Een federale rechter heeft in de rechtszaak van twee inheemse volkeren, de Standing Rock Sioux en de Cheyenne River Sioux, samen met meerdere milieu-activisten en organisaties na vijf jaar gerechtelijke procedures een vonnis geveld. De eisers wilden de sluiting bekomen van de Dakota Access Pipeline die in 2016 door het Standing Rock Sioux Reservation werd aangelegd.
Deze pijplijn beschouwen zij als een groot gevaar voor hun grondwater en voor het water van de Missouri. De Missouri is samen met de Mississippi de vierde langste rivier ter wereld. Zij doorkruist de hele VS van over de Canadese grens tot in de Golf van Mexico. De ervaring met andere pijplijnen leert dat deze pijplijnen om de kosten te drukken nooit veilig worden gebouwd en dat de betrokken oliebedrijven toekomstige lekken incalculeren in de exploitatiekosten.
Deze pijplijn was oorspronkelijk via een ander traject gepland. Dit werd echter snel verworpen omdat het stedelijke woongebieden van witte Amerikanen doorkruiste. Het bedrijf dat de pijplijn aanlegde rekende op gering verzet van de dunne bevolking meer ten oosten van het eerste traject.
Verzet overtreft verwachtingen vriend en vijand
Tegen al de verwachtingen in groeide het verzet tegen de pijplijn onder de hashtag #NODAPL (No Dakota Access Pipeline) uit tot de grootse manifestatie van inheemse volkeren sinds de jaren 1960. De overheid van de staat South Dakota zette zware middelen in, waaronder privé-bewakingsbedrijven met honden en traangas, die geen enkel mandaat bleken te hebben voor openbare ordehandhaving. Tijdens de maandenlange bezetting van het bouwtracé van de pijplijn werden ook infiltranten betaald om activisten aan te zetten tot gewelddaden, tot aanslagen en provocaties van de politie.
Tevens stemde het Congres van de staten South Dakota en Iowa nieuwe wetten die het verhinderen van de werken criminaliseert als vormen van terrorisme waar zware gevangenisstraffen op staan. Ondanks het verzet en een bijna complete boycot door de Amerikaanse mainstream media bleven duizenden activisten zich desondanks verzamelen in kampen rond het traject van de pijplijn. Meerdere activisten wachten nog op een definitief vonnis op basis van deze wetten, een aantal van hen riskeert tientallen jaren gevangenisstraf.
Een meer fundamentele kritiek op de pijplijn was tevens dat deze dure investering de transitie naar duurzame energie verhindert omdat de betrokken bedrijven er alle baat bij hadden de ontginning van aardolie en aardgas door fracking via hun dure investeringen zo lang mogelijk verder te zetten.
Obama schrapt, Trump keurt terug goed
Uiteindelijke besliste president Obama eind 2016, kort voor zijn vertrek, de licentie voor de pijplijn in te trekken. Een van de eerste beslissingen van president Trump na zijn eedaflegging was het omkeren van die beslissing samen met de belofte nog meer te investeren in nieuwe pijplijnen voor fossiele brandstoffen. Sindsdien is de pijplijn reeds drie jaar in werking en hebben zich zoals was voorspeld reeds meerdere lekken voorgedaan over het hele traject, met zware milieuschade tot gevolg.
De betrokken volkeren en milieuorganisaties hebben niet alleen actie gevoerd ter plaatse. Zij pluisden de contracten uit naar de voorwaarden die officieel aan de bouwvergunning werden gekoppeld. Daaruit leerden ze – niet tot hun verbazing – dat de lokale autoriteiten geen enkele moeite deden om na te gaan of die voorwaarden wel werden vervuld. Voor de inheemse volkeren ter plaatse was dit niets nieuws.
De geschiedenis van hun onderdrukking door de Europese kolonisten was een onophoudelijke herhaling van geschonden verdragen en overeenkomsten, repressie en massamoord, onteigeningen, ontvoering van kinderen naar witte kostscholen … De discriminatie van de inheemse volkeren in de VS en Canada is vandaag minder brutaal, minder openlijk, maar hun sociaal-economische discriminatie is nog steeds de norm … De schending van wettelijke voorwaarden voor bouwwerken ten bate van mijn- en bosbouwbedrijven is legio.
Schending van leefmilieuvoorwaarden
De federale rechter oordeelde dat het US Army Corps of Engineers1 de National Environment Policy Act had geschonden toen het de federale bouwvergunning toekende aan het bedrijf Energy Transfer Partners dat de pijplijn bouwde. Het Corps moet van de rechter een milieueffectenrapport opstellen tegen juni 2021.
De onwettelijkheid van de bouwvergunning was reeds in maart door de rechter vastgelegd, maar nu heeft hij de voorwaarden opgelegd waaraan de vergunning moet voldoen om terug aanvaard te worden. Het is dus nog steeds mogelijk dat de pijplijn binnen een jaar alsnog opnieuw open mag. De actievoerders rekenen daarom ook op de koele beredenering van investeerders, die deze pijplijnen een te riskante onderneming vinden voor de toekomst.
Er zijn immers al andere projecten waar die overweging werd gemaakt. Een dag voor het vonnis tegen de Dakota Access Pipeline beslisten twee andere energiebedrijven de bouw van de Altantic Coast Pipeline stop te zetten in de staten West Virginia, Virginia en North Carolina. Volgens milieuactivisten is deze beslissing een gevolg van de volgehouden strijd tegen de Dakota Access Pipeline.
“De campagne om de pijplijn te stoppen, onder leiding van inheemse volkeren, wiens water zwaar zou zijn geraakt door dit vuile project, heeft klimaatactivisten in heel het land geïnspireerd en bemoedigd”, verklaarde Mitch Jones, directeur van de leefmilieu-organisatie Food&Water Action.
Janet Riedman, directeur van Greenpeace USA, verklaarde: “Deze beslissing zal zeker een calamiteit zijn voor de olie- en gasbonzen die profijt willen trekken uit de rampzalige klimaatcrisis, maar dit is een grote overwinning van al zij die ijveren voor een leefbare wereld.”
Meer info over Standing Rock vind je in deze DWM-artikels: Politie, niet betogers, zijn ‘gewelddadig’ in Dakota en Politie VS werkt samen met privaat bedrijf tegen milieuactivisten. LaDonna Brave Bull Allard is een leider in de gemeenschap van de Standing Rock Sioux. Zij juicht de beslissing van de rechter toe als het resultaat van jarenlang volgehouden protest (YouTube Democracy Now!, 19’50”, Engels, geen ondertitels):
Bronnen:
Tribes Celebrate Court-Ordered Shutdown of Pipeline
Greenpeace Celebrates Dakota Access Pipeline Shutdown
‘Huge Victory’ for Standing Rock Sioux Tribe as Federal Court Rules DAPL Permits Violated Law
“A Dream That Comes True”: Standing Rock Elder Hails Order to Shut Down DAPL After Years of Protest
How Black & Indigenous Groups Won the Fight to Stop the Atlantic Coast Pipeline
Note:
1 Het US Army Corps of Engineers is een onderdeel van het landleger. Het is de overheidsdienst die instaat voor de planning van grote bouwwerken zoals bruggen, dammen en grote verbindingswegen. Deze dienst stelt de bouwvergunningen op en kent ze toe aan bedrijven die een offerte indienen voor het betreffende bouwcontract.