“Om de strijd tegen zwerfvuil te winnen, moeten de consumenten zeker hun statiegeld kunnen terugkrijgen in de supermarkten en verkooppunten. Dit geld-terug-recht bij het binnenbrengen van lege blikjes en flessen in de winkels moet in de decreten1 voor statiegeld verankerd zijn’, aldus de Statiegeldalliantie in een persmededeling.
De Statiegeldalliantie verenigt 1300 Belgische en Nederlandse organisaties, verenigingen, gemeentebesturen en bedrijven en groeit nog steeds aan. De organisatie roept sinds 2017 de Nederlandse en Belgische regeringen op om statiegeld in te voeren op blikjes en plastic flessen. Deze campagne kende een eerste succes toen de Nederlandse regering statiegeld invoerde op plastic flesjes in juli 2021. Nederlandse blikjes krijgen statiegeld vanaf april 2023.
In België werkt Waals milieuminister Céline Tellier (Ecolo) sinds begin 2022 aan de concrete invoering van statiegeld. In Vlaanderen toonde de zwerfvuilmeting van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) dat de strijd tegen blikjes en flesjes in het zwerfvuil de voorbije jaren mislukt is: slechts de helft van de doelstelling van de Vlaamse regering werd gehaald.
Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) verklaarde daarom dat statiegeld “onvermijdelijk” en “onafwendbaar” is. Ze kondigde toen aan dat ze een beslissing wil ‘voor het jaareinde’ [in politieke termen volgende week].
Statiegeld, Yes We Can!
Met de campagne Statiegeld, Yes We Can! moedigen de partners van de Statiegeldalliantie de drie ministers aan om het beste statiegeldsysteem ter wereld te maken. Daarbij kan België de beste elementen van de bestaande buitenlandse systemen overnemen. Deze meest succesvolle statiegeldsystemen hebben 5 cruciale kenmerken:
- Het geld-terug-recht zorgt ervoor dat consumenten hun geld terugkrijgen bij alle verkooppunten en supermarkten. Daarom moet er een innameplicht voor de supermarkten en verkooppunten van blikjes en flessen in de wetgeving staan.
- Statiegeld op alle blikjes en plastic flessen tot en met 3 liter. Het systeem is het duidelijkst voor consumenten als er geen uitzonderingen op basis van inhoud van de verpakking worden gemaakt.
- Transparantie van het statiegeldsysteem en betrokkenheid van stakeholders uit de samenleving.
- Een hoog genoeg statiegeldbedrag van minimaal 20 eurocent per verpakking helpt het meest om blikjes en flessen uit de natuur te houden. Hetzelfde bedrag is nodig voor kleine verpakkingen, want die komen vaak voor in het zwerfvuil.
- Opstap naar hergebruik van drankverpakkingen. De Europese Commissie stelde in november 2022 in haar nieuw Voorstel van Verpakkingsverordening scherpere eisen voor meer hergebruik van drankverpakkingen. Om naar meer hergebruik van drankverpakkingen te gaan, zijn sowieso eerst statiegeldsystemen nodig om de verpakkingen, mooi gescheiden van ander afval, terug te krijgen in de verkooppunten.
statiegeldalliantie.org/nl/de-alliantiepartners/
De Statiegeldalliantie besluit: ‘Wij pleiten er bij de milieuministers voor dat ze bij het ontwerpen van het Belgisch statiegeldsysteem deze 5 succesfactoren opnemen, zodat ons Belgisch statiegeld het beste systeem ter wereld wordt in de strijd tegen het zwerfvuil’.
Note:
1 De officiële naam voor wetgevende besluiten van de Gewesten is ‘Decreten’ (‘Ordonnanties’ voor het Brussels Gewest) om het onderscheid te maken met de ‘Wetten’ van het federale bestuursniveau. Decreten en Ordonnanties zijn echter evengoed ‘wetten’ in de generische en juridische betekenis van de term (nvdr).
