De nieuwe cijfers van het Europees Milieuagentschap (EEA) geven een overzicht van de vervuiling in 323 Europese steden. Daarvan blijven er amper 127, of ongeveer 40 procent, onder de 10 microgram per kubieke meter, de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De drie schoonste steden zijn het Zweedse Umeå, het Finse Tampere en de Portugese stad Funchal. De situatie is vaak het ergste in Oost-Europese steden, waar het gebruik van steenkool de luchtkwaliteit negatief beïnvloedt. Nowy Sącz in Polen scoort het slechtst met 27,3 microgram per kubieke meter, gevolgd door Cremona in Italië en Slavonski Brod in Kroatië.

Vlaamse steden 

De scores van de Belgische steden lopen uiteen. Luik doet het opvallend goed met een concentratie van 7,5 microgram per kubieke meter, gevolgd door Charleroi, Bergen en Namen, die allemaal onder de WHO-drempel van 10 microgram blijven. 

De vier Vlaamse steden in het onderzoek overschrijden de drempelwaarde: Brussel heeft een gemiddelde score van 10,1 microgram per kubieke meter, Gent en Brugge respectievelijk 12,2 en 12,4, en Antwerpen haalt gemiddeld 12,5 microgram per kubieke meter.

Pandemie 

De cijfers, een gemiddelde van 2019 en 2020, tonen aan dat de pandemie en de lockdownmaatregelen een relatief beperkt effect hebben gehad op de fijnstofvervuiling. Dat is opvallend, want de vervuiling met stikstofdioxide ging in dezelfde periode wel sterk omlaag. 

“De luchtkwaliteit is aanzienlijk verbeterd in de voorbije jaren, maar luchtvervuiling blijft in veel steden een hardnekkig probleem”, zegt EEA-directeur Hans Bruyninckx. “Deze monitor geeft burgers de kans om zelf op een makkelijke manier te zien hoe hun stad het doet in vergelijking met andere steden.”

Van de verschillende vormen van luchtvervuiling heeft fijnstof de grootste impact op de volksgezondheid wat betreft vroegtijdige overlijdens en ziekte. Blootstelling op lange termijn veroorzaakt hart- en vaatziekten en longaandoeningen. Volgens de EEA kan de monitor burgers een argument geven om hun lokale overheid tot de orde te roepen.