Foto: World Economic Forum, Flickr / CC BY-NC-SA 2.0 (More information about the rights of this work, see below article)
Opinie - Geoffrey Geuens

Vivaldi: wie trekt aan de financiële touwtjes? 

De familiefoto van Vivaldi ziet er bijna perfect uit. Maar als we het plaatje van naderbij bekijken, voelen we toch een licht onbehagen, en zelfs enige ongerustheid, over het profiel van de ministers die de overheidsfinanciën en de heropleving van de Belgische economie in handen moeten nemen.

dinsdag 13 oktober 2020 12:02
Spread the love

 

Alexander De Croo schreeuwde het luid van de daken tegen leerkrachten, verpleegkundigen, kassiersters, arbeiders, zelfstandigen en werklozen: we komen alleen maar met vertrouwen uit deze crisis! Hoe kunnen we anders dan volkomen vertrouwen hebben in deze eerste paritaire regering in de Belgische geschiedenis, die ook jonger is dan ooit, en bovendien meerdere “linkse” mannen en vrouwen in haar rangen telt. Hoe mooi is de familiefoto van Vivaldi, die onze grote media zo graag opvoeren, met al zijn kleuren, zijn ministers en staatssecretarissen rond de koning. Nee echt, van ver is het plaatje bijna perfect. Maar als we het plaatje van naderbij bekijken, voelen we toch een licht onbehagen, en zelfs enige ongerustheid. We kunnen onze mening maar beter niet louter baseren op enkele indrukken.

Zeker omdat de nieuwe regering beweert de band tussen politici en burgers te willen herstellen en ons allemaal te willen verenigen voor “een welvarend, solidair en duurzaam België”. Laten we dus eens een nadere blik werpen op de heren en dames die vanaf nu de overheidsfinanciën beheren en de Belgische economie moeten doen heropleven.

Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) zat voor hij in de politiek stapte in het bedrijfsleven. Toen hij halverwege de jaren 2000 zijn adviesbureau voor intellectuele rechten (Darts-ip) oprichtte, deed hij dit samen met onder andere baron Evrard van Zuylen en Arnaud van Wyck. De eerstgenoemde is beheerder van de Belgische multinational SCR-Sibelco, die in handen is van de zesde rijkste familie van België (Emsens met, volgens de website derijkstebelgen.be, een vermogen van 3,3 miljard). De tweede, die ooit voor Lehman Brothers werkte, trouwde met de dochter van ridder de Selliers, een grote aandeelhouder van Solvay en AB InBev. Enkele jaren later vervoegde de zoon van Jacques van Rijckevorsel – voormalig topmanager van Solvay (familie Janssen met 3,1 miljard negende in de rij van de grootste vermogens) en ex-voorzitter van de Plastics Europe lobby – de rangen van Darts-ip.

Onze nieuwe premier is, zoals we weten, de zoon van Herman De Croo, die in de jaren tachtig niet alleen minister was, maar ook 37 jaar lang (van 1981 tot 2018) bestuurder was van Texaf, een financiële holding die gecontroleerd wordt door Philippe Croonenberghs (vermogen geschat op 88 miljoen) en de CCM Trust die gevestigd is op de Kaaimaneilanden. De vicevoorzitter van Texaf is Baron Dominique Moorkens (50 miljoen), eigenaar van Alcopa (import van Hyundai, Suzuki en Mitsubishi) en bestuurder van de Carmeuse-groep van de familie Collinet (met 1,5 miljard het 18de Belgische vermogen). De familie De Croo onderhoudt nauwe banden met enkele van de grootste vermogens van België, wat ongetwijfeld haar felle weerstand tegen elke vorm van vermogensbelasting verklaart.

De nieuwe staatssecretaris voor Begroting, Eva De Bleeker (Open Vld), was op haar beurt manager “Economische Zaken” van de Europese confederatie voor de voedingsmiddelenindustrie (FoodDrink Europe), een machtige lobby die de belangen vertegenwoordigt van multinationals die actief zijn in de voedingsindustrie (AB InBev, Coca, Nestlé, Pepsi, Kellogg’s …) en in de privatisering van zaden (Cargill, DuPont).

Binnen Vivaldi staat de CD&V niet aan de zijlijn. Vincent Van Peteghem, de nieuwe minister van Financiën, was tot zijn aanstelling bestuurder van de VDK-spaarbank die momenteel gecontroleerd wordt door de christelijke arbeidersbeweging, Belfius en de multimiljonairsfamilie van Alain Bostoen (252 miljoen). Voor alle duidelijkheid: dit is binnen de CD&V geen alleenstaand geval. Verre van. Zo was Thomas Van Rompuy, broer van Peter Van Rompuy (CD&V-fractieleider in het Vlaams Parlement) en zoon van Herman Van Rompuy, communicatie directeur van de Belgische banklobby (Febelfin). Momenteel is hij lid van het Directiecomité van de Bank Degroof Petercam.

En dan is er nog het geval Thomas Dermine (PS), staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen. Deze rechterhand van Paul Magnette zal verantwoordelijk zijn voor het federale plan voor overheidsinvesteringen van 4,7 miljard euro. Als voormalig adviseur van het bureau McKinsey werd hij door Magnette reeds gekozen om het herstelplan van Charleroi te beheren na de sluiting van Caterpillar (2.200 arbeiders op straat). In dit dossier zijn de resultaten meer dan teleurstellend, zoals het recente programma Investigations van de RTBF duidelijk aantoonde. Waar Dermine op regionaal niveau niet in geslaagd is, moet hij nu doen op nationaal niveau. Hij heeft ook banden met “captains of industry” en in het bijzonder met de erfgenamen van baron Albert Frère (met 6,9 miljard het vierde Belgische vermogen – tot voor kort aandeelhouder van Total en GDF Suez/Engie) die Dermine onlangs gecoöpteerd hebben in de raad van bestuur van hun caritatieve stichting.

En dan verschijnt Thomas Dermine plots op de ultraselecte lijst van leden van de Trilaterale Commissie, een soort internationale club van banken, industrie en politiek die sinds haar oprichting in 1973 de voorstanders van economisch liberalisme en financiële globalisering heeft samengebracht. Hij zit er als “David Rockefeller Fellow 2019-2022” naast Alexia Bertrand, erfgename van de familie Bertrand (met 1,7 miljard euro het dertiende Belgische vermogen) en fractieleider van de MR in het Brussels Parlement, alsook voormalig kabinetschef van minister Didier Reynders. In de Trilaterale Commissie zijn Dermine en Bertrand in het gezelschap van bedrijfsleiders van multinationals en een handvol eruit gepikte Belgen zoals baron Berghmans (met 2,9 miljard het tiende Belgische vermogen) en Thomas Leysen (50 miljoen vermogen, voormalig voorzitter van het VBO en de KBC).

We zijn niet vergeten dat de regering-Michel verdacht werd van verschillende belangenconflicten – Marghem (Electrabel), De Block (UCB, Celgene), Vandeput (Lockheed Martin) en Bracke (Telenet) – die haar politieke keuzes sterk beïnvloed zouden hebben. Voor Vivaldi zullen de maanden en jaren het bilan opmaken. Maar als we de lijst van multinationals en lobby’s zien (energie, chemie, voedselverwerking, banken…), waar sommige leden van de nieuwe regering – ook al was het onrechtstreeks – banden mee hebben, is enige vrees terecht. De greep van de multinationals, die de Belgische politiek de laatste dertig jaar vaak beïnvloed heeft, zou immers een obstakel kunnen zijn voor een echte ecologische en sociale omschakeling waar sommige Vivaldi-leden nochtans op aandringen. We zullen dus aandacht besteden aan elke hervorming die deze regering binnenkort zal goedkeuren. Hierbij zullen we steeds éénzelfde vraag voor ogen houden: wie profiteert écht van de begrotingsmaatregelen, van het economisch beleid en, nog belangrijker, van de miljarden die verdeeld zullen worden in het kader van het relanceplan?

 

Geoffrey Geuens is hoogleraar aan de ULiège en auteur van onder andere ‘La finance imaginaire’. 

 

Foto: World Economic Forum, Flickr / CC BY-NC-SA 2.0

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!