Bron: Justice4Mawda

Onmenselijkheid van politie blootgelegd op eerste dag van proces over de dood van Mawda

Op het proces over de dood van Mawda staan drie mensen terecht. De agent die haar doodschoot, de chauffeur van het busje en een vermeende mensensmokkelaar. De agent riskeert de lichtste straf. Hij moet zich verantwoorden voor onvrijwillige doodslag. De advocaten van de familie van Mawda proberen daar iets aan te doen. 

maandag 23 november 2020 17:07
Spread the love

 

Het proces van Mawda legde al op de eerste dag bloot dat de politie tijdens en na de achtervolging, waarbij een tweejarige peuter werd doodgeschoten, bijzonder dehumaniserend handelde. Zowel uit het taalgebruik, als uit de acties ondernomen door de politie, blijkt de pijnlijke aanwezigheid van racisme in deze zaak.

De brutale achtervolging door de politie creëerde totale paniek bij de inzittenden waaronder zich verschillende kinderen en minderjarigen bevonden. De inzittenden probeerden de politie de aanwezigheid van de kinderen duidelijk te maken door een kind te tonen aan de achterruit. Later werd dit kind door de politie foutief gelabeld als Mawda. 

Een kind als hamer

In de eerste verklaringen van de politie werd gezegd dat Mawda gestorven was door een hoofdtrauma, nadat migranten de achterruit met haar hoofd zouden hebben ingebeukt. Ook de agent die het schot loste verklaart dit. Hij getuigt later dat hij dit niet zelf gezien heeft, maar dat het hem achteraf verteld is. Deze verklaring, die de inzittenden omschrijft als monsters, was manifest fout. 

Wanneer de vader na het dodelijke schot uit het busje stapt, heeft hij de bloedende Mawda in zijn armen en schreeuwt hij om hulp. Maar in plaats van hulp krijgt hij dreigende politieagenten te zien die hem en de andere inzittenden onder schot houden en hen dwingen om op hun knieën te zitten met de handen in de lucht, alsof ze terroristen waren. Zo laat de politie hen 40 minuten lang zitten. Wanneer de ambulance met Mawda vertrekt mag haar mama niet mee. Een agent trekt aan haar haar om haar tegen te houden. 

Geen psychologische hulp

De ouders krijgen geen psychologische hulpverlening, hoewel uit de verklaringen van de aanwezige agenten blijkt dat dit nodig was. Zo wordt de vader omschreven als een hysterische man. De ouders hebben net hun kind gedood zien worden, werden ervan gescheiden en werden tot slot apart opgesloten in een cel. Daar bovenop krijgt Mawda’s moeder geen propere kleren bij aankomst in het politiecommissariaat. Ze laten haar nog een volledige dag in de met Mawda’s bloed bedekte T-shirt in de cel zitten.

Mawda’s broer, die op het moment van de feiten nog maar vier jaar oud is, heeft zijn kleine zusje zien sterven. Hij wordt in de hele zaak amper aangehaald. Het voorval heeft een zware impact op het kleine kind. Hij is getraumatiseerd en wil de dagen na het voorval niet meer praten. De andere inzittenden van de camionnette, waaronder twee jongeren van 14 jaar, kregen een bevel om het land meteen te verlaten wat ingaat tegen de internationale regels. 

Het verhaal van de ouders wordt voortdurend in twijfel getrokken. Zij worden telkens opnieuw geconfronteerd met de beschuldiging dat ze liegen. Dit terwijl zij meteen apart opgesloten werden en toch hetzelfde verhaal vertellen. Ze hadden geen tijd om elkaar te briefen over wat ze zouden verklaren. De kans dat de ouders zouden liegen, over onder andere waar ze zich zouden bevinden in het voertuig, wordt daarom net erg klein geacht. 

‘Vuilniszak’

Het dehumaniserend taalgebruik tijdens de operatie doet verschillende alarmbellen rinkelen. Een voorbeeld hiervan is een uitspraak die te horen was op de opnames van de radiocommunicatie tussen de agenten waarbij het levenloze kind vergeleken werd met een sac de poubelle, een vuilniszak.

De advocate van de ouders van Mawda, Selma Benkhelifa, kaart het racisme aan als één van de grote onderliggende motoren in deze zaak. Ze stelt: “Mochten zij geen migranten zijn, dan zouden ze nooit zo behandeld geweest zijn bij de achtervolging en de arrestatie.”

Kan een gericht schot onvrijwillig zijn?

De agent verklaart dat hij tijdens de achtervolging niet gehoord heeft dat er via de radiocommunicatie expliciet gezegd werd dat er migranten in de camionnette zaten. Mocht dat al waar zijn dan schrijft de code van de wegpolitie nog altijd expliciet voor om niet te schieten tijdens een achtervolging op een bewegend voertuig. Wanneer de agent geconfronteerd wordt met deze code, die ook aan bod kwam in zijn opleiding, antwoordde hij dat hij dit vergeten was. 

De agent verklaart dat hij de camionette wou tegenhouden. Schieten leek hem op dat moment de enige oplossing gezien er zogezegd wapens in de camionette aanwezig waren en ze daardoor een gevaar vormde voor de andere weggebruikers. Later werd ook dit feit ontkracht wanneer bleek dat er helemaal geen sprake was van wapens in het busje.

Hij is uit de wagen gaan hangen en heeft zijn wapen gericht op het voertuig. Hij heeft dus bewust zijn wapen geladen en gericht waarna hij toch onvrijwillig zou geschoten hebben. Herhaaldelijk benadrukt hij dat ‘als hij geweten zou hebben dat er een kind aan boord was, hij dan niet geschoten zou hebben’. Het is deze stelling die de mogelijkheid van een onvrijwillig schot net ontkracht. Wanneer je stelt dat je niet zou schieten mocht je op de hoogte geweest zijn van het feit dat er kinderen in de camionnette zaten, dan zeg je indirect dat je bewust hebt gekozen om te schieten. 

Vliegensvlug

Daarnaast is de tijdspanne tussen het moment dat de politiewagen het busje inhaalt en het werkelijke schot, miniem. Om 2u01 werd het busje ingehaald en minder dan een minuut later, om 2u02, werd er geschoten. De overweging om te schieten was bijna direct. Er is quasi meteen geschoten na het richten van het wapen. 

Benkhelifa wijst er ook op dat de agent eerder die dag al betrokken was bij een achtervolging op vluchtelingen. Hij had ze toen moeten laten gaan. 

De collectieve organisatie van een leugen

Achteraf proberen de agenten het schot te verdoezelen. Zo verklaarden ze aan de toegesnelde ambulanciers dat Mawda gevallen is door het raam van de camionnette. In het eerste politieverslag hebben ze het dan weer over het inbeuken van het raam met het hoofd van de kleuter. Zowel de politie van Namen, als de auto’s ter plekke weten echter dat er wel een schot is gelost. Het is de collectieve organisatie van een leugen die deze verklaring enige tijd in stand houdt. 

Het gaat dus zo ver dat de politie deze leugen ook in stand houdt ten opzichte van het medische personeel. Aan de dokter verklaart de politie dat een kogelwonde uitgesloten kan worden. De dokter verneemt dit per telefoon en sluit enkel en alleen op basis van deze verklaring de dood door een kogel uit. 

Het Comité P werd vervolgens gecontacteerd door één van magistraten met het bericht dat ze hun hulp niet meer nodig hebben omdat er geen sprake is van een kogel. Ook het Comité P gaat hier initieel blindelings op in en trekt zich daarop terug uit de zaak, zonder zich verdere vragen te stellen.

Proces begon eerder die dag met valse start

Het proces over de dood van Mawda, de tweejarige peuter die twee jaar geleden werd doodgeschoten door een politieagent, begon in Bergen met een kanjer van een valse noot. De rechtbank bleek de verkeerde tolk te hebben ingeschakeld. De tolk sprak geen Sorani, de taal die door een meerderheid van de Iraakse koerden gesproken wordt. Meteen moest het proces geschorst worden en werd er een tolk opgetrommeld die uit Gent moest komen.

Het was de zoveelste blunder in dit dossier. De zoveelste slag in het gezicht ook van de ouders die hun kind verloren. ‘Welkom in België’, reageerde één van de advocaten van de ouders schamper. Daarbovenop moesten er ook nog in allerijl extra tafels worden aangesleept om iedereen een coronaveilige plaats te geven. De advocaten hadden daar een tijd terug nochtans voor gewaarschuwd. Voor het publiek was er helemaal geen plaats. De zaak werd uitgezonden in een nabijgelegen theater, maar die zaal was enkel toegankelijk met een officiële perskaart. 

Nevenkwestie

Na bijna twee uur vertraging kon het proces dan toch beginnen. In de voormiddag ging alle aandacht naar de expert ballistiek en de wetsdokter. Over één ding is er geen enkele twijfel: de oorzaak van haar overlijden is onbetwistbaar de politiekogel, de enige kogel die op die noodlottige nacht werd afgevuurd. Opmerkelijk was wel dat de openbaar aanklager meteen een hele discussie begon over de plaats van Mawda in het busje. Zat ze nu vooraan zoals de ballistiek expert vermoedt of achteraan zoals de ouders volhouden? Uiteindelijk is dat een nevenkwestie die niets verandert aan de schuldvraag. Maar door die aanpak werden de ouders ook op het proces weer even in de rol geduwd die ze vanaf het prille begin opgedrongen kregen, de rol van mededader en dus niet van slachtoffer. 

Over die schuldvraag aan de politieagent had de expert ballistiek meer moeten vertellen. Maar een eenduidig antwoord kwam er niet. De expert legde uit dat er een kracht van 28 newton nodig is om de trekker over te halen van het pistool dat de agent gebruikte. Dat is in de grootorde van 3 kilogram (om een idee te geven). Bovendien moest de trekker 8,4 mm ingedrukt worden. De agent had zijn wapen bovengehaald, door het raam gestoken en het pistool doorgeladen. Kan het schot dan een ongelukje geweest zijn? Moeilijk, zei de expert. Maar later zei hij dat het niet uitgesloten is. Volgens de agent haalde hij per ongeluk de trekker over omdat het busje een manoeuvre maakte. 

In het tweede deel van de zitting komen de drie beschuldigden aan de beurt. Normaal wordt de eerste procesdag afgesloten met het pleidooi van de advocaten van de familie van Mawda.

Solidariteit

Zowel in Bergen als op tal van andere plaatsen kwamen sympathisanten van de familie van Mawda bijeen. Ze hingen er kinderkledij en tekeningen of boodschappen op aan een waslijn. In Bergen reageerden de ouders van Mawda geëmotioneerd op de steunbetuigingen.

De voorbije twee weken plaatsten internationale sterren als Roger Waters en Peter Gabriël steunboodschappen op sociale media. Ook heel wat Belgische artiesten deden mee. Cultuurhuizen besteedden op hun websites aandacht aan het proces. Er werden ook heel wat tekeningen gemaakt en gepubliceerd op sociale media.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!