Foto: Peter van der Sluijs, Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0 (More information about the rights of this work, see below article)
Opinie - Ann-Frédérique Lorquet

Waarom ons land nog steeds de helft van zijn inwoners in de steek laat

donderdag 25 februari 2021 23:24
Spread the love

 

Na de afgelopen donkere, eenzame wintermaanden deed het zonnetje afgelopen weekend enorm deugd. Heerlijk om een wandeling te maken met enkele vrienden of een koffie te drinken op een bankje. Dit allemaal natuurlijk rekening houdende met de huidige coronamaatregelen. Brussel leefde terug. Naast honderden glimlachen, kon je een collectieve hoop waarnemen.

Het mooie weer had echter een keerzijde: geen openbare toiletten en nog meer catcalling. Hierdoor alleen al kan je niet spreken van een gendergelijke samenleving. Het is namelijk voor vrouwen nog steeds minder aangenaam dan voor mannen om de openbare ruimte te betreden. Als jonge 25-jarige vrouw ben je dan teleurgesteld dat een progressief land als België de helft van zijn inwoners op bepaalde momenten in de steek laat.

Het gebrek aan openbare toiletten

Het is zaterdagmiddag. Mijn huisgenoten en ik vertrekken met wat brood en beleg om een fijne wandeling te maken en samen te picknicken. Na een uur is het al zo ver. Je moet nodig naar het toilet. Wat doe je dan als alle cafés en restaurants gesloten zijn? Je leuke activiteit stopzetten en naar huis gaan? Een bosje zoeken met de kans dat iemand je ziet en je iets doet wat niet mag? Een openbaar toilet zoeken is dan de meest logische keuze.

Moeilijk als Brussel, hoofdstad van België en het kloppend hart van de Europese Unie, geen tot weinig openbare toiletten voorziet. En dat zelfs tijdens een lockdown. Dat is werkelijk een slag in het gezicht van alle vrouwen. Terwijl mannen op verschillende plaatsen een urinoir ter beschikking hebben, worden vrouwen in de steek gelaten. De helft van de Belgische inwoners wordt het zo praktisch onmogelijk gemaakt om langer dan een uur buiten te vertoeven.

De huidige coronacrisis was een katalysator om het debat rond openbare toiletten nieuw leven in te blazen. Of toch niet. Desondanks de Vrouwenraad het gebrek aan openbare toiletten voor vrouwen eerder aankaartte, koos Brussel er voor om hier geen gehoor aan te geven.

Bovendien is er al langer sprake om meer in te zetten op genderneutrale toiletten. Niet alleen staat er bij een vrouwentoilet altijd een gigantische wachtrij, ook laat ons land de helft van zijn inwoners in de steek als het enkel urinoirs plaatst in de openbare ruimte. Vrouwen moeten evenwel vaker naar het toilet dan mannen door zwangerschap, het hoger risico op blaasontstekingen, ouderdom of menstruatie. Hoe kan het dat anno 2021 het nog steeds enkel mogelijk is voor mannen om na een stevige wandeling of picknick in de openbare ruimte naar het toilet te gaan?

Onveilig op straat

Door het mooie weer liep er beduidend meer volk op straat. Omstreeks negen uur liep ik op de Brusselse Anspachlaan richting de Grote Markt. ‘Normaal’ blijft het bij één tot twee keer nageroepen of aangesproken (al dan niet ongepast) te worden door mannen op straat, maar dat aantal verviervoudigde al snel. ‘Normaal’ kan je dit eigenlijk sowieso al niet noemen. Deze keer bleef het verder niet bij woorden, maar werd mijn weg zelfs versperd door een groepje mannen.

Nadat ik hen op hun gedrag wees, werden ze boos. Een avond vol migraine tot gevolg. Het is als vrouw nog steeds geen evidentie om je veilig te voelen op straat. Veel vrouwen leggen zichzelf altijd een avondklok op, ook zonder Covid-19. Ik ken weinig tot geen meisjes of vrouwen die zich ‘s avonds nooit onveilig voelen op straat. Even gaan joggen aan het kanaal doe je ‘s avonds best met twee en sommige buurten mijd je best. Zo hoort het eigenlijk absoluut niet te zijn.

Het is niet aan de vrouwen om hun bewegingsvrijheid aan te passen aan mogelijke gevaren of een onveilig gevoel. Het is dringend tijd dat de veiligheid van vrouwen bovenaan de politieke agenda komt te staan. Ouders zouden hun meisjes niet moeten waarschuwen voor die mogelijke gevaren in de eerste plaats. De focus moet worden omgekeerd als we dit probleem eindelijk eens willen aanpakken.

Sinds 2014 kan via de seksismewet dergelijk gedrag worden gesanctioneerd, maar in de praktijk lijkt deze wet een maat voor niets. Dat er voor de sanctionering van seksuele straatintimidatie getuigen moeten zijn, kan hier deels een verklaring voor zijn. Er is bijgevolg dringend nood aan een krachtdadig regulerend kader en meer sensibiliseringscampagnes. Als je een boete krijgt omdat je in de buitenlucht je mondmasker niet aandoet, moet je ook een boete kunnen krijgen als je een vrouw seksueel intimideert op straat.

Foute signalen

Dat vrouwen zich onveilig voelen op straat, is jammer genoeg niet ongegrond. Elke dag worden statistisch gezien honderd personen verkracht in België, waarvan ongeveer tien personen in openbare ruimten. Het merendeel van de verkrachtingen gebeurt in tegenstelling door familie, kennissen, vrienden of collega’s. Mensen waarvan je het niet verwacht dus. Soms gaat het niet eens om kwaad opzet, maar om pure onwetendheid. We moeten de bevolking dringend meer informatie bieden over een duidelijke scheidingslijn tussen verkrachting, aanranding en seks met toestemming.

Bovendien faalt ons juridisch rechtsysteem enorm in het straffen en verder begeleiden van daders. Het merendeel van de verkrachtingen wordt niet aangegeven, blijft ongestraft of blijft enkel bij een paar maanden celstraf. Hierdoor stuurt onze overheid foute signalen naar de bevolking.

Door de huidige crisis is duidelijk dat degenen die de maatregelen overtreden meestal onmiddellijk een boete krijgen of worden doorverwezen naar de rechtbank. En die straffen en boetes zijn niet mild. Kunnen we dan dringend ook eens de veiligheid van vrouwen als een prioriteit beschouwen?

Zowel van onderuit als van bovenaf kunnen we sneller streven naar gendergelijkheid. We hebben dringend nood aan een mentaliteitswijziging. Het plaatsen van openbare toiletten of de realisatie van een veiligere omgeving kan een goed begin zijn. Liever laat dan nooit.

 

Ann-Frédérique Lorquet is pr-consultant en pas afgestuurd als historica-politicologie.

Foto: Peter van der Sluijs, Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0 

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!