Gezin zoekt woning. Afbeelding van Waldryano via Pixabay
Orbit vzw

Eén jaar na de Russische invasie: hoog tijd voor structurele woonoplossingen voor tijdelijk ontheemden

Eén jaar geleden vielen Russische troepen het Oekraïense grondgebied binnen. Van de 8 miljoen mensen die vervolgens richting de Europese landen vluchtten, vroegen er tot vandaag 66 000 bescherming aan in België. Voor hen werd voor het eerst het statuut tijdelijke bescherming geactiveerd. Deze Europese richtlijn zorgde ervoor dat Oekraïense vluchtelingen bij aankomst quasi onmiddellijk recht hadden op maatschappelijke dienstverlening en recht op huisvesting.

donderdag 23 februari 2023 15:40
Spread the love

 

De verschillende politieke bevoegdheden reageerden vervolgens met de nodige urgentie. Er werd een gewestelijk spreidingsplan geactiveerd en Vlaanderen zou 15 nooddorpen bouwen. Er kwam ook een digitale housing tool. Een taskforce en een Vlaams ondersteuningsteam (VLOT) staan in voor de coördinatie van deze grootschalige onderneming.

Ook onder de Belgische bevolking nam de solidariteit ongekende proporties aan. In het kader van de #plekvrij campagne van Sammy Mahdi, voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie, boden 22 000 gezinnen vrije ruimtes aan in hun woning. De particuliere opvang werd zo een cruciale pilaar in het snel huisvesten van een grote groep vluchtelingen, die onverwachts bescherming aanvroeg in België. De combinatie van al deze instrumenten zorgde ervoor dat niemand op straat belandde. Maar wat is de stand van zaken na een jaar Russische agressie?

Hoog tijd voor structurele woonoplossingen

De uitzichtloosheid van het conflict zet steeds meer stemmen, vanuit verschillende politieke hoeken, aan om te pleiten voor extra inspanningen die de participatie van tijdelijk ontheemden op de arbeidsmarkt vergroten. Men gaat er dus terecht vanuit dat zij hier voor een langere periode zullen blijven. Ook na de oorlog kunnen we er overigens van uitgaan dat een aanzienlijk aandeel mensen uit Oekraïne in België zal willen blijven. Velen van hen zien in Vlaanderen nu al hun nieuwe thuis.

Maar door de aanhoudende aankomst van vluchtelingen uit Oekraïne, een gebrek aan perspectief voor gastgezinnen en een ontoereikend privaat en sociaal huurstelsel, staat het recht op wonen voor deze groep vandaag op de helling. Dit terwijl adequate huisvesting een belangrijke voorwaarde is voor integratie in de samenleving, en uiteindelijk ook de participatie
op de arbeidsmarkt. Willen we meer Oekraïners aan het werk krijgen, dan zullen we de huidige crisismaatregelen moeten aanvullen met structurele woonoplossingen.

ORBIT vzw pleit in deze context voor:

  • Het uitbouwen en behouden van meerdere extra nooddorpen als bufferzone. Momenteel werden nog maar twee zo’n dorpen gerealiseerd, met een derde in
    aanbouw.
  • Het actiever afdwingen van het gewestelijke spreidingsplannen. Wallonië wordt onvoldoende geresponsabiliseerd, waardoor Brussel momenteel disproportioneel veel mensen opvangt.
  • Het structureel en persoonlijk ondersteunen van zowel gastgezinnen als tijdelijk ontheemden in het samenwonen. Er moet van begin af aan een traject uitgewerkt worden dat perspectief biedt op de toekomst.
  • Het vergroten van de toegankelijkheid van instrumenten die private huurders ondersteunen. Maatrgelen zoals de huursubsidie) zijn momenteel nog te voorwaardelijk.
  • Het vergroten en toegankelijker maken voor nieuwkomers van het patrimonium van de sociale huuractoren.

Opvang mensen uit Oekraïne als leerschool voor alle nieuwe statushouders

Ondanks deze structurele tekorten, heeft de krachtdadige aanpak van en tussen de verschillende beleidsniveaus aangetoond dat, mits voldoende politieke wil, oplossingen kunnen worden bewerkstelligd. ORBIT ijvert daarom voor het verduurzamen van het gerealiseerde instrumentarium in het kader van de Oekraïne-crisis.

Maar meer nog achten wij het noodzakelijk om de doelgroep van deze maatregelen dringend uit te breiden naar alle nieuwe statushouders. Zo behartigen we het recht op wonen en het toekomstperspectief voor erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden. Voor hen is de nood minstens even hoog.

 

Afbeelding van Waldryano via Pixabay 

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!