Gelukzakken of pechvogels? De meningen zijn verdeeld. Vraag het aan iemand die zelf al jaren strijdt om erkend te worden in het ziek zijn en die zal mogelijk opgelucht ademhalen om vrijwaard te blijven van toekomstig angstzweet in de wachtzaal van de adviserende arts. Vraag het aan iemand die als ‘invalide’ verlangt naar gelijkwaardige kansen op de arbeidsmarkt en die zal je wellicht zeggen dat de moed nu nog veel zwaarder in de schoenen zinkt. Vraag het aan de gemiddelde meningspuier onder dit soort nieuwsberichten op sociale media en je krijgt: ‘Alé, de profiteurs zullen weeral lachen’.

Afgeschreven?

Terug naar de feiten. Uit de mond van arts-coördinator Directie Evaluatie van de arbeidsgeschiktheid bij Riziv Chantal Castelein wordt de maatregel als volgt gekaderd:

‘Dit is een one shot en heel uitzonderlijk. De werk­belasting voor de artsen moest omlaag. Door de ­coronacrisis konden de adviserende artsen tijdelijk geen fysieke consul­taties doen. Dat moeten ze nu inhalen. En door de strikte ­coronamaatregelen kunnen ze ook minder mensen uitnodigen. We kozen ­ervoor om bij onze controles te  focussen op wie onlangs arbeids­ongeschikt is geworden en op jonge mensen, bij wie er nog heel wat mogelijkheden tot re-integratie zijn. In 2022 zullen we weer zoals gewoonlijk controleren. De mensen kunnen ook altijd zelf de arts ­contacteren voor een vorm van re-integratie. En de beslissing tot erkenning tot aan de pensioenleeftijd is nooit definitief. We kunnen altijd dossiers herzien.’ (DS, 30.01.2021)

In een reactie via LinkedIn stelt François Perl, directeur-generaal van de dienst Uitkeringen bij het Riziv, dat het puur om een administratieve beslissing gaat waarover het Riziv niet gepland had te communiceren. ‘Betrokkenen worden niet geïnformeerd omdat deze beslissing niet betekent dat zij nooit meer zullen worden uitgenodigd voor een consult met medische adviseurs, of dat hun dossier niet wordt herzien als er nieuwe medische elementen zijn.’ De focus ligt met andere woorden op het ontlasten van adviserende artsen, zodat hun tijd en de middelen optimaal geïnvesteerd kunnen worden in mensen die intreden tot de invaliditeit. ‘Dat zijn de dossiers waarin de medische expertise zeer belangrijk is’, aldus Perl, die voorstander is om te werken met sociaal-professionele consultaties, losgekoppeld van de zuiver medische evaluaties.

Wie tot die groep van 29.229 behoort, maar wel nog terug aan de slag wil kunnen, kan dus in theorie zélf vragen om de opstart van een re-integratietraject. Ik ben alvast oprecht benieuwd hoe dit in de praktijk zal uitdraaien. Er is een tekort aan adviserende artsen, de quota voor het aantal consulten per jaar worden nu al met moeite gehaald, de ziekenfondsen verzuipen in het papierwerk én de officiële re-integratietrajecten worden nog steeds voornamelijk gezien als ontslagmachines. Zou jij in deze realiteit de motivatie vinden om je te gaan verzetten tegen droogweg administratief afgeschreven worden?

Arbeidsmarkt

Zelf ben ik als chronisch zieke medemens deeltijds aan het werk en ondervind ik elke dag hoe het wél kan en hoe dit voor veel meer ‘invalide’ verklaarden zou kunnen, mocht het debat over een inclusieve(re) arbeidsmarkt eindelijk eens in alle openheid en tot in de essentie gevoerd worden, zonder het hardnekkig stutten van allerhande heilige huisjes. We moeten aan het systeem durven kneden, in plaats van individuen willens nillens in dezelfde beperkte / beperkende mal te blijven proppen. Het is namelijk nooit zuiver ziek óf gezond, ongeschikt óf valide. Alles hangt af van hoeveel speelruimte er mag zijn om bestaande normen te verbreden, om te werken in een ander tempo dan dat van de lopende band.

Lees meer:

• Coronacrisis zet werkbaar werk (weer) hoog op de agenda
• Welk imago geef jij adviserende artsen?
• ‘Profiteurs!’ Hoe hardnekkig is dit beeld van langdurig zieken?

Tot schrijfs

Lynn Formesyn