Presentatie enqête F*ck de werkdruk WZC Dorpvelt Zonhoven. Foto: BBTK
Interview -

F*ck de werkdruk in de social profit: “Steeds meer doen in minder uren”

De social profitsector, verzamelnaam voor een heleboel zorgende beroepen, kreunt onder de werkdruk. Uit een enquête van bediendenvakbond BBTK blijkt dat ongeveer 36 procent van de vrouwelijke werknemers meldt aan hoge werkeisen te moeten voldoen, zowel fysiek, mentaal als qua intensiteit. Wie daar melding van maakt blijkt ook moeilijk werk en privé op elkaar te kunnen afstemmen. Geen wonder, als blijkt dat ruim een derde van de werknemers meerdere keren per maand de vrije tijd moet onderbreken om naar het werk te komen. BBTK stelde de resultaten van de enquête op maandag 19 december voor onder het motto f*ck de werkdruk.

vrijdag 23 december 2022 14:20
Spread the love

 

Nog een paar resultaten: 47,5% van de vrouwen meldt een matige tot slechte gezondheid te hebben. 60% van de werknemers zegt dat ze voor minder werktijd zouden kiezen als de verloning gelijk zou blijven. In werkelijkheid kiezen velen ervoor deeltijds te werken en dus loon in te leveren, enkel om het werk draaglijk te houden. De werkdruk ligt het hoogst in de ziekenhuizen, de thuiszorg en de ouderenzorg.

Presentatie enquête f*ck de werkdruk GZA Antwerpen. Foto: BBTK

BBTK waarschuwt dan ook voor toenemende personeelstekorten. Als de sector niet aantrekkelijker wordt zal ze niet kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar zorg. De vakbond eist betere omkadering van de digitalisering, aandacht voor opleiding en vorming, ondersteuning bij fysieke en mentale lasten, en meer tijd om kwalitatieve zorg te verlenen.

Wij spraken met Johan Van Eeghem, federaal secretaris bij BBTK, over de problemen in een sector waar we vroeg of laat allemaal op hopen te kunnen rekenen.

Johan Van Eeghem: “19 december was een sensibiliseringsactie. We hebben de resultaten verzameld en zijn daarmee de boer opgegaan. De werknemers in de social profit zijn blij dat we naar hen luisteren en met het thema bezig zijn, werkdruk is een hot item. De respons was dan ook erg groot, meer dan 5.000 respondenten.”

Hollen van client naar client

Vertel ons eens wat meer over de social profitsector en haar problemen. Veel mensen willen toch een job waarin ze voor anderen kunnen zorgen?

“Er zijn veel mensen die met een groot engagement in de sector werken, omdat er een maatschappelijke meerwaarde is. Ze kiezen er heel bewust voor, maar nu stellen ze vast dat ze niet de kwaliteit van zorg kunnen bieden die nodig is. Ze hollen van client naar client, en hebben het gevoel dat ze nooit meer uit de carrousel geraken. Telkens weer vrije dagen opgeven om voor zieke collega’s in te springen, dat creëert een negatieve spiraal. Ondanks de maatschappelijke meerwaarde die ze in hun job zien, zeggen ze nu: ‘ik zou dit werk nooit aan mij zoon of dochter aanraden.’”

“Er komt een grote pensioneringsgolf aan, en we gaan het erg moeilijk hebben om iedereen te vervangen”

“Zo dreig je een groot probleem te krijgen in de toekomst. Er komt een grote pensioneringsgolf aan, en we gaan het erg moeilijk hebben om iedereen te vervangen. Terwijl we eigenlijk extra volk nodig hebben, want een verouderende bevolking betekent meer vraag naar zorg.”

“De problemen verschillen per deelsector. In de ouderenzorg en de ziekenhuizen is de druk het grootst. In de gezinshulp is het iets draaglijker. Daar werk je vaak met wat oudere mensen die vereenzamen. De gezinshelper is deel van hun sociaal contact, een link met de buitenwereld. Een kopje koffie drinken en luisteren naar de mensen is deel van de job. Dat is draaglijk of zelfs aangenaam, maar het wordt stilaan de uitzondering, ook daar moet je je altijd haasten. Er moet steeds meer gedaan worden in minder uren.”

Negatieve spiraal

Jullie eisen meer tijd voor vormingen, meer steun bij fysieke en mentale last. Is er eigenlijk wel een goede managementcultuur in de social profit? Hebben werkgevers en leidinggevenden voldoende aandacht voor het welzijn en de ontwikkeling van hun werknemers?

“Ik ben er niet van overtuigd dat het door slechte wil van de werkgevers komt. Het komt zelfs een beetje door de braafheid van de werknemer, die vaak vooral aan de client of aan de collega denkt, en te weinig aan zichzelf. Mensen slaan vormingen over om geen extra werk aan anderen te bezorgen. Maar daardoor geraken ze ook achter, leren ze minder goed om te gaan met nieuwe technologieën, waardoor er nog extra stress ontstaat, en dat wordt een sneeuwbal.”

“Mensen slaan vormingen over om geen extra werk aan anderen te bezorgen”

“Werkgevers en werknemers zitten in hetzelfde schuitje. Zonder bijkomende investeringen, zonder dat we de sector aantrekkelijker maken, gaan we het steeds lastiger krijgen. Volgens de laatste cao moet er ruimte zijn voor vorming, en heeft iedereen recht op drie weken aaneensluitende vakantie. Maar het is moeilijk om dat waar te maken, en je ziet toch nog werkgevers die daarop proberen af te pingelen.”

Minder werkdruk, dat kan door minder cliënten per werknemer. Maar kan je dat wel maken, als er nu al personeel te kort is?

“Dat is stilaan een kip-of-ei-discussie aan het worden. Als je blijft zeggen dat je geen vrije weekends of vakanties kan garanderen wegens personeelsgebrek, dan zorg je ervoor dat de sector onleefbaar wordt en dan ga je al helemaal niemand meer vinden. Dan gaan er nog meer mensen uitstromen. We hebben een pauzeknop nodig. We mogen ook geen vormingen meer schrappen wegens personeelstekort, die negatieve spiraal moet gewoon gestopt worden.”

Inhaalbeweging is niet voldoende

Toch is er de afgelopen tijd veel extra geld naar de zorg gegaan, en zijn er maatregelen genomen om personeelstekorten op te vangen.

“Nu kunnen we gepensioneerden inschakelen en studenten onbeperkt laten meewerken. Dat zijn pleisters op een houten been, we hebben echt nieuwe krachten nodig. Hoe we die gaan vinden, dat is de discussie die we moeten voeren. Het is duidelijk dat er geld nodig is. Er is een inhaalbeweging geweest met het laatste federale akkoord en met het nieuwe Vlaams Investeringsakkoord, het VIA, dat 575 miljoen per jaar omvat. Maar de sector was dan ook al jaren ondergefinancierd. Onze boodschap aan de Vlaamse en Federale Regeringen is: de inhaalbeweging is niet voldoende, er zal nog meer nodig zijn.”

Presentatie enquête f*ck de werkdruk in OLV ziekenhuis Aalst. Foto: BBTK

“Tijdens corona stond de regering met het mes op de keel, het was duidelijk dat de zorg middelen nodig had. Vandaag komen er andere crisissen bij, de oorlog in Oekraïne, de energiefactuur. Allemaal belangrijk, maar we moeten oppassen dat er niet opnieuw bespaard wordt op de zorg.”

Voldoende middelen, dat betekent in jullie sector dat er meer belastinggeld moet geïnvesteerd worden. Moet het brede publiek aanvaarden dat ze er meer voor zullen moeten bijdragen?

“Ik denk niet dat het meer geld moet kosten voor de Vlaamse belastingbetaler. Het gaat over politieke keuzes die moeten gemaakt worden. Er gaat meer geld naar subsidies voor bedrijven dan dat er in zorg geïnvesteerd wordt. Het VIA is een goed begin, maar als de vakbonden nu geen druk zetten, zal je zien dat er in de toekomst opnieuw minder geld beschikbaar zal zijn.”

“Er gaat meer geld naar subsidies voor bedrijven dan dat er in zorg geïnvesteerd wordt”

“De bevolking moet inzien dat het hen direct zal raken. Als mama of papa naar een woonzorgcentrum moet, als je kind naar de kinderopvang moet of als je broer of zus gehandicapt is, als je een verkeersongeluk hebt en een tijdje verzorgd moet worden … iedereen doet vroeg of laat beroep op de zorgsector.”

Hoe gaat het nu verder? Wat gaan jullie zelf doen met de resultaten van dit onderzoek?

“We blijven aan de bel trekken als het over de verhouding werk-privé en werkdruk gaat. Op 31 januari is er een grote betoging in gemeenschappelijk vakbondsfront. Wij zullen daar de werkdruk onder de aandacht brengen.”

“In mei hebben we een sectorcongres waarin we de krachtlijnen voor de komende jaren vastleggen. We zullen daarbij uiteraard ook resoluties over de werkdruk voorbereiden.”

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!