Foto: Hellebardius, Flickr / CC BY-NC-SA 2.0 (More information about the rights of this work, see below article)
Opinie -

Een schooljaar om nooit te vergeten. Open brief aan mijn collega’s

Lesgeven tijdens een pandemie is geen pretje, een minister met profileringsdrang maakt het er niet gemakkelijker op. Dit schooljaar hebben de leerkrachten het overleefd, maar voor september rijzen al direct heel veel vragen. Carine Dedeygere, leerkracht secundair onderwijs zet alles op een rijtje.

dinsdag 30 juni 2020 09:34
Spread the love

 

Beste collega,

Net zoals onze leerlingen en onze ouders zullen we dit schooljaar niet snel vergeten. Halverwege maart haalde een kleine onzichtbare vijand onze normale doen overhoop. Op enkele dagen tijd moesten we ons compleet omscholen en moesten we zaken doen die de meesten van ons nog nooit hadden gedaan en waarvoor we soms zelfs niet eens de middelen in huis hadden.

Het grote tijdsonderzoek van vorig schooljaar wees uit dat wij gemiddeld 41,5 uur werken per week, de vakanties erbij gerekend. Tijdens de schoolweken loopt dat op tot bijna 50 uur. Dat is veel, maar de afgelopen maanden mag je daar nog eens een aantal uren bijtellen. Velen onder ons hebben ook hun paasvakantie opgeofferd om coronaproof les te kunnen geven vanaf het moment dat het kon.

Naast al het extra werk waren onze omstandigheden ook verre van ideaal. Velen van ons moesten het doen in combinatie met de opvang van de eigen kinderen. Een echt huzarenstukje: geef maar eens online les, terwijl je een pamper moet verversen of een kleine op je schoot komt gekropen.

Geef maar eens online les terwijl je een pamper moet verversen of een kleine op je schoot komt gekropen.

Het rendement van onze inspanningen was niet altijd denderend. In de sterke klassen ging het behoorlijk tot zelfs goed. In sommige klassen was er zelfs winst, maar in andere klassen presteerden de leerlingen zeer matig en haakte een deel zelfs af. We hebben aan den lijve ondervonden dat de impact online veel lager is dan face to face, en dat de leerwinst van de leerlingen dan ook navenant is.

We werkten ons dus uit de naad terwijl het resultaat al bij al pover was. Leuk is anders.

Toch waren er ook een paar pluspunten in deze periode. Reeds na enkele weken begonnen zowat alle leerlingen de school te missen en beseften ze hoe belangrijk ze voor hen is. Doorgaans vinden ze dat ze naar school moeten gaan, nu waren ze dolblij dat ze opnieuw mochten gaan. Ook ouders hebben ontdekt hoe veel energie lesgeven wel vraagt en hoe moeilijk het is om kinderen en tieners langer dan een half uur te blijven motiveren. Onze job heeft zeker aan waardering en prestige gewonnen.

Ouders hebben ontdekt hoe veel energie lesgeven wel vraagt en hoe moeilijk het is om kinderen en tieners langer dan een half uur te blijven motiveren. Onze job heeft zeker aan waardering en prestige gewonnen.

Half mei was er dan de chaotische heropstart van de lessen. Voor de minister kon het niet snel genoeg gaan. Zijn profileringsdrang bleek belangrijker dan de veiligheid van onszelf en die van de leerlingen, en dus ook van de ouders. Mede dankzij de vakbonden werd er op de rem gestaan en werden minimale veiligheidsvoorschriften afgedwongen.

Twee maanden na onze eerste omscholing, moesten we nu in het secundair onderwijs de lessen organiseren met inachtneming van anderhalve meter afstand. Logistiek een hele krachttoer, maar ook niet evident om tieners te (blijven) overtuigen van het belang van de veiligheidsafspraken en ze dan ook nog te doen naleven.

Ter voorbereiding van de heropstart had onze directie, samen met een aantal collega’s, het dragen van het mondmasker op voorhand uitgeprobeerd. Ze kwamen tot de vaststelling dat het gros van onze leerlingen zo’n masker niet langer dan drie uur zou verdragen. Daarom werd beslist om de leerlingen slechts halve dagen naar school te laten komen. Meteen was dan ook het probleem van de middagpauze en het mogelijk vermengen van bubbels opgelost.

De profileringsdrang van de minister bleek belangrijker dan de veiligheid van onszelf en die van de leerlingen, en dus ook van de ouders.

Gelukkig dat ze dat op voorhand uitgeprobeerd hadden. Het is inderdaad gebleken dat heel wat van onze leerlingen het heel moeilijk heeft met zo’n mondmasker en dat drie uur per dag meer dan genoeg is in die omstandigheden. Ook wij hebben ondervonden dat lesgeven met zo’n kapje voor je mond of een plexi masker geen pretje is, zeker als je dat een hele dag moet volhouden. Maar als het onze veiligheid kan garanderen, nemen we het er graag bij.

Wij beseffen dat onze situatie peanuts is in vergelijking met wat zich in de ziekenhuizen en woonzorgcentra heeft afgespeeld. De werkomstandigheden daar zijn ronduit schandalig en moeten dringend aangepakt worden. Het applaus voor het medische personeel was en is meer dan terecht. Toch is het gepast om onszelf ook een beetje applaus te geven. De voorbije maanden waren uitzonderlijk zwaar en velen hebben zichzelf overtroffen. Leerlingen en ouders konden op ons blijven rekenen.

Dit schooljaar hebben we ‘overleefd’. Maar hoe zal de start in september verlopen? De onduidelijkheid is – opnieuw – zeer groot. Bij code geel, wat wellicht in september het geval zal zijn, gaan volgens de minister alle leerlingen in het secundair vier dagen naar school. Er wordt “bij alle contacten een mondmasker gedragen tenzij social distancing (1,5 m) kan gegarandeerd worden”.

Het applaus voor het medische personeel was en is meer dan terecht. Toch is het gepast om onszelf ook een beetje applaus te geven.

Is dit plan grondig voorbereid samen met mensen op de werkvloer? Vermoedelijk is dit net zoals bij de heropstart in mei niet het geval. Hoe realiseerbaar is het in de praktijk? Wanneer alle leerlingen aanwezig zijn is de afstand van 1,5m in de meeste scholen niet haalbaar. Dat betekent dat leerlingen 7 tot 8 uur per dag een mondmasker zullen moeten dragen, en ook dat is niet haalbaar. De praktijk van de voorbije maanden heeft uitgewezen dat drie uur per dag al op het randje is. Volle dagen voor alle leerlingen is met andere woorden uitgesloten.

De vraag is: gaan we de haalbaarheid afstemmen op de veiligheid of moet de veiligheid opnieuw wijken voor wat de minister vindt dat haalbaar moet zijn? “Kinderen behoren niet tot de risicogroep”, maar ze “kunnen wel degelijk hun ouders besmetten”, aldus viroloog Steven Van Gucht, en dus ook hun leerkrachten. Het zou met andere woorden onverantwoord zijn om de verplichting van de mondmaskers te laten vallen. De vakbonden zullen zich opnieuw schrap moeten zetten.

De vraag is: gaan we de haalbaarheid afstemmen op de veiligheid of moet de veiligheid opnieuw wijken voor wat de minister vindt dat haalbaar moet zijn?

Een andere vraag is wat we gaan doen met de opgelopen leerachterstand van heel wat van onze leerlingen. In Groot-Brittannië zijn ze alvast van plan om volgend schooljaar extra leerkrachten in te zetten om de zwakste leerlingen te remediëren om zo de achterstand weg te werken. De Britse regering heeft er veel geld voor over, iets meer dan één miljard euro. Onze Vlaamse regering kan daar een voorbeeld aan nemen.

Als het de bedoeling is dat we volgend jaar één dag per week online lesgeven, dan zullen er ook extra middelen nodig zijn om alle leerlingen te voorzien van laptops en internetverbindingen. Van de door de minister met veel poeha aangekondigde laptops is de voorbije maanden in elk geval niet veel in huis gekomen.

Als de Vlaamse regering een nijpend lerarentekort wil vermijden, dan zal ze een serieuze geste moeten doen. Het is afwachten of ze op dat vlak zal excelleren.

Nog een laatste tip voor de Vlaamse regering. Het onderwijs stevende vóór de epidemie al af op een acuut lerarentekort omdat de aantrekkelijkheid van de job tot een dieptepunt gedaald was. De voorbije maanden hebben die aantrekkelijkheid een nog grotere deuk gegeven. Nu, na de coronacrisis denkt één op vijf zorgverleners eraan om te stoppen. Over hoe leerkrachten daarover denken is nog geen recent onderzoek geweest. Wel weten we dat vóór de coronacrisis één op de vier starters het na vijf jaar al voor bekeken hield. Als de Vlaamse regering een nijpend lerarentekort wil vermijden, dan zal ze een serieuze geste moeten doen. Het is afwachten of ze op dat vlak zal excelleren.

 

Carine Dedeygere is leerkracht in een middelbare school. Zij schrijft onder een schuilnaam. Naam en adres bekend bij de redactie.

 

Foto: Hellebardius, Flickr / CC BY-NC-SA 2.0 

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!