Baltasar Garzón met Julian Assange in de ambassade van Ecuador in Londen. Foto: lamiradasemanal.cl
Analyse - Baltasar Garzón,

“Julian Assange: barbertje moest hangen maar hangt nog steeds niet”

Voormalig Spaans rechter Baltasar Garzón leidt het advocatenteam van Julian Assange in Groot-Brittannië, Zweden, de VS, Ecuador en Australië. Het was op basis van het door hem ondertekend internationaal aanhoudingsbevel dat de Chileense dictator Augusto Pinochet in 1999 werd aangehouden in Londen. Volgens hem is het de wereldwijde steuncampagne buiten de mainstream media die er voor heeft gezorgd dat het Britse gerecht een uitweg heeft gezocht met 'gezondheidsredenen' om Assange niet uit te leveren, zonder de argumenten van de VS voor die uitlevering te weerleggen.

vrijdag 15 januari 2021 10:15
Spread the love

 

Ik weet niet of de naam Vanessa Baraitser, magistrate van het Centrale Straftribunaal van Londen, zal vereeuwigd worden in de annalen van het Internationaal Strafrecht of in de geschiedenis van de uitleveringen door haar land.

Hoe dan ook, de beslissing die ze (op maandag 4 januari 2020) liet optekenen – haar weigering tot uitlevering van Julian Assange, stichter van WikiLeaks, aan de VS – zal voor altijd een mijlpaal in haar carrière blijven, een keerpunt tussen ervoor en daarna. Rechter Ronald Bartle deed het haar al voor. Die ging in 1999 de geschiedenisboeken in door in te stemmen met de uitlevering van Augusto Pinochet.

Het lijdt geen twijfel dat ze had kunnen en misschien wel had moeten opteren voor een meer gedurfde beslissing door resoluut de vrijheid van meningsuiting centraal te stellen in de motivatie van haar uitspraak. Ze koos evenwel voor humanitaire redenen, een andere aanpak die makkelijker ligt voor de altijd al mooi uitgebalanceerde en immer politiek correcte Britse rechtspraak.

Haar afwijzing van het verzoek tot uitlevering van Julian Assange aan de VS veroorzaakte een collectieve zucht van opluchting. Het besluit van de rechter was volledig in lijn met wat wij al zoveel keer hadden vooropgesteld vanuit het team van verdedigers, dat ik coördineer. Na jaren van gedwongen opsluiting en ononderbroken intimidatie is de gezondheid van Julian Assange fel achteruitgegaan.

“Als Assange uitgeleverd wordt, bestaat er een groot risico dat hij de hand aan zichzelf zal slaan”, lichtte rechter Baraitser haar beslissing toe. “De geestelijke gezondheid van de heer Assange is van die aard dat een uitlevering aan de VS hem wel eens fataal zou kunnen worden”.

President Correa in 2013 tijdens een lezing aan de Sorbonne. Foto: Cancillería de Ecuador/CC BY AS 2:0

Dat is zonder meer zo. Met eigen ogen heb ik gezien hoe de journalist en stichter van WikiLeaks onmenselijk behandeld wordt door een niets ontziend en alomtegenwoordig machtsapparaat dat met alle middelen probeerde hem het zwijgen op te leggen, te neutraliseren en te finaliseren.

Ze zijn daar niet in geslaagd. Toen Julian zich in de ambassade van Ecuador in Londen verschanste en er asiel aanvroeg, bonden we onmiddellijk de strijd aan tegen de arrogante voortvarendheid van de VS. Het was één strijd van David tegen Goliath.

De regering van president Rafael Correa in Ecuador bood moedig weerstand aan de Noord-Amerikaanse regering en verleende Assange asiel. Meteen sprongen wij hem ter hulp voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van informatie.

Bovenal ging het voor ons over het recht van de burgers om te weten wie er aan de touwtjes van de wereldpolitiek trekt, welke informatie deze knoppendraaiers voor ons verborgen willen houden en waar ze ons met al hun geheimdoenerij naartoe willen. Met andere woorden, de essentie zelf van de democratie stond op het spel.

Assange keek niet de andere kant op

Assange keek niet de andere kant op en betaalde daar de prijs voor. Hij werd beschuldigd van 18 misdaden. Daarvan werden er 17 gekwalificeerd als inbreuken op de VS-Antispionagewet van 1917 – zie goed over welke periode we hier spreken. Tevens werd hij ervan beschuldigd IT-hulp te hebben verstrekt aan soldaat Chelsea Manning.

De VS houden Manning verantwoordelijk voor het doorspelen van informatie aan WikiLeaks. De straf die ze voor Assange eisen – 175 jaar gevangenis – heeft alles te maken met het openbaar maken van ‘gevoelige’ informatie: oorlogsdagboeken over de strijd in Irak en Afghanistan in 2010, de archieven van Guantánamo en communicaties van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Uit deze documenten bleek dat de autoriteiten in de VS opdracht hadden gegeven tot een hele reeks delicten: oorlogsmisdaden, martelpraktijken en allerhande internationale misdaden.

Sindsdien is het leven van Assange een ware kruisweg geworden. Dat heeft Nils Melzer, VN-rapporteur tegen martelpraktijken duidelijk aangegeven. Ook de VN-Werkgroep Willekeurige Aanhoudingen en de VN-Gezondheidsrapporteur hebben zich in verscheidene rapporten glashelder over dit onderwerp uitgesproken.

Foto: Ludo De Brabander

De behandeling die hem na zijn uitzetting uit de Ecuadoraanse ambassade in april 2018 te beurt viel in de zwaar beveiligde gevangenis van Belmarsh, maakte het alleen nog maar erger. Op deze situatie baseerde de rechter haar oordeel dat een proces tegen Assange en een eventuele veroordeling zouden getuigen van verregaande wreedheid, met de dood van Assange als zeker gevolg.

Dit vonnis bewijst de onredelijkheid van de eventuele strafmaat en zegt alles over de twijfels die het penitentiaire systeem van de VS, zeker in deze pandemietijden, bij de magistrate doet rijzen. In haar toelichting bij het vonnis wijst ze op een klaarblijkelijke contradictie: enerzijds komt het haar voor dat een proces in het land van de eiser wel degelijk billijk zou zijn, maar de strafuitvoering is dat in haar ogen echter niet, omdat die onomkeerbaar tot de dood van de betrokkene zou kunnen leiden.

Het belang van deze stellingname is zeer zwaarwichtig. Dit vonnis kan immers worden gelezen als een bevestiging van het feit dat de vervolging van Julian Assange politiek gemotiveerd is en indruist tegen het recht op vrije meningsuiting. Dat is ook de visie van de verdediging.

Deze uitspraak zet grote vraagtekens bij het hele penitentiaire systeem van de VS. Nauwelijks twee jaar geleden, in februari 2018, gebeurde overigens reeds iets gelijkaardigs, in de zaak van Lauri Love van Anonymous. Ook voor hem weigerde het Britse gerecht om gelijkaardige gezondheidsredenen een uitlevering aan de VS.

Zeven jaar opsluiting en intimidatie

Nadat Assange zijn toevlucht had genomen tot de ambassade van Ecuador in Londen, stelde president Correa zich solidair en tegemoetkomend op door te beletten dat hij op grond van een vage beschuldiging aan Zweden zou worden uitgeleverd. Die zaak liep bij gebrek aan bewijs op een sisser af zonder dat het ooit tot een officiële aanklacht kwam.

Bij velen nestelde zich vanaf toen een sterk vermoeden dat de hele kwestie eigenlijk een strategie was om de uitlevering van Assange aan de VS mogelijk te maken. Dat was de echte opzet.

VN-Rapporteur Nils Melzer tijdens een persconferentie over Julian Assange in New York op 31 mei 2019

Zeven jaar bracht hij door in de ambassade, zonder zonlicht, zonder frisse lucht, waardoor hij last kreeg van allerlei fysieke en psychologische kwalen. Aanhoudend werd hij bespioneerd. Na de machtswissel in Ecuador, meer bepaald het aantreden van president Lenin Moreno – die stelde zich onderdaniger op tegenover de VS –, werd Assange uit de Ecuadoraanse ambassade verdreven en in een zwaar beveiligde gevangenis opgesloten.

Hierdoor kwam de broze gezondheid van de journalist nog meer onder druk. Toen ik hem de laatste keer in die gevangenis bezocht, namen we in tranen en na een lange omhelzing afscheid van elkaar. Ik vreesde toen echt voor zijn leven. Ik vroeg me af hoe het mogelijk was dat de gerechtelijke vervolging van Julian Assange tot dit dieptepunt was gezakt, terwijl niet één van de ernstige misdrijven die hij aan het licht bracht werd onderzocht door het land dat zijn uitlevering eiste om hem te muilkorven.

Bij deze confrontatie werd ook zijn naaste omgeving niet gespaard. Wij, zijn advocaten, werden ook bespioneerd door het Spaanse privé-veiligheidsbedrijf UC Global, dat verantwoordelijk was voor de veiligheid van de ambassade van Ecuador in Londen.

Dit bedrijf heeft vermoedelijk banden met inlichtingendiensten in de VS. Het Centrale Instructiegerecht nummer 5 van de Spaanse Audiencia Nacional onderzoekt dit momenteel. Zelfs de baby, het zoontje van Assange, ontsnapte niet aan hun aandacht. Ook zijn leventje, hoe pril nog ook, werd uitgebreid onder de loep genomen en geanalyseerd.

Barbertje moet hangen

De grote zonde die de journalist beging was zonder twijfel de oprichting van WikiLeaks. Dankzij een beveiligingssysteem voor de IP’s1 konden klokkenluiders over heel de wereld op het platform van WikiLeaks informatie over begane misdaden melden zonder vrees voor opsporing. Jaren later gebruikt een Europese richtlijn over klokkenluiders exact dezelfde bewoordingen om ook WikiLeaks te omschrijven.

‘Barbertje moet hangen’ is doorheen heel deze geschiedenis altijd het mantra geweest van onverlaten, misdadigers en al diegenen die piekeren over hoe ze het aangerichte kwaad waarvan ze weet hebben voor anderen kunnen verborgen houden.

Stilte is het medicijn waarvan ze zich gretig bedienen, in de hoop dat zo hun zonden niet aan het licht zullen komen. Soms slagen ze in hun opzet. In dit geval echter heeft deze mayonaise niet gepakt. Assange was immers niet alleen.

Honderdduizenden stemmen over de hele wereld lieten zich horen. Allen eisten ze de vrijlating van de journalist. Tevens is het zo dat ook officiële instanties vaak gênante stiltes inbouwden en dat hier en daar op een stuitende manier persoonlijke rekeningen werden vereffend.

Maar uiteindelijk is rechtvaardigheid geschied. Voorlopig althans, want er zal waarschijnlijk hoger beroep worden aangetekend. Dit vonnis valt dus op een sleutelmoment. Net nu ontbindt Donald Trump, woedend omdat zijn mandaat niet verlengd wordt, nog een laatste keer zijn duivels.

De weinige lange dagen die hem nog resten vóór de presidentiële machtswissel wil hij gebruiken om met harde hand en in zijn typische stijl nog vlug-vlug een aantal zaken af te handelen. Ik mag niet denken aan de gevolgen voor Assange als hij net nu in dit roerige politieke klimaat was uitgeleverd.

Assange met Noam Chomsky in de ambassade van Ecuador in Londen in 2014. Foto: twitter @mariomassaccesi

Ik denk dat Noam Chomsky’s getuigenis, die we tijdens het proces voor de rechter aflazen, dit nog het beste heeft samengevat. Volgens de filosoof heeft Assange de vrijheid van meningsuiting en de democratie een enorme dienst bewezen.

“De Noord-Amerikaanse regering wil hem criminaliseren omdat hij een bepaalde soort machtsoefening heeft geopenbaard die wel eens tot het verleden zou kunnen gaan behoren als de bevolking deze gelegenheid te baat neemt om te vervellen tot onafhankelijke burgers van een vrije maatschappij, eerder dan dat ze zich blijvend ondergeschikt maken aan een heerser die in het duister opereert”.

Hierin zit de glorie van Assange en de toorn van de VS. Vandaag is Barbertje nog altijd in leven. Wij, zijn advocaten, zullen hem blijven verdedigen. We blijven er op wijzen dat hij enkel zijn plicht deed als journalist, voor het welzijn van iedereen.

 

Baltasar Garzón is voormalig Spaans rechter. Hij leidde het gerechtelijk onderzoek tegen vroegere Spaanse militairen voor hun aandeel in de slachtingen van de Spaanse Burgeroorlog en voerde de strijd voor de aanhouding van Chileens dictator Augusto Pinochet. Het was op basis van het door Garzón ondertekend internationaal aanhoudingsbevel dat Pinochet in 1999 werd aangehouden in Londen. Hij is internationaal coördinator van het advocatenteam dat in Groot-Brittannië, Zweden, de VS, Ecuador en Australië de verdediging van Assange voert.

Het artikel ‘Caso Assange’: No han conseguido matar al mensajero van Baltasar Garzón verscheen in Info Libre op 5 januari 2020 en werd vertaald door Ronald Decelle.

 

Note:

1   IP staat voor Internet Protocol. Het IP-adres is de code die de computer waarop je werkt identificeert. Meestal zijn dat die vvan bedrijven of diensten. Bij privé-personen geeft dat de gebruikte internetprovider. De rechter kan de provider verplichten de code te geven. In feite is werken op het internet voor gewone mensen nooit anoniem.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!