Klimaatzaak behaalde op 17 juni nog een overwinning in de Brusselse rechtbank van eerste aanleg. Die oordeelde dat het Belgische klimaatbeleid niet enkel een schending is van de zorgplicht, maar ook van het recht op leven én het gezinsleven van de 58.000 mede-eisers. Het was nooit eerder gezien, zo’n hard vonnis over het beleid van de Belgische overheden ten aanzien van hun burgers.

Maar de rechter verbond er geen concrete verplichtingen aan, en vijf maanden later is er niets veranderd, zegt Klimaatzaak. België kon zelfs geen akkoord vinden om mee naar de klimaattop in Glasgow te trekken, en inmiddels heeft de klimaatverandering in ons land de eerste slachtoffers gemaakt. Redenen genoeg voor de vzw om vandaag (woensdag) hoger beroep aan te tekenen.

“Mochten we na het vonnis van juni gehoord hebben van onze overheden dat ze dit signaal ernstig nemen en alle zeilen bijzetten, dan zou het initiatief van vzw Klimaatzaak geslaagd zijn”, zegt advocaat Carole Billiet. “Maar omdat het oorverdovend stil bleef, maken we ons zorgen dat het allemaal too little too late zal zijn. Daarom spant Klimaatzaak het hoger beroep aan, om via de rechtbank het noodzakelijke preventieve beleid af te dwingen.”

Individuele gedragsverandering van burgers is onvoldoende om het tij te keren, zegt Klimaatzaak. “Het zijn de overheden, grote bedrijven en financiële instellingen die de verantwoordelijkheid én de impact hebben.”

Marathon

Gelijkaardige zaken in Duitsland en Nederland leidden wel tot een duidelijke reactie van de overheid. Maar volgens Klimaatzaak is het besef nog altijd niet doorgedrongen bij de Belgische overheden en doen ze veel te weinig om de klimaattransitie in gang te zetten. Op basis van de laatste IPCC-cijfers moet de Belgische uitstoot immers met 48 procent dalen tegen 2025 en zelfs met 65 procent tegen 2030. Maar België zit nog niet in de buurt van de inspanningen die nodig zijn om dat traject te halen.

“Onze overheden maken het ons niet makkelijk”, zegt Ignace Schops, vicevoorzitter van Klimaatzaak. “We startten deze zaak bijna zeven jaar geleden, maar werden geconfronteerd met onvoorstelbare vertragingsmanoeuvres van de Vlaamse regering. Nu ligt er een vonnis in ons voordeel, en lijken de politici het straal te negeren.”

Volgens Schops voelt de zaak als een marathon, waarbij de overheden Klimaatzaak moreel en financieel proberen uit te putten. “Maar we geven niet op, en vragen onze achterban om ook dit beroep te steunen. Het beroep van hun, ons en ieders leven.”