De Palestijnse vrijheidsbeweging blijft wereldwijd groeien. Foto: Alisdare Hickson/Flickr/CC
Alys Samson Estapé, The Electronic Intifada,

Vijftien lessen doorheen vijftien jaar BDS-actie

In juli vierde de Boycott, Divestment and Sanctions (BDS) beweging haar vijftiende verjaardag. In die vijftien jaar is er heel wat gebeurd. Hier zijn vijftien lessen die ik heb geleerd tijdens onze pogingen om Israëls Apartheid-systeem te ontmantelen.

vrijdag 23 oktober 2020 18:35
Spread the love

 

1. Een grassroots[1]-beweging heeft slagkracht net doordat ze grassroots is:

Iedereen die de missie van de BDS ondersteunt, kan zich bij de beweging voegen. En net dit draagt bij tot het draagvlak van de beweging en haar leden om buitengewone veranderingen teweeg te brengen.

De BDS richt zich tot mensen die begrijpen dat door het eeuwige wegkijken en niets doen zowel staten, bedrijven, artiesten, instituties als bedrijven medeplichtig blijven en daarmee de Apartheid in Israël mee vormgeven.

Door lid te worden en actie te ondernemen, kan ieder van ons een deel van de verantwoordelijkheid opnemen en op die manier ervoor zorgen dat we in ieder geval niet bijdragen aan de lijdensweg van de Palestijnen. Bovendien geeft het ons de kans om ons uit te spreken tegen Israëls regime en anderen daarbij aan te sporen ook actie te ondernemen.

Verzet dat voortkomt uit grassroots-bewegingen brengt een ongeziene mate van gelijkheid in de politiek en de gemeenschap, en dit is van fundamenteel belang om alle leden hun volledige potentieel te laten benutten en hen te stimuleren eigenaarschap op te nemen. Centraal staat hierbij het credo dat geen enkele persoon zich boven de andere plaatst. Hieruit vloeit collectief leiderschap voort.

2.     We werken niet samen met iedereen die voor Palestijnse vrijheid ijvert

Helaas zijn er nog steeds mensen die wel de vrijheid van de Palestijnen prediken, maar daarbij de rechten en waardigheid van andere onderdrukte en gediscrimineerde groepen links laten liggen.

Aangezien BDS gekenmerkt wordt door een sterk antiracistische motivatie, waarbij intersectioneel denken van groot belang is, zullen we niet samenwerken met zomaar iedereen die wel de rechten van Palestijnen onderschrijft, maar daarbij geen respect toont voor de rechten en waardigheid van alle mensen. De strijd voor een nieuwe wereld voor de Palestijnen gaat immers niet hand in hand met de goedkeuring van onderdrukking van anderen.

3.     Stap voor kleine stap naar de grote overwinning

Alle kleine overwinningen tellen. Kleine zeges kunnen immers helpen om een groter doel te bereiken.

Door een klein pensioenfonds te overtuigen niet langer te investeren in wapenhandelaar Elbit Systems kun je bijvoorbeeld bijdragen tot het debat over de noodzaak van een militaire boycot tegen Israël. En dit bescheiden pensioenfonds kan anderen dan weer stimuleren om in hun voetsporen te treden.

Wanneer lokale problemen aangepakt worden, moeten we steeds het globale totaalplaatje voor ogen houden. Als deel van een globale beweging kan elke triomf of tegenslag elders tenslotte van invloed zijn op de gehele beweging.

4.     BDS wil ook een ander verhaal naar buiten brengen – het echte verhaal

Een van de kernpunten van de BDS is de publieke opinie laten inzien dat Israël wel degelijk een Apartheid-regime is. Waarom dit zo belangrijk is? In een wereld waar bevooroordeelde media en zelfs schoolboeken nog steeds een koloniaal narratief hanteren, is het belangrijk dat we de tijd nemen om de echte feiten van de grimmige realiteit te belichten.

Wanneer we een boycot plannen of een campagne willen lanceren, moeten we dan ook steeds bedenken hoe de actie kan bijdragen tot het naar buiten brengen van de Palestijnse realiteit en het onrecht dat Palestijnen dagelijks moeten ondergaan. Zelfs als campagnes hun doel niet bereiken, kunnen ze toch aantonen wat zich ter plaatse afspeelt en wat de Palestijnse inwoners nodig hebben, alsook kunnen ze een groeiend besef creëren van Israëls strategie van onteigening en kolonisatie.

5.     BDS steunt de grootste coalitie van Palestijnse maatschappelijke organisaties

BDS-actie in Parramatta, Australië. Foto: Kate Ausburn / CC BY 2:0

Het feit dat we ons inzetten voor Palestijnse rechten betekent niet dat we daarom beter weten hoe de Palestijnen zelf de situatie moeten aanpakken. Het geeft ons evenmin carte blanche om zomaar te verkondigen wat we willen. Wanneer we tegengas krijgen, moeten we bovendien ons recht tot vrijemeningsuiting verdedigen, steeds met een focus op de Palestijnen en de misdaden die Israël begaat.

Bovenal moeten we steeds in gedachten houden dat, door het recht op vrijemeningsuiting te verdedigen, we daarmee ook het recht van de Palestijnen ondersteunen om hun ervaringen en standpunten te delen – rechtstreeks of via ons – met het brede publiek en beleidsmakers in ons land.

6.     Verhef de Palestijnse stemmen

Rafeef Ziadah en Riya Al’sanah beschreven eerder deze maand hoe “het de moeite loont om stil te staan bij het feit dat Palestijnen vaak slechts als toeschouwers worden gezien in het debat over ons dagelijkse leven”.

Terwijl de BDS-beweging wereldwijd bondgenoten oproept tot actie, hebben de Palestijnen hier een duidelijke sleutelrol. Als hen die positie ontzegd wordt, betekent dit dat we verkeerd bezig zijn.

Het is daarom van groot belang dat we onze acties blijven dekoloniseren en de Palestijnen een stem geven. Bovenal is het belangrijk dat we ons laten gidsen door Palestijnse begeleiding bij de organisatie van de BDS-beweging.

7.     BDS moet en zal deel uitmaken van de strijd voor een rechtvaardige, vrije wereld

Nooit eerder waren onze onderdrukkers zo verbonden.

Rechtse en extreemrechtse partijen krijgen wereldwijd steeds vaker de bovenhand in heel wat instituties. Daarom is het noodzakelijk dat de linkse en progressieve groepen en bewegingen deze kans grijpen om zich te vernieuwen en zo een sterkere, meer solide en inclusieve achterban te vormen. Daarbij is het essentieel om Palestijnen hierin te betrekken.

Ook wij moeten ons dus sterker verbinden dan ooit tevoren.

8.     Bondgenoten vind je overal

Vaak werden bondgenoten gevonden waar we ze het minst verwachtten. We hebben er meer dan we denken.

Om hen over de streep te halen, is het belangrijk verscheidene benaderingen en talen te hanteren, alsook rekening te houden met specifieke contexten. Daarom moeten we ons blijven afvragen: “Helpen we de beweging groeien? Motiveren we anderen om mee te doen?”

9.     De wereld verandert non-stop, dus wij ook

“De BDS-beweging heeft meermaals bewezen zich te kunnen aanpassen aan nieuwe strategieën en invloedrijke bondgenootschappen te kunnen opbouwen. Er blijven verscheidene gebieden waar de beweging amper tot geen verzet kent”, aldus Asher Fredman, voormalig werknemer bij het Israëlische Ministerie van Strategische Zaken.

We moeten leren van andere vrijheidsbewegingen, zonder de fluctuerende tijden en politieke relaties uit het oog te verliezen.

De BDS-beweging heeft zich dan wel laten inspireren door de anti-Apartheid beweging in Zuid-Afrika, de wereld is zeer veranderd de voorbije dertig jaar. Het heeft daarom geen zin de Zuid-Afrikaanse aanpak te imiteren. We moeten steeds het politieke heden analyseren en ons aanpassen aan nieuwe tijden. Dit houdt tevens in dat we moeten blijven leren, groeien en kansen moeten grijpen in een veranderende omgeving.

10.  Hou voet bij stuk over je principes

BDS-actie in Berlijn. Foto montecruzfoto.org / CC AS 2:0

De BDS-beweging, zoals eender welke sociale beweging, moet heel wat brute en constante tegenwind ondergaan. De Israëlische regering en haar lobbyisten bestoken ons op regelmatige basis, waarbij ze ook onze reputatie trachten te besmeuren. Op deze manier proberen ze onze strijd te delegitimeren.

Toch mogen deze aanvallen geen roet in het eten strooien voor onze plannen. We moeten onze strategieën aanhouden en voet bij stuk houden. Het is dan ook van groot belang dat we steeds achter ons principe van anti-discriminatie blijven staan. Het is immers onze proactieve en effectieve stijl van campagnevoeren die ons zal behoeden voor deze aanvallen.

De voornaamste focus van de oppositie is ons af te leiden van ons ultieme doel. Doorzetten en de Palestijnse rechten blijven verdedigen is daarom het krachtigste weerwoord. De beste manier om ons recht tot boycotten te verdedigen, is immers te blijven boycotten en tevens de massale steun te mobiliseren in de strijd voor vrijemeningsuiting.

11.  Onze bondgenoten steunen is een kwestie van principe

Solidariteit is geen eenrichtingsverkeer. We moeten steevast onze verantwoordelijkheid opnemen en elk teken van racisme, seksisme, LGBT-fobie of eender welke vorm van discriminatie of onverdraagzaamheid afwijzen binnen onze beweging.

We kunnen wel oproepen tot steun voor de Palestijnse rechten, toch heeft dit weinig betekenis wanneer we ons niet ook afzetten tegen andere vormen van discriminatie. Palestina is een inheemse, antiracistische, feministische, LGTBQAI+, antifascistische en klimatologische kwestie. Dit intersectionale karakter van de Palestijnse kwestie zorgt ervoor dat alle bovenstaande strubbelingen cruciaal zijn voor de Palestijnse zelfbeschikking.

12.  Sociale bewegingen kennen een verleden van onderdrukking

De Israëlische regering en zijn ondersteuners spenderen honderden miljoenen dollars aan het criminaliseren en vervolgen van de BDS-beweging en gelijkaardige groepen die hun steun aan Palestina betuigen.

Toch mag dit niet als een alleenstaand feit gezien worden. Sociale bewegingen worden al van oudsher verdrongen door diegenen die de status quo van onderdrukking en onrecht willen behouden.

Wereldwijd werden activisten al opgesloten voor het bekritiseren van regeringen en vele noodkreten voor gerechtigheid werden de kop in gedrukt op straat of online. Toch mogen we niet vergeten dat ondanks de tegenslagen die we als beweging moeten ondergaan, het nog steeds de Palestijnen zijn die het hevigste lijden onder de Israëlische onderdrukking.

13.  Onderschat nooit de kracht van creativiteit

Door verschillende tactieken te gebruiken, bereiken we een groter publiek. Aangezien racisme, seksisme en rampenkapitalisme steeds veranderen en nieuwe manieren creëren om de beweging te ondermijnen, moeten wij ook steeds creatiever worden in onze aanpak.

Politiek verzet kan trouwens ook zeer mooi zijn.

14.  De belangrijkste acties vinden achter de schermen plaats

Hoewel evenementen, lezingen, protesten en publieke activiteiten een cruciale rol spelen in de strijd voor Palestijnse rechten, vinden de meest essentiële acties plaats achter de schermen. Conversaties voeren, organiseren, onderzoek verrichten, bondgenootschappen en netwerken opbouwen behoren tot de drijvende krachten van de beweging en laten ons toe uiteindelijk naar buiten te treden.

Daarom mogen we nooit vergeten dat een goede planning, een sterk netwerk en een zorgvuldige organisatie de aanzet vormen voor effectieve campagnes.

15.  Hoop is een politiek instrument

Het is indrukwekkend hoeveel steden en culturele plaatsen zich al uitgeroepen hebben tot “Apartheid-vrije zone”. Of hoe vele bedrijven zich terugtrekken uit de Israëlische Apartheid. Hoe ook vele artiesten besluiten om niet langer in Israël op te treden en hoe vele academici hun relaties met Israëlische instituties beëindigen als resultaat van BDS-campagnes.

Toch is het niet altijd evident om te blijven hopen. We weten immers dat de Israëlische Apartheid zich momenteel op een hoogtepunt bevindt en dat het Palestijnse leed blijft duren. Ondanks de gedocumenteerde misdaden blijft Israël nagenoeg onbestraft. Dit alles versterkt enkel onze wil om te groeien en we zullen dan ook blijven vechten. We weten immers dat gerechtigheid kan en zal zegevieren.

We zijn vijftien jaar verder en bevinden ons momenteel in een tijdperk van globale protesten tegen een inherent defect systeem van racistische uitbuiting en onderdrukking. Tijdens deze onrustige tijden, zal de BDS blijven leren, zich aanpassen, groeien en connecties blijven zoeken over de hele wereld. Kortom, we zullen de Israëlische Apartheid blijven ontmaskeren en uitdagen.

 

Alys Samson Estapé is de Europese campagne-coördinatrice van het Palestinian BDS National Committee. Haar artikel 15 lessons from 15 years of BDS verscheen op Electronic Intifada en werd vertaald door Fleur Leysen.

 

Note:

[1] Grassroots duidt op een beweging die zijn ‘wortels’ in de basis bij de bevolking heeft (nvdr).

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!