Een grote plasticberg werd opgetrokken aan de ingang van het gebouw en enkele ‘surrogaat’ Vlaamse regeringsleden maakten een symbolische knieval voor de chemie- en plasticindustrie. Er werd een banner ontrold met een duidelijke oproep aan minister Crevits en haar collega’s: “GEEN half miljard euro waarborg voor Project One”.

De actie van Ineos Will Fall volgt op een oproep naar burgers eerder deze week om e-mails te sturen naar alle parlementsleden met het verzoek druk te zetten op de Vlaamse regering om geen waarborg voor INEOS Project One te verschaffen. Hier werd massaal gevolg aan gegeven: in totaal werden zo 110.000 e-mails verstuurd vanuit de bevolking. Via een gelijkaardig, doch afzonderlijk initiatief vertrok een ‘Open Brief’ met rechtstreekse oproep naar Hilde Crevits,​​​​ ​ondertekend door een 15-tal verschillende milieu- en klimaatorganisaties en burgerbewegingen.

Geen waarborg voor Project One

“Ook nu de plannen voor INEOS Project One gehalveerd zijn, verzetten we ons met een brede basis nog steeds uit alle macht tegen de door de Vlaamse regering beloofde waarborg voor een bedrag tussen de 250 en 500 miljoen euro via Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV)”, zegt Nele. “Wij eisen van Minister Crevits dat er geen geld van de Vlaamse belastingbetaler aan dit economisch waanzinnig project wordt besteed”, vervolgt ze. “Met de bouw van een nieuwe ethaankraker kunnen we naast een berg extra plastic ook nog een berg extra schulden verwachten.”

Opeenvolgende ratingverlagingen voor INEOS

“Kan Project One wel rendabel zijn zonder alle subsidies?”, vraagt Fairfin zich af in een recent rapport. Het verwijst hierbij naar het wankel businessplan van de private multinational en de torenhoge schuldenberg, die zelfs kredietbeoordelaars zoals Moody’s en Fitch de wenkbrauwen doet fronsen. Het laatste jaar onderging INEOS een aantal opeenvolgende ratingverlagingen gebaseerd op negatieve vooruitzichten over de winstgevendheid van de holding.

“Voor elke investering doet INEOS quasi volledig beroep op externe schuldfinanciering, die het op vervaldag meestal terugbetaalt door de uitgifte van een nieuwe obligatie,” meldt Annick Vanisterbecq van Antwerpen Schaliegasvrij. “Door zich systematisch hoge dividenden uit te keren vloeien de beschikbare liquiditeiten naar de privérekening van CEO Jim Ratcliffe (62%) en zijn twee vennoten (elk 19%) en hebben de meeste vennootschappen binnen de groep amper voldoende cash om het hoofd boven water te houden ingeval van tegenvallende resultaten. Als gevolg twijfelen ratingbureaus steeds meer aan de terugbetalingscapaciteit van het bedrijf”, vervolgt Annick. Zij verwijst naar een recente analyse van Fitch waarin expliciet staat vermeld dat extra schulden voor de financiering van Project One INEOS mogelijk helemaal kunnen kelderen.

Economisch risico door overcapaciteit op de ethyleenmarkt

INEOS neemt de stelling te willen inzetten op de ethaankraker omwille van een sterk gestegen vraag naar ethyleen. Volgens algemeen erkende markt- en sectoranalisten is er echter sprake van structurele overproductie van ethyleen. De huidige situatie schrijft men toe aan een uitzonderlijke, globale samenloop van maatschappelijke en economische omstandigheden. De tijdelijke opflakkering van de vraag naar ethyleen zou nog in de loop van dit jaar terugvallen naar het niveau van structurele overcapaciteit.

“De Vlaamse overheid investeert dus belastinggeld in industriële activiteiten waar ze zelf geen grip op heeft omdat deze volledig afhankelijk zijn van internationale marktomstandigheden. Vertrouwen op misleidende analyses uit de chemiesector, de olie- en gasindustrie en de plastic-lobby over de evolutie van wereldwijde grondstoffenmarkten, zou Vlaanderen wel eens zuur kunnen opbreken”, besluit Annick.

Duurzame en innovatie haven en Project One zijn tegenstrijdig

INEOS beweert steevast “de meest milieuvriendelijke ethaankraker” te zullen bouwen. Het feit dat de technologie in Project One recenter is dan deze in bestaande ethaankrakers en (logischerwijs) minder zal uitstoten per geproduceerde eenheid ethyleen, is volgens de activisten geen doorslaggevend argument. Er wordt geen andere kraker gesloten als rechtstreeks gevolg van de bouw van deze nieuwe installatie.

“Het betreft dus gewoon extra productie bovenop de reeds bestaande overcapaciteit, en als gevolg ook extra CO2-emissies en vervuiling. Dit project blijft tegenstrijdig met een duurzame en innovatieve toekomst voor de Antwerpse haven en Vlaanderen en zal op korte termijn ingehaald worden door steeds strengere Europese maatregelen. Dat maakt de investering op voorhand nutteloos en totaal onverantwoord”, concludeert Nele van Ineos Will Fall.