“Het is goed dat Vlaanderen aan de economie denkt, maar het wordt tijd dat de Vlaamse regering ook iets doet voor de gezinnen. Vlaanderen laat vandaag haar eigen burgers te veel in de kou als het op de hoge energiefactuur aankomt”, zegt Caroline Copers, Algemeen Secretaris Vlaams ABVV.

Steeds meer mensen kunnen hun energiefactuur niet meer betalen, het water staat hen aan de lippen. Zij moeten aankloppen voor hulp. “De stappen die de regering tot nu toe heeft gezet zijn ontoereikend”, aldus de vakbonden. “Voor werknemers lijkt de Vlaamse regering zich er vanaf te willen maken met enkele steunmatregelen en verplichtingen om je huis te renoveren, échte structurele oplossingen voor werknemers zijn er tot nog toe niet.”

“Vlaanderen heeft bevoegdheden om de mensen te helpen met hun energiefactuur, maar het gebruikt die niet.” – Caroline Copers

“Hier is een premie of een lening. Renoveer zelf maar uw huis en trek uw plan, dat lijkt de boodschap, maar natuurlijk volstaat dat lang niet meer”, aldus Caroline Copers van Vlaams ABVV. “Vlaanderen heeft bevoegdheden om de mensen te helpen met hun energiefactuur, maar het gebruikt die niet.”

Bovendien is er geld, benadrukken de vakbonden. “Door de hoge inflatiecijfers krijgt Vlaanderen flink wat meer inkomsten vanuit de federale overheid. Deze worden immers geïndexeerd. Het is nu tijd om deze gunstige situatie in te zetten tegen de energiecrisis.”

De vakbonden roepen de regering op om in te zetten op drie prioriteiten:

1. Laat het Groeipakket meer de levensduurte volgen

“Het Groeipakket is het instrument bij uitstek waarmee Vlaanderen gezinnen kan ondersteunen. De afgelopen jaren werd er vooral op bespaard. Nog maar vorig jaar besliste de Vlaamse regering de basisbedragen in het Groeipakket geen 2% maar slechts 1% te laten groeien, een besparing van 65 miljoen per jaar op de steun voor gezinnen met kinderen.

Bovendien zal Vlaanderen door de inflatie volgend jaar naar schatting zo’n 330 miljoen euro meer ontvangen van de federale overheid aan kinderbijslagdotatie dan dat het uitgeeft aan het Groeipakket. Het is tijd dat al dat geld terugvloeit naar de mensen, en daarom vragen we een verhoging van het groeipakket zodat dit mee de stijgende prijzen compenseert én een verdubbeling van de sociale toeslagen”, licht het Vlaams ABVV toe.

2. Ondersteun huurders

Huurders zijn vandaag extra kwetsbaar voor de energieprijzen. Ze hebben zelf weinig impact op de kwaliteit van hun woning en worden extra getroffen doordat ook de huurprijzen omhoog gaan omdat die zelf geïndexeerd worden.

“Een brede oplossing voor de wooncrisis is nodig, maar ook kortetermijnmaatregelen voor huurders moeten nu genomen worden”, vindt het Vlaams ABVV. “We pleiten voor een rem op het indexeren van de huurprijzen, en voor een vereenvoudiging en versterking van de huurpremie, zodat meer mensen die er recht op hebben deze ook kunnen opnemen. Ook het lokaal sociaal beleid zal versterkt moeten worden, want daar komen huurders met problemen aankloppen.”

Ook nationaal ACV-Secretaris Ann Vermorgen pleit voor extra sociale bescherming op zeer korte termijn. “De Vlaamse regering moet via haar inkomensgerelateerde instrumenten zoals het groeipakket en de huurpremie tijdelijk een energietoeslag voorzien.”

“Het is ook aan de Vlaams regering om ervoor te zorgen dat stijgende energiekosten niet dubbel worden doorgerekend, ook niet in de eigen dienstverlening via verhoogde kosten voor openbaar vervoer, zorg of onderwijs”, voegt Ann Vermorgen daaraan toe.

3. Zet in op een sociale renovatiegolf en een sociaal warmteplan

“Zo’n 40% tot de helft van de gezinnen heeft niet het budget dat nodig is om via een renovatie hun woning energiezuinig te maken. Vlaanderen zet stappen, bijvoorbeeld op het vlak van financiering. Maar er komt veel kijken bij een renovatie”, zegt het Vlaams ABVV.

“De wachttijd bij de installateurs van zonnepanelen en warmtepompen is enorm aan het oplopen. Daarom moet Vlaanderen nu massaal investeren in een ondersteunende en collectieve aanpak van renovatie. Het energieprobleem kan niet meer opgelost worden door een individuele aanpak alleen”, aldus het Vlaams ABVV.

In haar slotspeech op het Congres van het Vlaamse ACV pleitte Ann Vermorgen voor de oprichting van een Vlaamse Renovatiemaatschappij. “Die maatschappij moet dienen als onderbouw voor de energie-omslag en moet de Vlaamse overheid en lokale besturen samenbrengen om collectief projecten in de steigers te zetten.”

“De laatste inspanningen van de Vlaamse regering voor renovatiepremies en andere stimulansen komen op nog geen miljard euro, terwijl de facturen wel maal 10 zijn gegaan.”  – Nationaal ACV-secretaris Ann Vermorgen

“De Renovatiemaatschappij moet zoveel en zo snel mogelijk grote collectieve hernieuwbare energienetten aanleggen zoals warmtenetten in wijken en gedeelde gebouwen in wijken en coöperatieven met wind en zonne-energie.  De Vlaamse Renovatiemaatschappij moet een grootschalig rollend project van wijkrenovaties opzetten, waarbij wijken niet individueel, maar collectief worden gerenoveerd en zoveel mogelijk aangesloten worden op deze collectieve en hernieuwbare energienetten.”

“Daar is een stevig budget voor nodig”, benadrukt Vermorgen. “De laatste inspanningen van de Vlaamse regering voor renovatiepremies en andere stimulansen komen op nog geen miljard euro, terwijl de facturen wel maal 10 zijn gegaan. De Vlaamse ambities en middelen voor betaalbare en klimaatvriendelijke energie moeten ook maal 10 gaan.”

“Een productievere investering dan de energie-omslag valt moeilijk te bedenken.” – Ann Vermorgen.

“Een productievere investering dan de energie-omslag valt moeilijk te bedenken. Nu keuzes maken en massaal investeren is de beste garantie op onze welvaart. Dat niet doen is schuldig verzuim dat ons nu al zuur en duur opbreekt en dat onze kinderen nog veel zuurder en duurder zal opbreken.”, aldus het Vlaams ACV.

“De energieprijzen en hoe Vlaanderen niet alleen de economie maar ook de mensen deze crisis door gaat helpen, dat moet de focus worden”, besluit Caroline Copers, “Ook van de Septemberverklaring die Jan Jambon eind deze maand in het parlement zal brengen. We zullen hem in tussentijd blijven herinneren aan onze voorstellen.”