Een hoestende Bolsonaro sprak betogers toe zonder mondmasker tegen de lockdownmaatregelen in van zijn eigen deelstaatregeringen. Hij bleek zelf besmet te zijn. Foto: twitter @SamParcher
Roebi Block

Braziliaans President Bolsonaro voert beleid dat Covid-19 nog verder verspreidt

Braziliaans president Jair Bolsonaro voert een beleid dat er op neerkomt het coronavirus actief te verspreiden onder de bevolking. Dit is de conclusie van een onderzoeksrapport van het federale regeringsbeleid sinds maart 2020. Er werden meer dan 60 verzoekschriften ingediend in het federale parlement voor zijn afzetting en het Internationaal Strafhof onderzoekt een mogelijke vervolging van de president voor genocide.

donderdag 28 januari 2021 18:51
Spread the love

 

De faculteit openbare gezondheidszorg van de universiteit van de Braziliaanse stad São Paolo analyseerde 3.049 wetten die door de regering onder leiding van president Jair Bolsonaro sinds maart 2020 werden ingevoerd om de Covid-19-pandemie aan te pakken. De ngo Conectas Human Rights, een van de meest gerespecteerde justitiële organisaties van Zuid-Amerika, nam deel aan dit onderzoek.

De studie werd gecoördineerd door meerdere prominenten hoogleraren aan de Universiteit van Sao Paolo. Deisy Ventura is een van de meest gerenommeerde Braziliaanse juristen. Zij voert onderzoek naar de relatie tussen pandemieën en het internationaal recht. Andere deelnemers aan het onderzoek waren Fernando Aith, hoogleraar politiek, management en gezondheid, Camila Lissa Asano, coördinator van de ngo Conectas Human Rights Programs en Rossana Rocha Reis, hoogleraar aan de afdeling Politicologie en het Instituut voor Internationale Betrekkingen.

Een institutionele strategie

Volgens beide instellingen hebben “de Braziliaanse regering en president Bolsonaro een institutionele strategie gehanteerd om het virus te verspreiden”. Brazilië is een van de hardst getroffen landen ter wereld, met meer dan 8 miljoen vastgestelde besmettingen en 200.000 sterfgevallen.

De analyse, die de Spaanse krant El País integraal kon inkijken, bewijst moedwillige acties van de Braziliaanse federale regering om het virus te verspreiden over het hele grondgebied. Dat deed ze onder het voorwendsel van een zo spoedig mogelijke hervatting van de economische activiteiten.

Kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 15 november 2020 die president Bolsonaro zijn steun gaf zakten vervolgens in de peilingen. Velen van hen verloren hun zetel. Foto: Palácio do Planalto/CC BY 2.0

Voor hun studie onderzochten deze instellingen de periode maart 2020 tot januari 2021. Ze analyseerden wetgevende initiatieven van de federale regering, obstructies van de federale regering tegen vragen van deelstaten en gemeentebesturen, en politieke propaganda tegen de openbare gezondheidssector, die de onderzoekers in hun rapport omschrijven als “een politiek discours met economische, ideologische en morele argumenten”.

Een voorbeeld: tijdens een bijeenkomst in Bahia op 11 september 2020 verklaarde president Bolsonaro: “We zijn praktisch de pandemie aan het verslaan. De regering heeft alles in het werk gesteld om de negatieve gevolgen tot een minimum te beperken, door burgemeesters en gouverneurs te helpen met de gezondheidszorg […] Brazilië is een van de landen die het minst onder de pandemie lijdt”. Op dat moment waren er reeds 4.315.687 vastgestelde besmettingen en 131. 210 sterfgevallen.

Een project om het virus te verspreiden

De data voor de studie werden verzameld in het onderzoeksproject “Direitos na Pandemia”(“Rechten tijdens de Pandemie”) uit jurisprudentie van het Federaal Hooggerechtshof en de Federale Rekenkamer. Volgens het onderzoek liggen de verordeningen, voorlopige maatregelen, regelgevende richtlijnen, wetten, besluiten en decreten van de federale regering, samen met de publieke verklaringen van de president, aan de basis van een project om het virus wijd te verspreiden in Brazilië.

De studie stelt dat de meeste sterfgevallen vermeden hadden kunnen worden als er een strategie was gevolgd die het virus wel degelijk probeerde in te tomen. De acties van Bolsonaro en de federale regering vormen een ongekende schending van het recht op leven en op het recht op gezondheid van de Brazilianen.

De onderzoekers dringen aan op de dringende bespreking van “deze misdaden tegen de volksgezondheid, verantwoordelijkheidsmisdrijven en misdaden tegen de menselijkheid tijdens de covid-19-pandemie in Brazilië”.

De Braziliaanse federale regering zette schaamteloos fake news in dat wetenschappelijk niet onderbouwd was. De acties en het discours van Bolsonaro voedden op die manier de verspreiding van fake news. Sociale media werden het instrument voor een haatoorlog die de echte doelstellingen van het beleid verborgen hielden.

Poster: designontherocks.xpg.com.br

Deze aanval had de bedoeling de gezondheidsdiensten in diskrediet te brengen, de steun van de bevolking voor op wetenschappelijke gegevens gebaseerde aanbevelingen te verzwakken en politiek activisme aan te stoken tegen noodzakelijke maatregelen voor de volksgezondheid om de opmars van Covid-19 te stoppen.

Op 14 mei 2020 zei Bolsonaro tijdens een interview met een blogger: “Zij die rechts zijn, drinken chloroquine, zij die links zijn drinken Tubaína” (een goedkope populaire frisdrank die wordt geassocieerd met de armste Brazilianen).

Bovendien maakte de studie duidelijk voor welke bevolkingsgroepen dit beleid bestemd is. Niet enkel de inheemse bevolking, maar ook arbeiders worden er door geviseerd. Een reeks maatregelen zorgt er voor dat ze zich niet kunnen beschermen tegen Covid-19 en zich bijvoorbeeld ook niet kunnen afzonderen.

Begin juli 2020 sprak Bolsonaro verschillende veto’s tegen een mondmaskerplicht in commerciële en industriële gebouwen, religieuze tempels, scholen en andere besloten plaatsen waar mensen samenkomen en tegen beschermingsmaatregelen voor inheemse gemeenschappen zoals toegang tot drinkbaar water, hygiënisch materiaal, ziekenhuis- en intensive-care-bedden en beademingsapparatuur.

De federale regering boycotte maatregelen van de deelstaten. De federale overheid verruimde bijvoorbeeld het concept van essentiële beroepen, waardoor onder andere alle werknemers van de bouwsector, kappers, schoonheidsspecialisten en arbeiders in de industrie moesten blijven werken.

Daardoor verloren ook velen hun recht op de maandelijkse compensatiepremie van 110 euro waarover het Congres had beslist begin april 2020. Vele Brazilianen schreven het initiatief voor deze premie onterecht toe aan de president en zijn regering.

Bolsonaro en zijn regering ondermijnden de ziekenzorg in staats- en gemeentelijke gezondheidsdiensten. Ze voerden met dat doel een constante machtsstrijd tegen de gouverneurs en burgemeesters die wél maatregelen trachtten te treffen.

Zo lachte de president tijdens een meeting in open lucht de beperkende maatregelen van enkele gouverneurs weg. Die wilden een lockdown en beperkingen op het vrij verkeer. Daarnaast verhinderde de president met veto’s een aantal elementaire maatregelen, zoals de mondmaskerplicht. Het Federaal Hooggerechtshof zag zich verplicht deze maatregelen en veto’s nietig te verklaren.

AZG-medewerkers screenen in een opvangcentrum in  de stad Manaus. © Artsen zonder Grenzen

Op het bureau van de voorzitter van de federale Kamer van Afgevaardigden, Rodrigo Maia, liggen nu meer dan 60 verzoekschriften voor de afzetting van de president. Daarbovenop wordt er bij het Internationaal Strafhof in ten minste drie mededelingen gesproken over genocide en andere misdrijven tegen de menselijkheid die terug te voeren zijn naar acties van president Bolsonaro en leden van zijn regering.

Deze gerichte inzet van het federale staatsapparaat door de president en zijn regering is doorslaggevend geweest voor het ontstaan van de huidige realiteit in Brazilië, die nu al meer dan een jaar aan de gang is.

Brazilië heeft nog steeds geen zicht op een betrouwbare vaccinatiecampagne. De Brazilianen leven in een wereld waarin ze dagelijks massagraven moeten delven. De nabije toekomst wordt cruciaal voor de Brazilianen en de toekomstige generaties.

 

Dit is de samenvatting van het lijvige artikel Un estudio sostiene que Bolsonaro lideró una “estrategia institucional de propagación del virus” in de Spaanse krant El Pais. Het volledige (Portugees) onderzoeksrapport vind je hier: Direitos na pandemia.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!