Luchtvervuiling door verbranding van fossiele brandstoffen veroorzaakt jaarlijks miljoenen doden. Een coalitie van volksgezondheidsorganisaties wil daarom een globaal bindend verdrag om het gebruik ervan te beëindigen.

In een open brief eisen onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de World Federation of Public Health Associations (WFPHA) dat overheden een concreet plan opstellen om het gebruik en de ontginning van fossiele brandstoffen volledig af te schaffen. De brief is ook ondertekend door duizend medische professionals en drieduizend academici.

Zelfsabotage

“De hedendaagse verslaving aan fossiele brandstoffen is niet alleen een daad van milieuvandalisme. Vanuit het gezondheidsperspectief is het een daad van zelfsabotage”, zegt WHO-topman Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Het voorgestelde pact is een duidelijke verwijzing naar het Verdrag inzake de niet-verspreiding van kernwapens, ondertekend tijdens de Koude Oorlog om de verspreiding van kernwapens te beperken.

In de tekst wordt ook de vergelijking gemaakt met het Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), een anti-rookprotocol uit 2003 om het aantal tabaksdoden terug te dringen. Het was het eerste internationale verdrag dat onder auspiciën van de WHO tot stand is gekomen.

Volgens de ondertekenaars maakt de internationale gemeenschap maar zeer moeizaam vooruitgang in het uitfaseren van fossiele brandstoffen, omdat er te weinig nadruk gelegd wordt op de aanbodzijde. Een globaal bindend mechanisme dat de ontginning van fossiele brandstoffen aanpakt, moet daarom een oplossing bieden.

Overlijdens vermijden

Daar een acute nood aan, zeggen de medische professionals, wegens de klimaatcrisis maar ook vanuit de volksgezondheid. Volgens cijfers van de WHO veroorzaakt luchtvervuiling, met name door de verbranding van fossiele brandstoffen, jaarlijks meer dan zeven miljoen vroegtijdige sterfgevallen. Meer dan 90 procent van de wereldbevolking leeft op plaatsen die de WHO-limieten voor luchtvervuiling overschrijden. De gezondheidsgroepen stellen dat fossiele brandstoffen uitfaseren jaarlijks 3,6 miljoen overlijdens kan vermijden.

Volgens Jeni Miller van Global Climate and Health Alliance is het duidelijk waarom er zo’n pact moet komen. “Fossiele brandstoffen zijn niet alleen giftig voor de menselijke gezondheid, elke fase van de fossiele brandstofcyclus brengt de gezondheid van mensen in gevaar, van mijnbouw en fracking tot transport door pijpleidingen, tot verwerking en uiteindelijk tot verbranding van fossiele brandstoffen voor transport, elektriciteit en industrieel gebruik.”