De Europese Unie en Frankrijk in het bijzonder staan afkerig tegenover de patriottische dynamiek die Assimi Goïta ontwikkelt en die in feite neerkomt op kritiek op het Franse neokoloniale beleid in de regio. De nieuwe Malinese autoriteiten staan met name zeer kritisch tegenover de Europese en Franse militaire acties in de Sahel. In plaats van een consequente strijd te voeren tegen de gewapende rebellengroepen, voeren de westerse strijdkrachten een minimale oorlog, die vooral hun voortdurende aanwezigheid in deze economisch cruciale regio moet rechtvaardigen. Niger heeft meerdere uraniummijnen, de bredere regio is rijk aan mineralen.

Sancties

De druk op Mali werd opgevoerd. De Verenigde Staten schortten hun militaire hulp aan de Malinese strijdkrachten per 4 juni 2021 op, de Wereldbank kondigde diezelfde dag de schorsing van haar monetaire verrichtingen met Mali aan, de Internationale Organisatie van Francofonie schorste Mali als lid. Vooral de Franse druk op andere Afrikaanse landen om zich aan te sluiten bij de sancties tegen Mali is toegenomen om het land economisch te verstikken en militair onbeschermd te laten tegenover gewapende groepen die “jihadisten” worden genoemd.
De vierde buitengewone top van de Afrikaanse Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten nam in januari 2022 het schandalige besluit om Mali economische en financiële sancties op te leggen. Deze ECOWAS zweeg steevast over tal van reactionaire staatsgrepen maar reageert plots bijzonder fel nu het gaat om een staatsgreep die door het volk wordt gesteund vanwege de catastrofale situatie van het land. De destabilisaties waaronder Mali al tientallen jaren lijdt, storten het land niet alleen in een blijvende economische stagnatie, maar vormen ook een bedreiging voor zijn territoriale integriteit.

De sancties van de Afrikaanse Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten zijn van een omvang die niet onvermeld mag blijven: de lucht- en landgrenzen met Mali werden gesloten, alle financiële en commerciële transacties werden opgeschort, de tegoeden van de Malinese staat bij de centrale banken van de ECOWAS werden bevroren.  Deze sancties – met als bedoeling “de terugkeer naar de constitutionele orde” – zijn een flagrante inmenging in de interne aangelegenheden van een soevereine staat. In een reactie op deze sancties omschreef het hoofd van de overgangsregering, Choguel Kokalla Maïga, ze op 7 februari 2022 als “een poging om Mali te verstikken en het Malinese volk uit te hongeren”. Belangrijk om te weten is dat Mali een land is zonder zeekust. De invoer van Mali verloopt daarom via de havens van Dakar in Senegal en Abidjan in Ivoorkust of via de grenzen over land.

Steun van de bevolking

De opheffing van de sancties is een duidelijke overwinning voor het Malinese volk en zijn regering. Het doel van die sancties was immers om armoede en honger te doen toenemen bij de bevolking, zodat die in opstand zou komen tegen de nieuwe regering en haar staatshoofd, Assimi Goïta. De reactie van het Malinese volk was precies het tegenovergestelde van wat de staatshoofden van ECOWAS en hun Amerikaanse, Europese en vooral Franse opdrachtgevers hadden gehoopt. Ondanks een daling van groei van het bruto binnenlands product van 5,3% naar 3,4%, waardoor de levensomstandigheden onmiddellijk verslechterden, ging de Malinese bevolking bij elk nieuw evenement van de crisis in grote getale de straat op om de Malinese autoriteiten te steunen: toen de sancties tegen Mali werden afgekondigd, toen de Franse ambassadeur op 31 januari werd teruggeroepen, toen de eis werd gelanceerd dat de Franse soldaten van de Barkhane-operatie en de Europese strijdkrachten van de Takuba Task Force zich zouden terugtrekken, toen op 21 februari het overgangshandvest werd gepubliceerd na breed overleg met Malinese vakbonden, politici en verenigingen, enzovoort.

Ondanks een daling van groei van het bruto binnenlands product van 5,3% naar 3,4% ging de bevolking in grote getale de straat op om de Malinese autoriteiten te steunen.

De overgangspresident Assimi Goïta maakt in een gedetailleerde analyse duidelijk waarom, ondanks de omvang van de druk en de sancties, Mali deze overwinning heeft kunnen behalen. De eerste reden is, zo zegt hij, uiteraard de mobilisatie van het Malinese volk: “Ik wil allereerst mijn oprechte dank betuigen aan het Malinese volk voor zijn gigantische steunbetoging van 14 januari 2022, na de oproep van de overgangsautoriteiten. Op die dag heeft het volk uiting gegeven aan zijn vaderlandsliefde en zijn vastbeslotenheid om heer en meester te zijn over zijn eigen lot. Tegelijkertijd toonde het de sterke legitimiteit van de overgangsautoriteiten aan.” Het is inderdaad een heel volk dat zich ondanks de sancties heeft gemobiliseerd om zijn nationale soevereiniteit te verdedigen tegen elke inmenging, vervolgde hij: “Ik dank alle geledingen van de bevolking voor hun inzet en veerkracht, in het bijzonder […] de werknemers bij de overheid en in de particuliere sector, de vakbonden, de opiniemakers, de religieuze en culturele leiders, Malinezen in de diaspora en de plattelandsbevolking, die allen de inspanningen van de regering hebben gesteund.”

Internationale solidariteit

De tweede reden voor de overwinning waarop Assimi Goïta zich beroept, is de pan-Afrikaanse volksmobilisatie: “Ik wil ook alle pan-Afrikanisten bedanken die hun sympathie en hun voortdurende steun betuigden voor de zaak van het Malinese volk, door demonstraties, verklaringen of zelfs marsen van duizenden kilometers die ze ondanks alle risico’s hebben gelopen. Deze standpunten en acties hebben zonder twijfel de strijd van het Malinese volk versterkt”. In vele Afrikaanse landen en in Parijs waren er effectief grote volksdemonstraties om de schandalige inmenging in de Malinese soevereiniteit aan de kaak te stellen.

De derde reden is de solidariteit van Guinee en Mauritanië, die weigerden hun grenzen te sluiten: “Het Malinese volk mag het immense blijken van broederschap en solidariteit niet vergeten dat het heeft mogen ontvangen van de regeringen van de zusterrepublieken Guinee en Mauritanië, die hun grenzen open hebben gelaten voor het verkeer van goederen en alle faciliteiten hebben verleend die Mali in deze moeilijke tijd nodig had.”

Volk kan bergen verzetten

Ter afsluiting van zijn analyse herinnert de overgangspresident aan de redenen van de “staatsgreep” en de doelstellingen van de huidige fase na de opheffing van de onrechtvaardige sancties: “Het is duidelijk dat onze aanpak er nooit in heeft bestaan de terugkeer naar de constitutionele orde ter discussie te stellen. Dit moet echter gebeuren in omstandigheden van veiligheid en stabiliteit. In dit verband ben ik verheugd over de toegenomen slagkracht van de Malinese strijdkrachten, die klinkende overwinningen boeken op de terroristische groeperingen. De laatstgenoemden hebben in hun roes geen andere strategie dan vreedzame burgers aan te vallen en her en der dood en verderf te zaaien. Zij moeten echter goed beseffen dat de strijdkrachten hun offensieven zullen voortzetten om hen overal op te jagen, ten einde in het gehele land de rust te herstellen. Daartoe zullen de overgangsautoriteiten alles in het werk stellen. De regering werkt ook aan het herstel van de staat in alle gebieden die door de acties van de terroristen zijn getroffen. Dit is een conditio sine qua non voor de totstandbrenging van sociale basisvoorzieningen die de levensomstandigheden van de bevolking zullen verlichten en verbeteren”.

De les van de overwinning van Mali is duidelijk: een volk dat verenigd is rond zijn eigen belangen, dat externe inmenging weigert, dat zijn eigen externe partners kiest en dat zich mobiliseert rond zijn leiders, kan bergen verzetten. Deze les werd blijkbaar niet belangrijk geacht door de meeste mainstream media, die er genoegen mee namen het nieuws van de opheffing van de sancties te brengen zonder de betekenis en de gevolgen ervan te analyseren.

Dit is de vertaling door Frans De Maegd en Gaston Van Dyck van  een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’ op Investig’action.