Waarom België zonder nieuwe gascentrales niet “het Texas van de EU” wordt

Energieminister Tinne Van der Straeten probeert vriend en vijand te overtuigen van haar visie dat België nood heeft aan nieuwe fossiele gascentrales om de kernuitstap van 2025 te ondervangen. Ze maakt daarbij gebruik van een ultiem schrikbeeld: de recente stroomuitval in Texas die dramatische proporties aannam. Nochtans toont een studie van energieregulator CREG aan waarom we in België ook na 2025 niet bang hoeven te zijn dat het licht uitgaat. Het burgercollectief Tegengas/Dé-gaze roept de minister op om de studie van CREG ernstig te nemen, te stoppen met het subsidiëren van overbodige fossiele infrastructuur en dringend werk te maken van een energiesysteem dat tegelijk de energievraag vermindert en de energie die we nodig hebben, duurzaam opwekt.

vrijdag 5 maart 2021 13:17

Spread the love

Allereerst: laten we glashelder zijn alvorens onze uitspraken tegen nieuwe gascentrales worden gebruikt in een pro-nucleair discours. Wij, burgers van Tegengas/Dé-gaze, verzetten ons tegen de nieuwe fossiele gascentrales maar ook tegen kernenergie. Iedere kerncentrale, hoe modern ook, is gevaarlijk en laat afval na dat nog honderdduizenden jaren radioactief blijft. Toekomstige generaties zadel je niet op met die toxische erfenis, net zoals je hen niet opzadelt met de desastreuze gevolgen van klimaatverandering. Daarom zijn we absoluut voorstander van de aankomende kernuitstap en steunen we minister Van der Straeten in haar beslissing om hier resoluut werk van te maken.

Kerncentrales of gascentrales? Een valse keuze

Maar als we tegen kernenergie zijn, zijn we toch automatisch aangewezen op gascentrales voor onze energiebevoorrading? Het goede nieuws is: we hoeven niet te kiezen tussen twee kwaden. België heeft genoeg opwekcapaciteit om alle huishoudens, ook op barre winterdagen, van meer dan genoeg stroom te voorzien. Kernenergie levert immers maar 6 procent van onze energie. Dit wordt bevestigd door energiemarktregulator CREG, die op basis van een studie van de VUB aantoonde dat wanneer klimaatmodellen worden aangepast aan het veranderende klimaat, de piekvraag naar elektriciteit volledig kan worden opgevangen door bestaande energiecentrales.

Zelfs wanneer we in de toekomst nog te maken zullen hebben met extreme koudepieken, hoeven we niet bang te zijn dat het licht uitgaat: in dat geval is het mogelijk om voorrang te geven aan de huishoudens in plaats van de industrie, die maar liefst 50% van de opgewekte elektriciteit in ons land verbruikt en vaak niet essentieel zijn voor het algemeen welzijn. Het gaat misschien tegen de intuïtie in, maar de kerncentrales kunnen in 2025 uitgeschakeld worden zonder dat we nieuwe capaciteit hoeven bij te bouwen.

Sociaal onrechtvaardig en een rem op de groene transitie

Minister Van der Straeten houdt echter om mysterieuze reden vast aan een achterhaalde en omstreden studie van netwerkbeheerder Elia die pleit voor 3.900 MW nieuwe opwekcapaciteit. Dat de commerciële netwerkbeheerder hier groot pleitbezorger van is, hoeft niet te verbazen. Elia heeft financieel belang bij een forse uitbreiding van haar elektriciteitsnetwerk. Maar dat een energieminister van Groen miljardensubsidies wil verstrekken aan commerciële bedrijven als Engie en Luminus, terwijl 400.000 Belgen in energiearmoede leven, verbaast ons wel.

Deze bedrijven kiezen binnen het subsidiemechanisme genaamd CRM steevast voor nieuwe electriciteitscentrales op fossiel gas. Op 8 plekken in het land (4 in Vlaanderen en 4 in Wallonië) zijn de bedrijven bezig met het aanvragen van vergunningen voor nieuwe gascentrales. De minister benadrukt dat we de nieuwe gascentrales moeten zien als tijdelijke “tussenoplossing” naar een groene energietransitie, maar zoals ook het recente artikel in dS aangeeft, komen de energiebedrijven er zelf voor uit dat de rol van hun gascentrales na 2030 verre van uitgespeeld is. In totaal gaat het hier over bijna 6.000 megawatt fossiele opwekcapaciteit die de komende 20 tot 30 jaar miljoenen tonnen CO2 zal uitstoten en alle klimaatambities, van lokaal tot federaal niveau, zal fnuiken. Bovendien zal een grote overcapaciteit aan fossiele energie grootschalige investeringen in energie-efficiëntie en duurzame energie afremmen.

Gas is niet schoon

Een gretig gebruikt argument voor fossiele gascentrales als tussenoplossing voor de energietransitie luidt dat nieuwe gascentrales in België geen negatieve impact zouden hebben op het klimaat, omdat ze binnen het Europese Emissions Trading System (ETS) vallen en kolencentrales elders in Europa zouden wegconcurreren. Maar dit ETS houdt geen rekening met de klimaatimpact van de winning, het transport en opslag van gas. Door lekkages tijdens deze processen is de klimaatimpact van fossiel gas, dat hoofdzakelijk bestaat uit methaan (een veel sterker broeikasgas dan CO2), veel groter dan de fossiele industrie ons in mooie reclames wil doen geloven. Gas is niet schoon. Het is een fossiele brandstof, net als olie en kolen, die we in de grond moeten houden om onze planeet leefbaar te houden.

Beste minister van der Straeten, we vinden het onbegrijpelijk dat u in tijden van klimaatontwrichting miljarden subsidie uittrekt voor fossiele energiecentrales die ook nog eens overbodig zijn. Wij zijn het met u eens dat de kerncentrales moeten sluiten, maar we zijn het met u oneens over de subsidiëring van fossiele infrastructuur. België moet niet investeren in meer fossiel maar toe naar een energiesysteem dat de energievraag vermindert en de energie die we nodig hebben, duurzaam opwekt.