Foto: ©Enric Català/WSM
Sarah Vandoorne, IPS

“Tien cent per T-shirt: zoveel kost het kledingmerken om ervoor te zorgen dat kledingarbeidsters de pandemie overleven”

Grote kledingmerken, die wereldwijd hun bestellingen geannuleerd hebben tijdens de lockdown, zijn de crisis zonder kleerscheuren doorgekomen. Ervoor zorgen dat ook de arbeiders in de ateliers de crisis overleven, kost amper 10 eurocent per T-shirt, blijkt uit nieuwe berekeningen van de Schone Kleren Campagne.

dinsdag 16 maart 2021 16:16
Spread the love

 

Door de lockdowns van het afgelopen jaar hebben kledingmerken bestellingen ter waarde van 40 miljard dollar geannuleerd of opgeschort in productielanden zoals India en Bangladesh. Daardoor hebben in maart 2020 naar schatting 50 tot 60 miljoen kledingarbeiders thuisgezeten zonder wedde. Een op de tien arbeiders hoefde na de heropening van de fabrieken niet terug te komen.

Wie wel terug aan de slag kon, deed dat op eigen risico: vaak werden er geen maatregelen genomen om de gezondheid van de arbeiders te garanderen. Ook werd in landen zoals India de arbeidswetgeving versoepeld om opnieuw werk aan te trekken, waardoor arbeiders langere dagen klopten voor lagere lonen, blijkt uit informatie van de Nederlandse ngo Arisa. Merken zelf vroegen hun leveranciers om kortingen bij nieuwe bestellingen: uit cijfers van Penn State University blijkt dat het om gemiddelde daling van 12 procent gaat .

Alleen al in de eerste drie maanden van de pandemie liepen arbeiders tussen de 2,7 en de 4,9 miljard euro mis, rekende de Schone Kleren Campagne in augustus uit. Uit recenter onderzoek van de internationale arbeidsorganisatie Worker Rights Consortium blijkt dat 77 procent van de arbeiders en hun familieleden honger heeft geleden. Vier of de vijf arbeiders eet minder of slaat maaltijden over om de kinderen te kunnen voeden.

10 eurocent

Exact een jaar na het begin van de pandemie voert de Schone Kleren Campagne deze week actie onder de noemer #PayYourWorkers. De organisatie rekende uit dat het kledingmerken amper 10 cent per T-shirt zou kosten om ervoor te zorgen dat kledingarbeiders overleven.

Voor hun campagne richt de Schone Kleren Campagne zich specifiek op merken als Nike, Next en Amazon. Alle drie hebben ze de verliezen door de pandemie snel verteerd en zelfs winst gemaakt in het jaar 2020. Bij Amazon gaat het om een winstgroei van 200 procent, goed voor een stijging van 6,3 miljard dollar in 2020.

Het zijn niet de enige merken die het goed gedaan hebben in de crisis. Uit cijfers van consultancybureau McKinsey blijkt dat de twintig machtigste merken ter wereld, waaronder Inditex en LVMH, de moederbedrijven van Zara en Louis Vuitton, uit deze crisis komen als “superwinnaars”: zij stegen gemiddeld 11 procent in waarde.

“Kledingbedrijven moeten er zo snel mogelijk voor zorgen dat de arbeiders die hun kleren maken hun volledige loon voor de duur van de pandemie betaald krijgen”, reageert Sara Ceustermans, coördinator van de Schone Kleren Campagne. Het voorstel om 10 cent meer te betalen per kledingstuk om arbeiders nu en in de toekomst te beschermen tegen werkloosheid, lijkt haar haalbaar. “Merken die anders beweren, stellen hun winst boven het welzijn van de werknemers in hun toeleveringsketen.”

Nike “ontloopt verantwoordelijkheid”

Ceustermans wijst onder meer op het voorbeeld van de Cambodjaanse fabriek Violet Apparel. Toen die in juli 2020 plots de deuren sloot,verloren meer dan 1.200 kledingarbeiders hun baan. Werknemers eisten hun onbetaalde lonen, bonussen en een schadevergoeding op.

“Er werden labels teruggevonden van Nike”, zegt Ceustermans daarover. “Volgens getuigenissen heeft het sportmerk jarenlang banden gehad met de fabriek, maar Nike beweert dat het zijn relatie met de fabriek al in 2006 heeft beëindigd.” Lokale vakbonden zijn sindsdien actie aan het voeren om enkele honderdduizenden euro’s aan loon die tijdens de pandemie verloren zijn gegaan, terug te krijgen. Met de #PayYourWorkers-actieweek roept de Schone Kleren Campagne Nike op om “eindelijk verantwoordelijkheid te nemen”.

“Cambodjaanse werknemers hebben tijdens de pandemie miljoenen dollars aan loon verloren door de houding van de modemerken”, voegt Sophorn Yang, voorzitter van de Cambodjaanse vakbond CATU, daaraan toe. “Het wordt tijd dat merken erkennen dat zij een cruciale positie innemen in de toeleveringsketen van kleding en schoenen en verantwoordelijkheid nemen voor de lonen van de werknemers in die keten, waarmee ze jaar na jaar miljarden dollars winst maken.”

Winsten delen

De Schone Kleren Campagne is niet de enige organisatie die kledingmerken oproept om solidair te zijn met de arbeiders die hun kleding in elkaar stikken. Eind vorig jaar riep de Amerikaanse organisatie Remake, die net als de Schone Kleren Campagne streeft naar betere arbeidsvoorwaarden in de textielindustrie, merken op om hun winsten te delen.

Zowel Remake als de Schone Kleren Campagne roepen merken op om deel uit te maken van het nieuwe Garantiefonds voor ontslagvergoeding. Dat moet ervoor zorgen dat werknemers nooit meer zonder geld achterblijven als fabrieken failliet gaan. Hierover ging Ceustermans reeds in gesprek met Belgische merken in november 2020.

Remake wijst op de verantwoordelijkheid van twaalf merken die winst gemaakt hebben in het derde kwartaal van 2020. Naast Nike, Amazon en Inditex viseert de organisatie Adidas, H&M, Asos, Lululemon, Gap, Primark, Uniqlo, Under Armour en Levi’s. “Sommige van die merken hebben echt recordwinsten binnengehaald”, concludeert Katrina Caspelich van Remake. “Hoe komt het dat zij bescherming genieten als ze hun winkels moeten sluiten, terwijl arbeiders geen aanspraak kunnen maken op sociale bescherming?”

Samen met de Amerikaanse journalist Elizabeth Cline, auteur van Overdressed en The Conscious Closet, is Remake de trekker van de #PayUp-campagne. Hun eerste petitie werd maar liefst 250.000 keer ondertekend en wordt gezien als een van de meest succesvolle campagnes ooit voor arbeidsrechten binnen de textielsector.

 

De Schone Kleren Campagne is een coalitie van verschillende organisaties: WSM, ABVV, ACV, FOS, BBTK, ACV Puls, ACV-CSC Metea, ABVV Algemene Centrale, Testaankoop en Netwerk Bewust Verbruiken. De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van het internationale netwerk Clean Clothes Campaign, met 20 coalities in Europa en Azië en meer dan 200 partners wereldwijd.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!