Om deze tijd, op 16 december 1944, begon wat het laatste offensief van het Duitse Derde Rijk zou worden. De slag zou woeden tot 16 januari 1945, en daarna uitlopen. Tijdens een van de strengste, koudste winters die in die eeuw werden meegemaakt. Het werd een slag die veel doden en gewonden eiste. Vele soldaten aan beide zijden hadden in de eerste twee weken geen winterkleding... De Duitse generaals hadden - vaak tegen hun zin, want de meest vooruitziende geloofden niet in het opzet - de laatste tientallen divisies tanks en infanterie, artillerie en commando's verzameld aan de Duitse grens, in het grootste geheim. De grote transporten van troepen, munitie, voedsel en materiaal vonden in de weken voordien vooral 's nachts plaats. Er was radiostilte bevolen. In onze Ardennen stond het front al een tijdje stil; enkele van de meest vermoeide eenheden hadden daar een plekje toegewezen gekregen "om op adem te komen". Hun heldhaftige verzet, vaak gevoerd "met de hoop van de wanhoop", was een van de factoren die de slag in het voordeel deden kantelen van de geallieerden. Die werden aangevoerd door "Ike" Eisenhower als opperbevelhebber, en verder door generaals als Horrocks, Montgomery, Patton, Bradley en vele bekwame en toegewijde hoge en lagere officieren en manschappen, van wie de namen in ruime kring tot op vandaag bekend blijven.
De naam die Hitler en zijn generaals koos voor de operatie was Wacht am Rhein: een bewuste misleiding, dat het mobiele karakter moest verbergen van het offensief. Het was de bedoeling door de lastige bossen - zonder grote wegen - van de Belgische Ardennen naar de Maas en verder naar de haven van Antwerpen door te stoten met Pantsertroepen, begeleid door Infanteriedivisies en misleidende commando's in Amerikaanse uniformen onder leiding van de befaamde waaghals, kolonel Skortzeny.
De troepen die na vier en half jaar oorlog de Duitse generaals nog restten, waren echter duidelijk onvoldoende voor deze ambitieuze doelstelling. De militaire experten wisten dat, zoals maarschalk Erich von Rundstedt, en hun advies in de Generale Staf van de Führer was met de beschikbare divisies een kleinere operatie op te zetten. Tegen die tijd had Hitler zijn generaals echter in de zak; met gebruik van intimidatie, omkoping enzovoort. Hij drong zijn plan op. De afloop was vreselijk, voor beide partijen. De geallieerden verloren meer troepen in deze veldslag dan bij de landing in Normandië, zo'n 20.000. Zij noemden het The Battle of the Bulge. De overmacht aan geallieerde troepen zorgde ervoor dat tegen 16 januari de overwinning de hunne was. Opperbevelhebber Dwight Eisenhower had snel gereageerd en o.a. het 101st Airborne uit hun rustkwartier in Mourmelon bij Parijs naar Bastogne gehaald binnen enkele dagen. De verliezen bij de Wehrmacht en de deelnemende SS-Troepen waren nog hoger, ook al ging de strijd aanvankelijk voorspoedig voor hen, omdat deze regio van het Amerikaanse front dun bemand was. Uiteindelijk bleek de gok niet te lukken: smalle wegen die verstopt raakten, een bijtende, dodelijke, uitzonderlijke winterkoude, en ook de vechtkracht van de intussen ervaren geallieerde soldaten in combinatie met het absolute overwicht in de lucht voor de RAF en de USAF luchtmacht, bezegelde het lot van de betrokken eenheden en in feite ook van het gehele Hitler-project, wat het Westerse front betreft. De Duitsers hadden bij de planning van hun ultieme offensief gedacht dat in het Westen tenminste nog iets te realiseren zou zijn, want aan het Oostfront, in Rusland, Oekraïne en Witrusland was de overmacht van het Rode Leger al helemaal ontmoedigend.
Geraadpleegde werken
Het Ardennenoffensief. van Anthony Beevor Band of Brothers van Stephen Ambrose De Ardennen. Hitlers laatste aanval. van Ruud Bruijns. Stalingrad. Door Anthony Beevor.
Film La Bataille des Ardennes. Feuilleton Band of Brothers, dl. 4.
* Bezoek aan het Bastogne War Memorial te Bastogne. * Bezoek aan museum Ardennes 44 te La Gleize. En andere werken.
Eigen foto's
Blog met 773 lezers op 10 december 24
