Groepsfoto Hart Boven Hard Foto Sarah Wagemans
Opinie - Faith Vanwinnendael, Rachani Debauve, Arne Bormans en Mikki Peeters

De werkvloer in Brussel aanpassen aan de meerderheid!

'In Brussel heeft meer dan 60 procent van de inwoners een migratieachtergrond, in bepaalde gemeenten meer dan 90 procent', schrijft Wouter Van Bellingen, directeur van het Minderhedenforum. 'Dit is een majority-minority city: de meerderheid van de bevolking behoort tot een minderheid.’

woensdag 25 mei 2022 11:06
Spread the love

 

Brussel, stad van diversiteit

Het is alom bekend dat Brussel een stad is die bruist van diversiteit. Verschillende groepen komen hier in aanraking met elkaar. De laatste jaren wordt er meer en meer aandacht besteed aan deze diversiteit en worden er manieren gezocht om deze zo veel mogelijk een plek te geven in onze samenleving.

In Brussel gaat dit al een stuk vlotter dan op andere plaatsen in België. Vanuit onze bevindingen heeft de werkvloer het hier echter moeilijker mee. Hier blijven werkgevers vaak focussen op kennis van het Nederlands.

Begrijp ons niet verkeerd, een ‘gemeenschappelijke taal’ voor een goede communicatie is nodig. Maar van personen die bijvoorbeeld net in België zijn aangekomen kunnen we niet verwachten dat ze de taal al meteen onder de knie hebben, terwijl ze wel vaak meteen aan het werk willen. Kunnen werknemers Nederlands op de werkvloer zelf leren? En is het eigenlijk nodig dat werknemers Nederlands kunnen, of kan er op een andere manier gecommuniceerd worden?

Majority-minority?

Eerst en vooral gaan we even kort uitleggen hoe Brussel tot een majority-minority city gevormd is. Migratiestromen hebben onze diverse samenleving gecreëerd en hebben er mede voor gezorgd dat verschillende talen tegenover elkaar zijn komen te staan. Iedereen kent wel de industriële revolutie die Europa is doorgegaan. De eerste honderd jaar van het Belgisch bestaan was België een immigratieland. België liet arbeiders uit het buitenland naar hier komen om arbeid te verrichten.

Sedert 1980 sloot de Belgische politiek de deur voor migranten, wat migratie echter niet tegenhield. Zo kwamen er nieuwe vormen van migratie, zoals door oorlogen of door het klimaat … Wij als studenten sociaal werk kunnen niet begrijpen dat er in deze superdiverse samenleving, die het beleid zelf mede heeft gecreëerd, nog steeds op de werkvloer zo gehamerd wordt op het Nederlands. Hier kan men volgens ons niet aan vasthouden, en zeker niet in een majority-minority city als Brussel, daar waar de meerderheid de minderheid is.

Werkloosheid

Brussel is een stad die een hoge werkloosheid kent. 14,9% van de bevolking in het Brussel Hoofdstedelijk gewest is werkloos. In Brussel tellen we in vergelijking met de rest van het land meer laaggeschoolde werkzoekenden, meer langdurige werklozen en meer werkzoekenden met een niet-Belgische nationaliteit. Ondanks de dalende trend van de laatste jaren blijft de jeugdwerkloosheid alarmerend hoog (19,9%).

Of iemand al dan niet wordt aangenomen in Brussel begint vaak al bij ongelijke kansen in het onderwijs. We zien dat Brusselse jongeren minder goed aan een job geraken dan jongeren uit de omliggende of randgemeenten van Brussel.  Het onderwijs in Brussel is vaak in het Frans. In de randen rondom Brussel vinden we wel Nederlandstalig secundair onderwijs. Hier krijgen kinderen uit de randgebieden natuurlijk wel voorrang op. Jongeren uit het Brusselse dienen dan zo naar het Franstalig secundair onderwijs te gaan en hierdoor hebben zij geen tot weinig kans om Nederlands te leren of te onderhouden.

Ook is het zo dat we in Brussel een paradox zien. Voor de laaggeschoolde jobs vraagt men vaak meer kennis van het Nederlands en voor de hooggeschoolde jobs minder. Terwijl de minderheid, die eigenlijk de meerderheid is in Brussel, vaak in aanmerking komt voor een laaggeschoolde job. Het probleem hierbij is dan dat de jobs waar een meertalige kennis voor nodig is vaak ingevuld worden door niet-inwoners van Brussel, terwijl de Brusselse bevolking zelf vaak werkloos is. Dit heet de ‘ruimtelijke mismatch’. Daarom willen wij als sociaal werkers in spe deze problematiek graag sensibiliseren bij de werkgevers, want deze mismatch mag onmogelijk de kansen van Brusselaars ontnemen.

Naast het sensibiliseren, willen we nu ook met duidelijke aanbevelingen komen. Aanbevelingen over hoe het beter kan. Want hoe kan het zijn dat in één van de hoofdsteden van Europa mensen niet aan een job geraken omdat ze een taal niet beheersen die maar de helft van het land zelf als moedertaal heeft.

Aanbevelingen

Ten eerste is in veel beroepen kennis van het Nederlands helemaal niet belangrijk om je job goed te kunnen uitoefenen. Dan kan er gebruik worden gemaakt van een common language (lingua franca), een communicatiemiddel voor mensen die niet dezelfde taal spreken. Men kan dan bijvoorbeeld in de organisatie of bedrijf een soort woordenboek maken met daarin de belangrijkste termen van de organisatie of het bedrijf of pictogrammen die belangrijk zijn. Op die manier kunnen de meertalige werknemers zich uitdrukken naar zowel collega’s als klanten. Zo kunnen de werknemers uitleggen wat ze gaan doen en kunnen de klanten aangeven wat ze van de werknemer verwachten.

Daarnaast kan het Nederlands ook worden aangeleerd wanneer men al aan het werk is. Dit kan door peer-to-peer language learning en buddy-projecten. Nieuwe werknemers kunnen zo het Nederlands informeel leren door gesprekken en communicatie met een Nederlandstalige collega. Het stimuleert verbinding en samenwerking en zorgt ervoor dat nieuwe werknemers zich sneller thuis voelen.

Tot slot hebben werkgevers ook de mogelijkheid een externe taalcoach aan te werven die dan aan job-taalcoaching doet. Hierbij wordt aan de meertalige werknemer het Nederlands aangeleerd dat nodig is zodat die zo goed mogelijk kan functioneren op het werk. Deze coach komt langs op de werkvloer en betrekt de hele context. Ook de collega’s krijgen dus tips om met de meertalige collega te communiceren.

Conclusie

De uitspraak dat er geen mogelijkheid bestaat om anderstaligen een plek te geven op de arbeidsmarkt is onjuist. We geven in ons opiniestuk meerdere aanbevelingen over hoe de werkvloer in Brussel kan worden aangepast aan zijn inwoners. We willen werkgevers dan ook fel aansporen om mee de verandering van de toekomst te zijn. Een werkvloer creëren die afgestemd is op de majority zodat deze inwoners hun recht op arbeid kunnen realiseren, is onze grote droom. Want een recht is toch een recht, onafhankelijk van welke taal je spreekt?

 

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!