Strategische fout Merkel en Macron
Dat China democratische instellingen de mond snoert moet een duidelijke rode lijn zijn voor Europa. Het investeringsverdrag tussen de EU en China (CAI) moet van tafel zolang er sancties gelden van het autoritaire China tegen de democratische instellingen van Europa. De poging om kritiek van Europa op mensenrechtenschendingen te fnuiken is een zoveelste teleurstelling en moet de alarmbel luid doen afgaan over China’s bedoelingen. Het is tekenend dat vlak na het afsluiten van de onderhandelingen over het CAI China meteen de volledige oppositie in Hong Kong monddood maakte. Het toont de strategische fout die Merkel en Macron maken als voorvechters van het investeringsverdrag glashelder aan: China is niet van plan zich door beloftes op investeringen te laten paaien.
Naïef Europa
Naast het feit dat de beloftes van China om de internationale arbeidsconventies eindelijk na te leven compleet ongeloofwaardig zijn, heeft het akkoord ook puur economisch bekeken weinig te bieden aan de EU. Veel van de beloftes op het vlak van markttoegang zijn ‘gerecycleerde’ toegevingen die al in de pijplijn zaten. Addertjes onder het gras maken het akkoord bovendien weinig rooskleurig voor de EU. De tekst staat vol uitzonderingen en speciale voorwaarden: zo krijgen enkel multinationals die minimum één miljard euro investeren betere toegang tot de Chinese markt in bepaalde sectoren, terwijl voor KMO’s de handelsbarrières overeind blijven. Wie wordt hier dus echt beter van? Het investeringsakkoord biedt ook geen duidelijkheid over hoe investeringsconflicten er zullen uitzien, wat in de toekomst ernstige problemen kan opleveren. Daarnaast zijn ook beperkte Chinese investeringen in de Europese energiesector niet zonder risico. Zelfs een minderheidsaandeel normaliseert de positie van Chinese staatsbedrijven in onze strategische sectoren, terwijl we onvoldoende inzicht hebben in de agenda van die spelers. De saga over de Chinese interesse in ons energiedistributienet EANDIS leert ons dat we niet naïef mogen zijn op dat vlak.
Europese investeringen
In plaats van vast te houden aan een akkoord dat langs alle kanten rammelt, moeten we alternatieven voorzien. Laat ons de gepercipieerde nood aan Chinese investeringen zelf opvangen via onder meer het Europees herstelfonds. Chinese prioriteiten die niet stroken met Europese belangen en waarden zijn een gevaar waar we ons tegen moeten wapenen. Het is tijd dat Europa zelf een alternatief biedt op de nieuwe zijderoute-strategie, waarvan steeds meer landen beseffen dat de Chinese beloften voor investeringen weinig waard zijn.
Boycot de spelen
Naast het overwegen van bijkomende Europese sancties, zoals het opschorten van handelsmissies, kan een boycot van de olympische winterspelen in 2022 in Beijing tevens een krachtig signaal de wereld insturen. Dit is het diplomatiek paradepaardje voor China, de spelen gewoon laten doorgaan en de illusie wekken dat er niets aan de hand is, zal het imago van China alleen maar helpen oppoetsen. Europese politici hebben daar in de huidige context absoluut niks te zoeken, internationale sponsors denken best twee keer na voor ze hier hun naam aan verbinden. Simpelweg een andere locatie vastleggen, kan voorkomen dat de atleten hiervan het slachtoffer worden.
Sara Matthieu is EU-parlementslid voor Groen
