Verdwenen in nationale en Europese statistieken
“Dit rapport geeft een stem aan de mensen die niet worden opgenomen in de officiële nationale en Europese statistieken: mensen die dakloos zijn, mensen die geen papieren hebben en die geen toegang hebben tot nationale zorgsystemen. En dat midden in een pandemie waarin deze al beperkte toegang tot medische zorg, nog ontoeganklijker en moeilijker werd”, vertelt Michel Genet, directeur van Dokters van de Wereld Belgïe.
78,2% van die mensen heeft geen enkele toegang tot zorg
Een enorm hoog deel van de groep van de onzichtbare en zieke onderbuik van Europa had in pandemiejaar 2020 geen enkele toegang tot zorg op het moment van het eerste contact met Dokters van de Wereld. Die groep komt neer op 78,2 procent. In België is het nog erger. Van de 1773 bevraagde patiënten die langskwamen op de Belgische projecten had 86,1% geen enkele toegang tot het reguliere zorgsysteem.
Niet alleen de toegang tot zorg was verwaarloosbaar, de staat van de gezondheid bij deze mensen is er ook slecht aan toe. “26,6% van ondervraagden gaf aan in (zeer) slechte fysieke gezondheid te verkeren. Dat is 3 keer zoveel als we dat vergelijken met de algemene Europese bevolking, die niet onzichtbaar leeft en wel voldoende beroep kan doen op zorg, waar 8,4% aangeeft zich in een slechte fysieke gezondheid te verkeren.”
Ook is het slecht gesteld met de mentale gezondheid van kwetsbare mensen in Europa. “Net geen 59% gaf aan zich elke dag, meer dan de helft van de tijd of meerdere dagen depressief te voelen. Een derde van de respondenten die we bevroegen over hun mentale gezondheid scoorde zo hoog op de depressieschaal, dat een screening op majeure depressie was aangewezen.”
Zwangere kwetsbare vrouwen raken niet aan zorg, kinderen raken onvoldoende gevaccineerd
Dokters van de Wereld behandelde patiënten met een breed scala aan acute en chronische aandoeningen, onder wie ook zwangere vrouwen, schrijft de organisatie in een persbericht. “Van de 437 zwangere kwetsbare vrouwen die langskwamen in de nationale projecten, had meer dan de helft (52,7%) geen enkele prenatale consultatie gehad. 42,9% van de vrouwen die in hun tweede of derde trimester zaten, hadden nog geen enkele screening ontvangen.”
De organisatie stelde in hun rapport ook vast dat slechts 46,4% van de kinderen die ze zagen in de onderzoeksperiode een vaccin gekregen hadden tegen tetanus, 44,1% tegen kinkhoest en hepatitis B en 42,6% tegen mazelen, de bof en rodehond. “Dit is niet alleen gevaarlijk voor de gezondheid van kwetsbare kinderen, maar houdt reële risico’s in voor de gezondheid van een ganse bevolking. Dat heeft de Covid-19 vaccinatie bewezen”, aldus Genet. “Bovendien creëert dit soort praktijken een kloof tussen de arme, niet-gevaccineerde kinderen en de rijke(re) gevaccineerde kinderen.”
“Waar onze patiënten ook vandaan komen, elk van hen zit vast in een uitermate hard leven”, zegt Genet. “Ze komen bij ons als laatste redmiddel, nadat ze op een muur botsen bij de officiële zorginstanties. Op het moment dat ze bij ons belanden, kampen ze vaak met ernstige en soms zelfs levensbedreigende aandoeningen.”
Ten slotte wijst het rapport op het belang van een zorgsysteem dat niet discrimineert: “Ons jarenlang pleidooi waarbij we vragen voor een gelijke en universele toegang tot (preventieve) zorg, onafhankelijk van je nationaliteit, papieren of inkomen, is sinds de coronapandemie meer dan ooit pertinent. Het zijn niet de kwetsbare personen die een risico vormen, wel de zorgsystemen die deze kwetsbare personen doelbewust uitsluiten van toegang tot medische zorg.”
