergrond verschuiven. 

Alle meningen die niet in het Vlaams-nationalistische denkkader passen worden in diskrediet gebracht door extreemrechts. Wanneer het om discriminerende uitspraken gaat, zijn rechtse politici vaak heel snel om aan te klagen dat hun vrije meningsuiting beknopt wordt en ze slachtoffer vallen van cancel culture, maar in de realiteit zijn het linkse en progressieve stemmen die door hen de mond gesnoerd worden. Daarom is het belangrijk om elke aanval op de academische vrijheid te veroordelen en dat niet zomaar te laten gebeuren. Wij betuigen onze onvoorwaardelijke steun aan professor Stabel en aan iedereen die bedreigingen ontving vanuit rechts-extremistische hoek. ¡No pasarán!

Je kan deze open brief online ondertekenen. De redactie van DeWereldMorgen ondertekent de brief omdat we als mediabeweging belang hechten aan vrije meningsuiting en vrij onderzoek.