De btw-verlaging op de energiefactuur bracht geen soelaas voor het explosief doorstijgen van de energiefactuur de afgelopen maanden, en zal ook nu geen fundamentele oplossing bieden. En ook een extra trui aantrekken of de verwarming een graad of twee lager zetten gaat niet volstaan. “Veel gezinnen hebben gewoon geen besparingsopties meer. Ze staan met de rug tegen de muur. De situatie is buitengewoon ernstig”, aldus het ABVV.
“Veel gezinnen hebben gewoon geen besparingsopties meer. Ze staan met de rug tegen de muur.”
“En ondanks de verlenging van het uitgebreid sociaal tarief, zal het aantal gezinnen met betalingsachterstand exponentieel toenemen op korte termijn”, aldus het ACV. Beide vakbonden vinden het van cruciaal belang dat de btw-verlaging naar 6% voor gas en elektriciteit en de uitbreiding van het sociaal energietarief permanent moeten worden. “Een verder uitgebreid sociaal tarief naar de lage lonen lijkt de enige mogelijkheid om te zorgen dat vele gezinnen deze energiecrisis doorkomen.”
Volgens het ABVV en ACV kunnen deze maatregelen een sociaal drama vermijden voor de bevolking:
- Een bevriezing van de energieprijzen. “Indien mogelijk op Europees niveau, indien nodig op nationaal niveau, zoals Spanje en andere landen ons dat al voor deden”, aldus het ABVV.
- Herverdeling van de overwinsten van energiebedrijven: “Shell, ExxonMobil, BP, Saudi Aramco, Total, Engie … maken in deze energiecrisis fenomenale winsten”, herhaalt het ABVV. Ook het ACV vindt dat de overheid er alles aan moet doen om de overwinsten terug te geven aan de samenleving, en niet te laten doorsluizen naar aandeelhouders. “Het kan écht niet dat ondernemingen en aandeelhouders grote winst halen uit de huidige crisis, die gezinnen en ondernemingen in grote moeilijkheden brengt.”
- De loonnormwet uit 2017 moet aangepast worden. Die wet verhindert iedere marge voor loonoverleg. “Door de loonnormwet kan het inkomensverlies door het verschil tussen de (sterk door de energiecrisis beïnvloedde) inflatie en de gezondheidsindex niet opgevangen worden, en zo dalen de reële lonen, waardoor iedereen armer wordt”, aldus het ACV.
- Meer overheidscontrole. Het huidig marktmechanisme voor energie, gebaseerd op internationale gasprijzen, stoot duidelijk op ontoelaatbare socio-economische limieten. Het ACV stelt vast dat de huidige Europese marktwerking zonder substantiële tussenkomst van de overheid de komende jaren niet tot aanvaardbare prijzen, bevoorradingszekerheid en schone energie zal leiden. Ook het ABVV wil daarom meer overheidscontrole over de energiesector, met het oog op bevoorradingszekerheid en haalbare prijzen.
- Meer aandacht voor prijsstabiliteit energieprijzen door betrokkenheid van burgers bij energiecoöperaties. “Bij een mogelijke herziening van deze marktmechanismen, in de transitie naar hernieuwbare energie moet zeker ook meer aandacht gegeven worden aan prijsstabiliteit door betrokkenheid van burgers (via energiecoöperaties zoals Ecopower)”, aldus het ACV.
