Familie van gevangene die stierf in isoleercel in Leuven Centraal trekt naar de rechtbank

Yassine Sidali uit Hoboken, die in de nacht van zaterdag op zondag 30 oktober 2022 stierf in een isoleercel van Leuven Centraal. De familie heeft nu klacht met burgerlijke partijstelling ingediend bij de onderzoeksrechter. Yassines dood is slechts één van de vele verdachte overlijdens in Belgische gevangenissen.

woensdag 14 december 2022 15:57

Spread the love

In januari van dit jaar, nadat een Franse onderzoeksjournalist de kat de bel had aangebonden, kwam er ook in België een onderzoek naar de woonzorgcentra van de groep Orpea. Familieleden klaagden nochtans al meer dan een jaar over de wantoestanden in die commerciële centra en “het gebrek aan basiszorg en betrokkenheid”.

In april 2022 ging er opnieuw een onderzoek van start, ditmaal naar de mistoestanden in de kinderopvang. De krant Het Laatste Nieuws maakte een grote titel met de uitspraak van een familie over hun mishandeld kind: “Mishandeling in de kinderopvang : geen getuigen, geen camera en Arne (1,5) kan het niet vertellen. Dus staan wij machteloos”.[1]

Om te weten te komen wat er precies is gebeurd met je nabestaande moet je de administratieve en juridische wegen kennen

Wat de gevangenissen betreft moet je aan zo’n krantentitel niet veel veranderen: ”Dood in de gevangenis: geen getuigen, geen camera en X kan het niet meer vertellen. Dus staan wij machteloos.” Het is het lot van de families van gedetineerden die stierven in de Belgische gevangenissen. Om te weten te komen wat er precies is gebeurd met je nabestaande moet je de administratieve en juridische wegen kennen. Je staat er alleen voor. In tegenstelling tot andere landen, zoals in Frankrijk het Collectif Les Morts de la Prison of Inquest en United Families & Friends Campaign (UFFC) in Groot-Brittannië, is er in België geen vereniging van families van overleden gedetineerden. Je moet zelf en alleen de moed en de energie kunnen opbrengen om een rechtszaak in te spannen voor een zaak die de buitenwereld onverschillig laat en waarbij geen “succes” verzekerd is. Je moet het geld hebben om die stappen te ondernemen.

Toch zijn er families die het proberen. Zoals de familie van Faycal Chaaban, die in september 2006 stierf in een isoleercel in Vorst. De familie trok van rechtbank naar rechtbank, tot bij het Europees Hof voor de Mensenrechten. Zoals de familie van Yassine Sidali uit Hoboken, die in de nacht van zaterdag op zondag 30 oktober 2022 stierf in een isoleercel van de gevangenis van Leuven Centraal[2]. De familie heeft een klacht met burgerlijke partijstelling ingediend bij de onderzoeksrechter. Ze vraagt een onderzoek naar “onopzettelijke doding, schuldig verzuim en onmenselijke behandeling met de dood tot gevolg”.

Yassine en de anderen

In de gevangenis van Leuven Centraal kwamen op nauwelijks twee jaar tijd drie gevangenen om het leven in “verdachte omstandigheden”. Yassine was 30 toen hij stierf, een man van 56 stierf er op 18 juli 2020 en op 26 april 2021 stierf een 48-jarige gedetineerde. Allemaal jonge of relatief jonge mensen.

En elders.

In de gevangenis van Brugge stierf een 30-jarige Irakese man in de nacht van dinsdag op woensdag 28 juli 2022. In diezelfde gevangenis pleegden negen gedetineerden zelfmoord tussen 2009 en 2015.

In de gevangenis van Leuven Centraal kwamen op nauwelijks twee jaar tijd drie gevangenen om het leven in “verdachte omstandigheden”

In de gevangenis van Sint-Gillis werd op 5 december 2019 het lichaam van een geïnterneerde gedetineerde (een gevangene in de psychiatrische afdeling, de “annex” van de gevangenis) dood teruggevonden in zijn cel. Hij zou door zijn celgenoot om het leven zijn gebracht. Een andere geïnterneerde gevangene pleegde zelfmoord op 23 maart 2020. Op 22 november 2022 stichtte een gevangene brand in zijn cel en overleed aan zijn brandwonden, zo melde het Brusselse parket. Veertien dagen later hing een andere gevangene zich op in zijn cel.

Het zijn slechts enkele voorbeelden uit een macabere lijst. En dan spreken we niet over de (verdachte) sterfgevallen die onder de radar en in de doofpot blijven.

Driemaal meer zelfmoorden in Belgische gevangenissen dan het Europese gemiddelde

In Europa plegen er op een jaar tijd en op een groep van 10 000 gevangenen (rapport 2021 van de Raad van Europa[3]) gemiddeld 5 tot 6 gevangenen zelfmoord. In België zijn dat er op een jaar tijd driemaal zoveel: 15 tot 16 gevangenen op 10 000 plegen zelfmoord in onze gevangenissen waarmee België op de vijfde plaats komt van alle 48 onderzochte landen.

Dit dramatische recordcijfer is tot op heden geen onderwerp van discussie of parlementair onderzoek. Het deksel blijft stevig vastgeschroefd op de morbide doofpot. In welke mate de overbevolking, de voorlopige detentie[4], het tekort of het totale gebrek aan zorg, het personeelstekort, de gevangenisomgeving, het isolement en de uitzichtloosheid een rol spelen blijft een vraag zonder antwoord, en vooral, zonder enig praktisch gevolg. Mijnheer Van Quickenborne, voor wanneer een onderzoek naar de dodentol in de Belgische gevangenissen?

Mijnheer Van Quickenborne, voor wanneer een onderzoek naar de dodentol in de Belgische gevangenissen?

In Groot-Brittannië ging er op 12 december 2022 voor een rechtbank in Birmingham een twee weken durend onderzoek van start naar de dood van Floyd Everton Carruthers, een 58-jarige psychiatrische patient. De man stierf op 14 juni 2021 in de gevangenis van Birmingham. Het onderzoek moet volledige klaarheid brengen in de omstandigheden van zijn dood. Floyd werd dood aangetroffen in zijn cel nadat hij die gedurende vier dagen niet had verlaten. In diezelfde gevangenis stierven er in 2021 ook nog vijf andere gevangenen.

De vragen die tijdens dit onderzoek zullen worden gesteld[5] zijn pertinent voor alle “verdachte overlijdens” in welke gevangenis ook.

In de zaak Yassine Sidali moeten medegevangenen, personeel, dokters en directie opgeroepen worden om te getuigen en klaarheid brengen over volgende vragen. Wellicht werpt dit ook een licht op de andere overlijdens in Leuven Centraal.

De vragen die tijdens dit onderzoek zullen worden gesteld zijn pertinent voor alle “verdachte overlijdens” in welke gevangenis ook

Wat is de medische doodsoorzaak? Was er een medisch dossier van de man? Hoe was de medische beoordeling van de gezondheidstoestand van de betrokkene voor zijn dood? Hadden problemen kunnen voorkomen worden als er eerdere vaststellingen waren gedaan? Hoe is zijn aankomst en zijn verblijf in de gevangenis verlopen? Heeft iemand van de medegevangenen of het personeel of de medische dienst gezondheids- of andere problemen gesignaleerd? Is daar door het personeel en de directie op gereageerd? Hebben medegevangenen of gevangenispersoneel gewaarschuwd voor een overbrenging naar een isoleercel van de gevangene in plaats van naar een kliniek? Had het gevangenispersoneel een acute medische noodsituatie eerder moeten signaleren, en zo ja, had een overbrenging naar een ziekenhuis zijn dood kunnen voorkomen? Wat heeft de dokter die Yassine voor zijn dood onderzocht, na dit onderzoek gezegd tegen een personeelslid? Heeft zijn weigering om hem met een ambulance naar het ziekenhuis over te brengen zijn dood tot gevolg gehad?

Wordt vervolgd.