“In elke oorlog wordt iedereen die voorzichtig is, die naar de argumenten van beide partijen luistert alvorens een standpunt te vormen, of die officiële informatie in twijfel trekt, onmiddellijk beschouwd als medeplichtig aan de vijand”, aldus historica Anne Morelli.

Daar doet DeWereldMorgen niet aan mee. Wij veroordelen heel sterk de militaire invasie van Rusland in Oekraïne, maar wij hoeden ons voor zwart-wit versies. De geopolitieke situatie is buitengewoon complex. Wij willen aspecten naar voor brengen die in de mainstream media worden verzwegen of onderbelicht, om alzo het debat meer genuanceerd te kunnen voeren. (n.v.d.r.)

Leugen is de boodschap

Marshall McLuhans profetie dat “de propaganda de opvolger van de politiek zal zijn” is uitgekomen. Rauwe propaganda is nu de regel in de westerse democratieën, vooral in de VS en Groot-Brittannië.

Over zaken van oorlog en vrede wordt ministerieel bedrog als nieuws gemeld. Ongewenste feiten worden gecensureerd, demonen worden gekoesterd. Alles wordt gemodelleerd tot bedrijfsspin, de valuta van deze tijd. In 1964 citeerde McLuhan zijn beroemde uitspraak: “Het medium is de boodschap”.

Maar is dit nieuw? Het is meer dan een eeuw geleden dat Edward Bernays, de vader van de ‘spin’, ‘public relations’ uitvond als dekmantel voor oorlogspropaganda. Wat nieuw is, is de feitelijke eliminatie van andersdenkenden in de mainstream pers.

Over zaken van oorlog en vrede wordt ministerieel bedrog als nieuws gemeld. Vandaag is de leugen de boodschap.

De grote redacteur David Bowman, auteur van The Captive Press, noemde dit “een defenestratie[1] van iedereen die weigert de lijn te volgen; van iedereen die weigert het onverteerbare te slikken en van iedereen die moedig is”. Hij doelde op onafhankelijke journalisten en klokkenluiders, de eerlijke buitenbeentjes aan wie mediaorganisaties ooit ruimte gaven en daar zelfs prat op gingen. Die ruimte is afgeschaft.

De oorlogshysterie die ons de afgelopen weken en maanden als een vloedgolf overspoelde is daar het meest treffende voorbeeld van. In het jargon spreekt men van ‘het verhaal vorm geven’, bedoeld wordt dan meestal ‘pure propaganda verspreiden’.

Een klucht

Onder de bronnen voor de media bevindt zich een ex-CIA propagandist die nu het woord voert voor het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij hoeft voor zijn beweringen over Russische acties zelfs geen bewijzen aan te leveren omdat zijn informatie ‘van de Amerikaanse regering komt’.

Wat nieuw is, is de feitelijke eliminatie van andersdenkenden in de mainstream pers.

Die geen-bewijsregel geldt ook in Londen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Liz Truss gaf 500.000 pond overheidsgeld uit om met een privévliegtuig naar Australië te vliegen. Zij wilde daar de regering in Canberra waarschuwen dat zowel Rusland als China op het punt stonden om toe te slaan. Bood ze bewijzen aan voor die stelling? Neen! De hoofden van de Australische dames en heren knikten. Het ‘verhaal’ wordt er niet aangevochten. Een zeldzame uitzondering is oud-premier Paul Keating die Truss’ oorlogszucht ‘dement’ noemde.

Liz Truss. Foto: Flickr

Truss heeft de landen van de Oostzee en de Zwarte Zee schaamteloos met elkaar verward. In Moskou zei ze tegen de Russische minister van Buitenlandse Zaken dat Groot-Brittannië de Russische soevereiniteit over Rostov en Voronezj nooit zou accepteren, totdat men haar erop wees dat deze plaatsen niet tot Oekraïne maar tot Rusland behoorden. Lees de Russische pers over de apenstreek van deze schijnheilige op Downing Street 10 en wordt hoorndol.

Onder de bronnen voor de media bevindt zich een ex-CIA propagandist die nu het woord voert voor het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Deze hele klucht, met onlangs in Moskou Boris Johnson in de hoofdrol die een clowneske versie van zijn held Churchill speelt, zou als satire kunnen worden opgevat, ware het niet dat feiten en historisch besef moedwillig worden misbruikt en dat er een reëel oorlogsgevaar dreigt.

Neonazi’s

Vladimir Poetin verwijst naar de ‘genocide’ in de oostelijke Donbas-regio van Oekraïne. De staatsgreep in Oekraïne in 2014 – georkestreerd door Barack Obama’s ‘contactpersoon’ in Kiev, Victoria Nuland – bracht een coupregime aan de macht dat vergeven was van neonazi’s. Het nieuwe regime voerde meteen een terreurcampagne tegen de Russischtalige Donbas, waar een derde van de Oekraïense bevolking woont.

De staatsgreep in Oekraïne in 2014 bracht een coupregime aan de macht dat vergeven was van neonazi’s.

Onder toezicht van CIA-directeur John Brennan in Kiev, coördineerden ‘speciale veiligheidseenheden’ wrede aanvallen op de bevolking van Donbas omdat die zich verzette tegen de staatsgreep.

Afgebrand vakbondslokaal Odessa. Foto: Lsimon, Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

Op video en in ooggetuigenverslagen is te zien hoe fascistisch tuig, aangevoerd met bussen, het hoofdkwartier van de vakbond in Odessa in brand steekt. Bij die actie kwamen 41 mensen die binnen opgesloten zaten om het leven. De politie stond er bij en keek er naar. Obama feliciteerde het ‘deugdelijk verkozen’ coupregime voor zijn ‘opmerkelijke terughoudendheid’.

In de Amerikaanse media werd de gruweldaad in Odessa gebagatelliseerd als ‘bedenkelijk’ en als een ‘tragedie’ waarbij ‘nationalisten’ (bedoeld wordt: neonazi’s) ‘separatisten’ aanvielen (bedoeld wordt: mensen die handtekeningen verzamelden voor een referendum over een federaal Oekraïne). Rupert Murdoch’s Wall Street Journal vervloekte de slachtoffers – ‘Volgens de regering werd de dodelijke brand allicht door de rebellen aangestoken’.

Professor Stephen Cohen, geprezen als de leidende VS-autoriteit inzake Rusland schreef:

“De pogromachtige verbranding van etnische Russen en anderen in Odessa (…) riep herinneringen op aan de nazi-vernietigingscommando’s in Oekraïne tijdens de Tweede Wereldoorlog. (…) [Vandaag] zijn stormtroepachtige aanvallen op homo’s, Joden, oudere etnische Russen en andere ‘onreine’ burgers wijdverspreid in het door Kiev bestuurde Oekraïne. Daarnaast zijn er fakkeltochten die doen denken aan het soort dat Duitsland in de late jaren 1920 en 1930 uiteindelijk in vuur en vlam zette (…)

Vandaag zijn stormtroepachtige aanvallen op homo’s, Joden, oudere etnische Russen en andere ‘onreine’ burgers wijdverspreid in Oekraïne.

De politie en de officiële gerechtelijke autoriteiten doen vrijwel niets om deze neofascistische daden te voorkomen of ze te vervolgen. Integendeel, Kiev heeft ze officieel aangemoedigd door Oekraïense collaborateurs die deelnamen aan de nazi-Duitse uitroeiingspogroms systematisch te rehabiliteren en zelfs te herdenken, straten naar hen te hernoemen, monumenten voor hen te bouwen, de geschiedenis te herschrijven om hen te verheerlijken, en nog veel meer.’

Een Azov regiment. Foto: Gianluca Agostini, Wikimedia Commons / CC-BY-SA-4.0

Vandaag wordt er gezwegen over de neonazi’s in Oekraïne. Dat de Britten de Oekraïense Nationale Garde trainen, waartoe ook neonazi’s behoren, is geen nieuws.[2] De terugkeer van gewelddadig, ondersteund fascisme in het Europa van de 21ste eeuw is, om Harold Pinter te citeren, “nooit gebeurd… zelfs niet toen het aan het gebeuren was”.

Op 16 december dienden de Verenigde Naties een resolutie in die opriep tot ‘het bestrijden van de verheerlijking van nazisme, neonazisme en andere praktijken die bijdragen tot het aanwakkeren van hedendaagse vormen van racisme.’ De enige landen die tegen de resolutie stemden waren de Verenigde Staten en Oekraïne.

Vredesplan

Bijna iedere Rus weet dat Hitlers divisies in 1941 vanuit het Westen over de vlakten van Oekraïens ‘grensgebied’ trokken met de steun van Oekraïense nazi-aanbidders en collaborateurs. Het resultaat was meer dan 20 miljoen Russische doden.

Afgezien van de manoeuvres en het cynisme van de geopolitiek, wie ook de spelers zijn, is deze historische herinnering de drijvende kracht achter Ruslands veiligheidsvoorstellen die streven naar respect en zelfbescherming. Moskou publiceerde deze voorstellen in dezelfde week dat de VN de resolutie goedkeurde om het nazisme te verbieden (met 130 stemmen vóór en 2 tegen).

De Russische voorstellen zijn:

• De NAVO garandeert dat het geen raketten zal stationeren in landen die aan Rusland grenzen. (Die zijn ondertussen al opgesteld van Slovenië tot Roemenië en Polen zal volgen).
• De NAVO stopt met militaire en vlootoefeningen in landen en zeeën grenzend aan Rusland.
• Oekraïne wordt geen lid van de NAVO.
• Het Westen en Rusland moeten een bindend Oost-West veiligheidspact ondertekenen.
• Het historische verdrag tussen de VS en Rusland over kernwapens voor de middellange afstand in ere te herstellen. (De VS hebben het in 2019 opgeheven).

Deze overeenkomsten vormen een alomvattend ontwerp voor een vredesplan voor het naoorlogse Europa en zouden in het Westen moeten worden toegejuicht. Maar wie begrijpt de betekenis ervan in Groot-Brittannië? Wat zij te horen krijgen is dat Poetin een paria is en een bedreiging vormt voor het christendom.

Europese ‘bondgenoten’ werden meegesleurd in Amerikaanse oorlogen die hen niet aangaan.

In 2015 kwamen de presidenten van Rusland, Oekraïne, Duitsland en Frankrijk onder bemiddeling van de Duitsers en de Fransen bijeen in Minsk. Zij ondertekenden er een interim-vredesakkoord. Oekraïne stemde ermee in autonomie te bieden aan Donbas, nu de zelfverklaarde Republieken Donetsk en Luhansk.

Het akkoord van Minsk heeft nooit een kans gekregen. In Groot-Brittannië is het standpunt, versterkt door Boris Johnson, dat Oekraïne ‘de wet wordt voorgeschreven’ door wereldleiders. Ondertussen bewapent Groot-Brittannië van zijn kant Oekraïne en traint het zijn leger.

Sinds de eerste Koude Oorlog is de NAVO feitelijk tot aan de gevoeligste grens van Rusland opgerukt na haar bloedige agressie in Joegoslavië, Afghanistan, Irak en Libië. Plechtige beloften van terugtrekking werden allemaal gebroken.

Europese ‘bondgenoten’ werden meegesleurd in Amerikaanse oorlogen die hen niet aangaan waardoor het grote, onuitgesproken feit ontstond dat de echte bedreiging voor de Europese veiligheid… de NAVO is.

Maakt het boven alles herstellen van de imperiale mythologie een permanente vijand noodzakelijk?

In Groot-Brittannië wordt de xenofobie van de staat en van de media aangewakkerd alleen al bij het gebruik van het woord ‘Rusland’. Kijk eens naar de vijandigheid waarmee de BBC over Rusland bericht. Waarom? Is het omdat het boven alles herstellen van de imperiale mythologie een permanente vijand noodzakelijk maakt?

We verdienen ongetwijfeld beter.

John Richard Pilger is een prestigieus Brits-Australische journalist en documentairemaker. Hij won verschillende prijzen en was tweemaal Brits journalist van het jaar. Het artikel werd geschreven vóór de invasie in Oekraïne. Dit artikel Western democracies have mutated into propagandists for war and conflict verscheen eerder op Other News en werd vertaald door Jan Reyniers. 

Notes:

[1] Defenestratie is het gooien van iets of iemand uit het raam. De term kwam tot stand rondom een gebeurtenis in de Praagse burcht in het jaar 1618. Het woord stamt uit het Latijn ‘de’ (van; uit) en ‘fenestra’ (raam of opening). Van oudsher wordt het woord defenestratie gebruikt in associatie met politieke ontevredenheid. (n.v.d.r.)

[2] Zie: Matt Kennard’s Declassified report en Consortium News.