Ik was verbaasd om bij de lezing van Cannelle, Jeremy en Annabelle op vrijdagochtend een zestigtal jonge mensen te zien opdagen waarvan toch heel wat mensen van kleur. Ecologie en dekolonisatie is blijkbaar een thema dat leeft in het urban milieu. Het was een ware verademing om naar de drie te luisteren. Eco-activisme next level. Fris, jong, geen blad voor de mond en to the point. “Wat hebben we aan een racistische ecologische wereld”, klinkt het. Ecologische strijd is volgens de activisten verbonden met de dekoloniseringsstrijd en daar heeft de witte mainstream ecologische beweging totaal geen oog voor. Na de lezing nodigde ik hen uit voor een interview.
We leerden elkaar kennen via sociale media
Cannelle: “Ik heb rechten gestudeerd en nadien een jaar naar Martinique getrokken om een stuk te schrijven over het Franse kolonialisme en de massale vervuiling door gebruik van glyfosaat. Ik had niet verwacht dat ik nadien terecht ging komen in een activistische antikoloniale, ecologische, afro-feministische strijd.”
Jeremy: “Ik ben activist en vooral actief rond antikoloniale strijd en ecologie
Annabelle: “Ik ben afro-feminist en heb al jaren een youtube en instagramkanaal A.I.M rond thema’s als dekolonisatie, afro-feminisme en ecologische consumptie. Ik heb aan de reportage meegewerkt als cameravrouw.”
Jeremy: “We waren alle drie individueel actief als activist en leerden elkaar kennen via sociale media. De documentaire heeft ons samengebracht.”
Frankrijk vergiftigt massaal het ecosysteem met pesticiden
Cannelle: “Martinique is een departement van Frankrijk sinds 1946. Maar er gelden heel andere standaarden dan in het ‘beschaafde’ Frankrijk. De slavernij is er pas in 1848 afgeschaft. De bevolking werkt en leeft nog altijd in erbarmelijke omstandigheden. Je hebt er het systeem van de “Béké”, de witte nakomeling van de kolonialen, die grote lappen grond bezitten. Ze maken één procent uit van de bevolking maar vormen de elite van Martinique. Tijdens de research voor mijn stuk ontmoette ik daar heel wat activisten die strijden tegen de pesticide vergiftiging van hun ecosysteem. Zij introduceerden me in de hel van de plantages. Ook al willen we de geschiedenis van de slavernij en het kolonialisme naar het verleden verbannen, het kolonialisme heeft vandaag de dag nog steeds een impact. En dat is duidelijk zichtbaar in bijvoorbeeld Martinique”
Ook al willen we de geschiedenis van de slavernij en het kolonialisme naar het verleden verbannen, het kolonialisme heeft vandaag de dag nog steeds een impact. En dat is duidelijk zichtbaar in bijvoorbeeld Martinique.
“Frankrijk heeft van Martinique één grote plantagebedrijf van bananen en suikerriet gemaakt voor export. De grote Franse agro-industriële bedrijven gebruiken massaal pesticiden met rampzalige gevolgen voor de bevolkingsgezondheid en voor het ecosysteem. Er is heel veel strijd ter plekke waar niemand over spreekt. Ik wou vooral de aandacht hierop vestigen. Ik schreef er een stuk over dat op Mediapart verscheen en stuurde het door naar een paar vrienden waaronder Jeremy om het mee te verspreiden. Hij zag er meteen potentieel in voor een reportage”
We haalden in korte tijd genoeg geld op voor de reis en reportage
Annabelle: “Jeremy contacteerde me omdat ik videaste ben met de vraag of ik wilde meewerken. Ik heb niet lang nagedacht en ingestemd. Kolonisatie, racisme en ecologie verbinden is helemaal mijn ding. We lanceerden een oproep voor crowdfunding via onze sociale media kanalen.”
Jeremy: “We gingen er al een beetje van uit dat we het geld nooit gingen bijeenhalen maar dat we de reportage toch willen maken. We wilden ons ook niet wenden tot organisaties of instituties zodat we onze anafhankelijkheid kunnen bewaren. Tot onze verbazing kregen we heel wat respons op de oproep van onze volgers. We haalden in korte tijd genoeg geld op om de reis en de reportage te maken.”
We willen het verzet tonen van de lokale bevolking
Cannelle: We willen onze kijken op de situatie tonen. En het thema ecologische strijd linken met de dekoloniale strijd. In tegenstelling tot veel andere reportages over dit onderwerp die de bevolking portretteren als machteloze slachtoffers in een uitzichtloze situatie. De decennialange strijd die de lokale bevolking voert wordt nooit getoond. Sinds het begin van de koloniale systemen is er verzet geweest die nog steeds voortduurt op de verschillende continenten.”
De decennialange strijd die de lokale bevolking voert wordt nooit getoond. Sinds het begin van de koloniale systemen is er verzet geweest die nog steeds voortduurt op de verschillende continenten.
“Heel wat activisten die we hebben ontmoet in Martinique zijn al slachtoffer geweest van politiegeweld of zijn opgepakt. Onlangs nog zijn er drie activisten veroordeel tot een jaar en zeven maanden gevangenisstraf. We zitten midden in de BLM-beweging en die zwarte mensen die elke dag strijden tegen de vergiftiging van hun leefomgeving en van hun nakomelingen verdienen ook onze aandacht.”
Jeremy: “Martinique is een van de meest tropische en vruchtbare gronden in de wereld. Alles kan daar groeien maar de locals bezitten amper grond en 99 procent van de geproduceerde gewassen zoals bananen en suikerriet zijn voor export. Op het deel van het land waar niet op geteeld wordt, wordt dan weer op gespeculeerd door immobedrijven voor de toeristische industrie.”
Dit koloniaal vervuilend systeem is niet rendabel zonder massale EU-subsidies
Cannelle: “De ontmenselijking van afro- en inheemse bevolking door de kolonialen duurt gewoon voort. Zij sterven aan de vergiftiging van hun ecosysteem terwijl de kolonialen onverschillig toekijken. Dit bewijst het massaal gebruik van pesticiden in Martinique en Guadeloupe die in Europa niet toegelaten zijn. Maar in de kolonies medegefinancierd worden door de Europese unie.”
“Heel dit koloniaal en vervuilend systeem is totaal niet rendabel zonder de massale subsidies (ons belastinggeld) van de EU aan deze Franse agro-industriële bedrijven. Het enige doel van Frankrijk is haar positie behouden omdat ze anders niet kunnen concurreren met de goedkopere bananen uit Latijns Amerika en Afrika.
Plantages voor export en shoppingcentra met geïmporteerd voedsel
Jeremy: “Er is een complete artificiële economie in Martinique. Diezelfde Franse kolonisten die de plantages bezitten en de gewassen exporteren, zetten grote shoppingcentra op waar de lokale inwoners duur geïmporteerd voedsel uit Frankrijk moeten kopen. Daarenboven hebben bananenplantages heel veel water nodig met als gevolg dat er een enorme watertekort is op het eiland. Meerdere keren per dag zit de bevolking er zonder kraantjeswater.
Cannelle: “We hebben landarbeiders ontmoet die amper kunnen leven van hun werk. Ze moeten voor hun basisvoorzieningen regelmatig naar voedselbedelingsprojecten zoals het Rode Kruis gaan. De vraag is ook als dit systeem niet rendabel is waarom dan voortzetten. Het is gewoon een manier om de bevolking verder te kunnen onderdrukken en de kolonie te behouden.”
De vraag is ook als dit systeem niet rendabel is waarom dan voortzetten. Het is gewoon een manier om de bevolking verder te kunnen onderdrukken en de kolonie te behouden.
Annabelle: “Alles is op leest van de consument in het westen en ik wil hier nu niet de consumenten met de vinger wijzen want dat heeft iets klassistisch. Als je een hoger inkomen hebt kan je je gemakkelijker duurder bio voedsel aanschaffen dan als je in een precaire situatie leeft. Ik kom zelf ook uit een banlieue en daar zijn de mensen niet bezig met waar hun voedsel vandaan komt of hoe hun afwasmiddel geproduceerd wordt. Je moet overleven.”
Het zijn mensen van kleur die nu al getroffen worden
Jeremy: “De mainstream ecologische beweging heeft het over toekomstige klimaatrampen in 2040- 2050 maar de ecologische rampen zijn er nu al in het Zuiden. In Martinique tonen we de actuele situatie waar de impact op milieu en gezondheid nu al mensen van kleur treft.”
Annabelle: “Met onze documentaire willen we ook de mensen van kleur in Frankrijk de boodschap geven: ‘kijk, dit is ook jullie strijd. Ze laten jullie geloven dat het niet over jullie gaat maar het gaat net wel om jullie.’ Het zijn mensen van kleur die nu al getroffen worden. En aan de mainstream ecologisten die graag de thema’s scheiden willen we tonen dat het één niet zonder het ander kan. Klimaatactivisme staat niet los van dekolonisering.”
We hebben heel veel positieve feedback gekregen van mensen van kleur. Met boodschappen als nu begrijp ik waarom ik me zo uitgesloten voel bij mainstream ecologische thema’s.
“We hebben heel veel positieve feedback gekregen van mensen van kleur. Met boodschappen als nu begrijp ik waarom ik me zo uitgesloten voel bij mainstream ecologische thema’s.”
De mainstream ecologische beweging vindt dat we de beweging verdelen met onze documentaire
Jeremy: “Het huidige systeem marginaliseert onze kennis, onze strijd en onze levens om het systeem in stand te houden. Wij willen het dekoloniseren.”
Door mensen van kleur te minoriseren moet er geen aandacht besteed worden aan hun issues.
Cannelle: ”Door mensen van kleur te minoriseren moet er geen aandacht besteed worden aan hun issues. De antikoniale, antiracistische beweging is te radicaal voor de fundamenten van het wit systeem. Want de ecologisch crisis komt voort uit de crisis van het kolonialisme en de crisis van het systeem zelf. Er staat veel op het spel voor zij die voordeel hebben aan dit systeem. Daarom denk ik niet dat de mainstream ecologische beweging dit snel zal omarmen.”
Jeremy: “De mainstream ecologische beweging vindt dat we de beweging verdelen met onze documentaire en vooral door het accent te leggen op die link tussen ecologische strijd en dekolonisering. Net als in andere Europese landen is de ecologische beweging in Frankrijk heel wit. De mensen van kleur die nu al getroffen worden door de ecologische crisis hebben totaal geen plek in die beweging. De strategie wordt boven hun hoofden uitgetekend.”
“Om u een voorbeeld te geven. In Martinique heeft onderzoek uitgewezen dat 92 procent van de bevolking Chlorodecon (pesticiden) hebben in hun bloed en het percentage prostaatkanker is zowel in Martinique als Guadeloupe de hoogste ter wereld. Hoezo dat dit geen strijdthema is op de agenda van onze ecologische beweging?”
Mensen van kleur hebben zogenaamd niets te zeggen over ecologische thema’s
Annabelle: “Mensen van kleur hebben zogenaamd niets te zeggen over ecologische thema. Het is die houding die ik vaak zie in de mainstream eco-beweging. Zo van wij zullen hun onderwijzen over ecologie. Terwijl mensen in precariteit op veel vlakker zuiniger zijn in hun consumptie. En heel veel toepassingen die ze uit overlevingsnoodzaak doen zoals etensresten opnieuw gebruiken, tweedehandskleren kopen, aanlengen van shampoo met water is nu verhipt door de klimaatbobo’s Ze plakken er een fancy term op zoals vintage, upcycling en doen alsof het hun uitvinding is.”
Jeremy: “Als je de vraag stelt waarom er geen mensen van kleur uitgenodigd worden in panels over klimaat. Krijg je telkens het standaard antwoord van:’ we vinden ze niet, ze zijn niet geïnteresseerd’.”
Annabelle: “Ik vlog op mijn youtube- en instagramkannaal al meer dan vier jaar over racisme en ecologie en heb heel wat kijkers en volgers. Ik ben nooit uitgenodigd op een panel, rondetafel of andere activiteiten over duurzaamheid, ecologie van de mainstream ecologische beweging.”
Ecologie gaat over het dagelijks leven van gewone mensen
De mainstream ecologische beweging heeft totaal geen interesse in thema’s als racisme, feminisme, queer maar willen dat iedereen meegaat in de uitstoot fixatie terwijl ze vegan zijn en exotische fruit en groenten consumeren uit landen waar mensen worden uitgebuit.
Cannelle: “De mainstream ecologische beweging heeft totaal geen interesse in thema’s als racisme, feminisme, queer maar willen dat iedereen meegaat in de uitstoot fixatie terwijl ze vegan zijn en exotische fruit en groenten consumeren uit landen waar mensen worden uitgebuit. Ze spreken over uitstoot, en reductie van plastic en dierenbescherming maar niet over de bescherming van mensen. Ik was ook heel lang vegan vanuit het perspectief dat geen dieren consumeren milieuvriendelijker is maar ik dacht niet na over waar al mijn exotische groenten, noten en fruit vandaan komt, wie ze teelt en plukt. We prioriseren het lijden van dieren boven het lijden van mensen.”
Jeremy: “Ecologie gaat over het dagelijks leven van gewone mensen, ook van onze broeders en zusters uit het Zuiden. Hoe kunnen wij hier strijden voor die imaginaire ecologische wereld als we de mensen in het Zuiden en hun ecosystemen vergiftigen voor onze al dan niet duurzame consumptie. Of als ze door de monoculturen van gewassen die wij hier consumeren geen water meer hebben.”
Een duurzame wereld voor de geprivilegieerden
Jeremy:“De koloniale systemen die nog steeds heersen in de overzeese gebieden worden gereproduceerd in de banlieues. Waar de meeste mensen van kleur ook in de meest vervuilde gebieden wonen, vlak bij autosnelwegen, zonder veel groen en in veel te krappe amper geïsoleerde woningen. Wat heb je aan een duurzame wereld die de bestaande racistische structuren reproduceert. Het is dan een duurzame wereld voor de geprivilegieerden.”
Cannelle: “De witten monopoliseren het discours en de strategie rond ecologie want oei ze hebben gemerkt dat ook zij in de toekomst problemen zullen ondervinden die mensen van kleur nu al meemaken in de landen van hun ouders en grootouders.”
We moeten onze eigen strategieën van strijd definiëren
En we weten heel goed dat met een betoging of twee het gewelddadig, onderdrukkend, racistisch, koloniaal systeem er niet zal afgeschaft worden.
Jeremy: “We moeten onze eigen strategieën van strijd definiëren. Als je in een situatie van onderdrukking bent, heb je aan het einde van de dag niets aan een “vreedzame wandeling voor het klimaat”. Wij willen concrete doelen zoals een einde aan de vergiftiging van het ecosysteem in Martinique. En we weten heel goed dat met een betoging of twee het gewelddadig, onderdrukkend, racistisch, koloniaal systeem er niet zal afgeschaft worden. De geschiedenis toont ons dat betere levensomstandigheden nooit verkregen zijn door ergens vreedzaam te wandelen.”
Cannelle: “De Franse witte revolutie was allesbehalve vreedzaam en die wordt enorm geromantiseerd maar als gekleurde mensen in opstand komen zijn ze terroristen. Ik vergelijk de mainstream ecologische beweging met de witte feministische beweging. Ze willen het patriarchaat afschaffen maar niet meteen de racistische structuren. Waardoor ze enkel een strijd voeren voor andere witte vrouwen. De mainstream ecologische activisten willen bouwen aan een exclusieve wereld van morgen. Een wereld die andere blijft uitsluiten.”
We kunnen niet wachten tot de mainstream beweging dekoloniseert
Annabelle: “Als je bij een mainstream ecologische beweging komt moet je je hele zijn en achtergrond achterwege laten als persoon van kleur en vooral zwijgen. Als je over racisme begint, krijg je het antwoord dat het niet de juiste plek daarvoor is.”
Jeremy: “Alles waar je voor staat of voor bent als persoon van kleur wordt geabnormaliseerd. Dus wit zijn is normaal.”
Cannelle: “Ik ben ook een persoon van kleur maar mijn ouders waren ambtenaren en ik heb een universitaire opleiding genoten. En ook ik kon totaal geen aansluiting vinden bij de mainstream ecologische beweging. De drempel is te hoog en de thema’s hebben totaal geen link met waar ik mee bezig ben.”
We kunnen niet wachten tot de mainstream ecologische beweging dekoloniseert. Voor hen is het een vrijetijdsbesteding in het weekend en geen overlevingsstrijd.
Jeremy: “We kunnen niet wachten tot de mainstream ecologische beweging dekoloniseert. Voor hen is het een vrijtijdsbesteding in het weekend en geen overlevingsstrijd.”
Cannelle: We moeten al de uitdagingen linken. Er is geen andere ecologische wereld mogelijk zonder de klassenstrijd, antiracisme en anti-patriarchaat.
Op de vraag of ze van plan zijn om een eigen collectief of alternatieve beweging op te richten, antwoorden ze dat ze vooral aansluiting willen zoeken bij bestaande bewegingen die nu al bezig zijn rond verschillende thema’s als antikolonialisme, afro-feminisme etc.
“Er zijn veel collectieven bezig op hun eigen manier, fluide, underground, guerillagewijs via sociale media. Het is de beste manier om je vrijheid te bewaren dan onder een logge structuur van een institutie. De dekoloniseringsstrijd is dé strijd voor een andere ecologische wereld”, besluit Jeremy.
Volg de drie eco-activisten op sociale media:
Annabel: @aimyt_ : https://www.instagram.com/aimyt_/ en Youtube-kanaal
Canelle: @canoubis : https://www.instagram.com/canoubis/
Jeremy: @jeremybcn_ : https://www.instagram.com/jeremybcn_/
Het jaarlijkse Climate Justice Camp in Brussel is één van de klimaatbijeenkomsten die er bewust voor kiest om de klimaatstrijd te linken met de andere strijdthema’s. Klimaatrechtvaardigheid is voor hen verbonden aan andere uit kapitalisme voorkomende onderdrukkende systemen zoals patriarchaat, racisme, klassenstrijd, etc… Meer info: hier |