Met veel fanfare hebben de leiders van de G7 aangekondigd dat ze armere landen gaan helpen met het inenten tegen COVID-19. De zeven landen beloofden één miljard coronavirusprikken aan de armste landen. “We gaan de wereld helpen om uit deze pandemie te komen door samen te werken met onze wereldwijde partners”, zei Biden bij de start van de driedaagse bijeenkomst.

De schenking van één miljard vaccins lijkt misschien veel, maar wist je dat Cuba op zijn eentje tegen eind 2021 100 miljoen dosissen zal geproduceerd hebben? Het merendeel zullen ze uitvoeren naar landen die ze nodig hebben. Ter vergelijking, het bnp van de G7 is 340 maal zoveel als dat van Cuba, een land dat bovendien gebukt gaat onder een loodzware economische blokkade door de VS.

De wollige retoriek van Biden en de andere G7-leiders verbergt de echte motieven van hun belofte. De G7-leiders zijn niet bekommerd om het lot van de arme landen. Was dat wel het geval dan hadden ze het afgelopen jaar niet het merendeel van de beschikbare vaccins gehamsterd ten nadele van de rest van de wereld.

De G7-leiders zijn niet bekommerd om het lot van de arme landen. Was dat wel het geval dan hadden ze het afgelopen jaar niet het merendeel van de beschikbare vaccins gehamsterd ten nadele van de rest van de wereld.

Wist je dat de 10 rijkste landen ongeveer 80 procent van alle COVID-vaccins bezitten en dat slechts 0,3 procent van de vaccins op dit moment terechtkomt in de lage inkomenslanden? Wist je ook dat de VS, goed voor 4 procent van de wereldbevolking, zelf meer dan één miljard vaccins heeft aangekocht? Dat is genoeg om de eigen bevolking twee à drie maal in te enten.

Door het onwaarschijnlijke hamstergedrag hebben de rijke landen op dit moment een gezamenlijk overschot van liefst 2,5 miljard vaccins. Een deel daarvan gaan ze nu weggeven aan de armere landen. De vrees bestaat dat het om ongewenste of tweederangs vaccins gaat. De rijke landen schrokken eerst het buffet leeg en laten dan wat kruimels over aan de arme landen. Het is geen fraai zicht.

De rijke landen schrokken eerst het buffet leeg en laten dan wat kruimels over aan de arme landen. Het is geen fraai zicht.

Het gaat inderdaad over kruimels. De doelstelling van de Wereldgezondheidsorganisatie is om binnen het jaar tenminste 70 procent van de wereldbevolking te vaccineren. Om dat doel te bereiken zijn 11 miljard vaccins nodig. Antonio Guterres, secretaris-generaal van de VN, waarschuwt dat als mensen in ontwikkelingslanden niet snel worden ingeënt, het virus verder kan muteren en resistent kan worden tegen de nieuwe vaccins. “We hebben meer nodig dan dat”, zei hij over het G7-plan. “We hebben een globaal vaccinatieplan nodig. We moeten handelen met een logica, met een gevoel van urgentie en met de prioriteiten van een oorlogseconomie, en daar zijn we nog ver van verwijderd.”

Om de mensen in de armere landen voldoende snel te kunnen vaccineren is dit jaar amper 38 miljard dollar nodig. Maar zelfs dat lukt niet. Op dit moment is nog maar de helft van het bedrag geleverd. Dat is amper 0,3 procent van de 5.600 miljard dollar die de rijke landen in hun economieën pompten naar aanleiding van COVID-19.

De echte motieven voor de schenking van de 1 miljard vaccins zijn dus niet bezorgdheid of menslievendheid voor de armsten van de planeet maar moeten elders gezocht worden.

De belofte van de G7-leiders is een prima afleidingsmaneuver om de fundamentele en belangrijke discussie over de patenten onder de mat te vegen.

Vooreerst is het een prima afleidingsmaneuver om de fundamentele en belangrijke discussie over de patenten onder de mat te vegen. De farmareuzen hoeven zich geen zorgen te maken. Ze kunnen ongestoord blijven poen scheppen.

Een tweede motief is van geopolitiek aard. Met lede ogen ziet het Westen dat China als grote winnaar uit de bus komt bij de verspreiding van vaccins. Wist je dat ten minste 70 landen of regio’s Chinese vaccins hebben goedgekeurd of overeenkomsten hebben gesloten om vaccins uit China te ontvangen? “China wordt op de lange termijn een uiterst belangrijke partner”, zegt Richard Hatchett, CEO van de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, een van de groepen die het VN programma leidt bij de verspreiding van vaccins in de Derde Wereld.

Ten aanzien van Rusland geldt dezelfde drijfveer. Meer dan 30 landen kwamen overeen om Spoetnik V, de Russische vaccin, te kopen of te produceren. De grote geste van de G7 moet dienen om die ‘vaccinatiediplomatie’ te counteren.

De grote geste van de G7 moet dienen om die ‘vaccinatiediplomatie’ van China en Rusland te counteren.

Wat er ook van zij, Gordon Brown, voormalig premier van GB, gastland van de G7, omschrijft het hele plan als “een catastrofale mislukking”. “Ik ben bang dat zij [de leiders van de G7] niet geslaagd zijn voor de eerste test (…) omdat het meer lijkt op een bedelronde dan op een alomvattend plan om de wereld te vaccineren.”

Alles in acht genomen, belooft de plechtige vaccinbelofte van de G7-leiders de farce van het jaar te worden.