Elf regeringen hebben de nieuwe Beyond Oil and Gas Alliance (BOGA) voorgesteld op de Klimaattop in Glasgow. Ze ijveren onomwonden voor een einde van de olie- en gaswinning.

“Alle klimaatrapporten zeggen ons hetzelfde: er is geen plaats voor fossiele brandstoffen in een wereld waar de opwarming beperkt wordt tot 1,5 graad”, zegt de Deense klimaatminister en initiatiefnemer Dan Jorgensen. “Het tijdperk van fossiele brandstoffen zal pas stoppen als regeringen beslissen om te doen wat juist is: de productie van olie en gas uitfaseren.”

Geen vergunningen

Naast de initiatiefnemers Denemarken en Costa Rica zijn Frankrijk, Zweden, Ierland, Wales, Groenland en de Canadese provincie Québec als kernleden toegetreden. Ze zullen geen nieuwe vergunningen uitreiken om naar olie of gas te boren. Het wordt zelfs verboden om op hun grondgebied naar nieuwe voorraden te zoeken.

Ook Portugal, Californië en Nieuw-Zeeland treden toe als ‘associate members‘. Ze gaan minder ver maar beloven wel ‘significante, concrete stappen’ om de productie van olie en gas aan banden te leggen.

Geen grote spelers

Met elf leden is de coalitie nog klein, en bovendien zijn er geen grote olie- of gasproducerende landen bij. Maar dat hoeft ook niet, zeggen de leden. Er is vooral een sterk signaal nodig dat het anders kan. Bovendien zet het initiatief de olie- en gaswinning centraal in de internationale klimaatdiscussie.

Sommige van de deelnemende landen, zoals Groenland, Denemarken en Costa Rica, bezitten wel aanzienlijke voorraden. De regeringen beloven te weerstaan aan de druk om die te exploiteren.

“We willen tonen dat het gebruik van fossiele brandstoffen een hoofdstuk is in de geschiedenis dat zo snel mogelijk afgesloten moet worden”, zegt de Zweedse klimaatminister Per Bolund. “De geschiedenis toont keer op keer dat, om iets in beweging te zetten ook iemand in beweging moet komen. Iemand moet tonen dat het kan, dat er een alternatieve weg vooruit is, zodat het voor anderen makkelijker wordt om te volgen.”

Taboe

Tijdens klimaatonderhandelingen ligt de nadruk doorgaans heel sterk op de verbruikszijde van fossiele brandstoffen, en wordt er gezwegen over de productiezijde.

“Onze vraag lijkt logischer, want we werken hier allemaal aan een manier om klimaatneutraal te worden”, zegt Jorgensen. “En toch is het blijkbaar provocatief te zeggen dat we onze eigen productie moeten stoppen.”

Volgens de Ierse minister van Leefmilieu Eamon Ryan moet die nadruk dringend verlegd worden. “Te lang hebben we de verantwoordelijkheid bij de consument gelegd: doe je wel je deel – gebruik je wel de juiste soort lampen? We moeten het probleem dringend bij de bron aanpakken: de boorput, de mijn, de gasleiding.”

Groot-Brittannië, dat zelf een aanzienlijke olie- en gassector heeft, weigert toe te treden tot de coalitie. Schotland heeft wel al laten weten dat het wil toetreden. En er zijn gesprekken met andere regeringen, dus de kans bestaat dat de coalitie nog verder groeit in de laatste dagen van de top.