Kort nadat Bernie Sanders zich achter de kandidatuur van Joe Biden heeft geschaard, hebben een aantal progressieve persoonlijkheden in de VS hetzelfde gedaan (zie Sanders steunt Biden, vreselijk, maar hij kon niet anders). Noam Chomsky is op 92-jarige leeftijd nog steeds de meest prominente en bekende van hen. In de mainstreammedia is hij compleet persona non grata, in schril contrast met de sociale media en alternatieve media, waar hij voortdurend aan het woord komt en gevraagd wordt voor interviews.
Recent heeft Chomsky opgeroepen om voor Democraat Joe Biden te stemmen bij de presidentsverkiezingen van 3 november 2020 (net als in 2016 voor Hillary Clinton). Hij doet dat net als toen met enige reserve op basis van een aantal vaste gegevens van het Amerikaanse politieke systeem.
In de VS wordt op een weekdag gestemd. De president wordt niet rechtstreeks verkozen door de kiezers. Op basis van de uitslag in elke deelstaat afzonderlijk worden alle leden van het presidentieel kiescollege van de betrokken staat toegewezen aan de kandidaat met de meeste stemmen (met de uitzondering van Maine en Nebraska waar de leden van het kiescollege proportioneel worden verdeeld). Dit hoeft niet noodzakelijk de helft plus één van alle stemmen te zijn.
Swing states
Chomsky adviseert alleen om voor Joe Biden te stemmen in zogenaamde ‘swing states‘ of ‘battleground states‘. Dit zijn deelstaten waar op basis van de lokale politieke geschiedenis en opiniepeilingen beide machtspartijen zeer dicht bij elkaar liggen met slechts een paar procenten verschil. Het is daar dan uiterst belangrijk dat ook twijfelaars zich achter hun kandidaat van de minst slechte keuze plaatsen.
In de ‘safe states‘ waar de voorsprong van Democraten of Republikeinen zo groot is dat de uitslag bijna zeker vastligt, kan iedereen vrij voor andere derde kandidaten stemmen, zowel in een sterke Republikeinse staat als in een sterke Democratische staat. In het eerste geval maakt stemmen voor Biden geen verschil, in het tweede geval heeft hij de stem van meer progressieve kiezers niet nodig.
Het is niet exact aantoonbaar welke staten ‘swing states‘ zijn, maar meestal kloppen de inschattingen van opiniepeilers redelijk goed en komen de resultaten op een paar uitzonderingen na overeen met de voorspellingen. Als ongeschreven regel wordt een deelstaat als ‘swing state‘ gezien als het verschil tussen beide kandidaten minder dan vier procent is. Elke kiezer die eerst en vooral effectief naar het stembureau gaat en vervolgens stemt op een kandidaat, is daarom uiterst belangrijk.
Chomsky ziet er verder geen bezwaar in dat Sanders geen politieke eisen stelt voor zijn steun aan Biden. Dat is toch zinloos. In het politieke systeem van de VS bestaat er geen enkele traditie op vlak van electorale afspraken, laat staan dat concrete beloften worden gedaan. De ervaring wijst uit dat van de nominatietoespraak op de partijcongressen bitter weinig overblijft na de verkiezingen.
The lesser of two evils
Biden is voor Chomsky de ‘lesser of two evils‘. Hij wijst er net als in 2016 en in meerdere verkiezingen daarvoor op dat er naast presidentsverkiezingen op 3 november 2020 ook parlementsverkiezingen doorgaan en dat het ook belangrijk is een Democratische meerderheid in het Huis en in de Senaat te bekomen. Een toename van het aantal progressieve Democratische parlementsleden (zoals Alexandria Ocasio-Cortez, Ilhan Omar, Rashida Tlaib) hangt eveneens af van de deelname van de kiezers op de verkiezingsdag (zie Wall Street financiert neoliberaal tegenkandidaat tegen Alexandria Ocasio-Cortez). Progressieve kandidaten halen het daar waar ze kiezers kunnen overhalen die anders in grote getale thuis blijven en niet gaan stemmen. Ook daarom vindt Chomsky dat mensen toch zoveel mogelijk moeten gaan stemmen.
In de VS neemt gemiddeld 45 tot 50 procent van de geregistreerde kiezers nooit deel aan de presidentsverkiezingen. Het zal niemand verwonderen dat de afwezigen bijna volledig in de armere klassen en de etnische minderheden te vinden zijn, zij die geen enkele baat zien bij het uitbrengen van hun stem.
Biden staat voor het status quo van voor Donald Trump, voor het beleid van Barack Obama, George W. Bush en Bill Clinton. Trump is nog erger. Hij wil het klimaatprobleem nog verergeren en met hem (en het team van geradicaliseerde fanatici rond hem) valt een escalatie tot een vernietigende kernoorlog met Rusland en China niet uit te sluiten.
Wat de VS nodig hebben is een breuk met het tweepartijensysteem én andere media. Die strijd gaat na 3 november door (zie Conclusie Sanders / Corbyn: nieuwe partijen en eigen media zijn het enig overblijvend alternatief).
“Sanders’ campagne was een succes”
In een kort interview van 3’13” met Democracy Now! vat Chomsky zijn redenering als volgt samen:
“Als Trump wint wordt dat een onbeschrijfelijke ramp. Het betekent dat het beleid van de voorbije vier jaar, die zeer destructief waren voor de Amerikaanse bevolking, voor de wereld, zal worden verdergezet en waarschijnlijk versneld. Wat dat gaat betekenen voor de gezondheidszorg is al erg genoeg. Ik heb net de cijfers van Lancet geciteerd. Het zal nog erger worden. Wat dit betekent voor het leefmilieu en voor de dreiging van een kernoorlog – waar voor het ogenblik niemand over praat – is extreem ernstig, het is onbeschrijfelijk.”
“Veronderstel dat Biden verkozen wordt. Ik anticipeer dat dit in essentie een verderzetting van Obama wordt – niet geweldig, maar tenminste niet totaal destructief, met opportuniteiten voor een georganiseerd publiek, om te veranderen wat er gedaan wordt, om de druk op te voeren.”
“Algemeen wordt gesteld dat de campagne van Sanders mislukt is. Ik denk dat dat fout is. Ik denk dat het een uitmuntend succes was, het heeft volledig het terrein van het debat en de discussie verschoven. Onderwerpen die een paar jaar geleden ondenkbaar waren, staan nu in het middelpunt van de belangstelling.”
“De ergste misdaad die hij in de ogen van het establishment heeft gepleegd zijn niet zijn beleidsvoorstellen. Het is het feit dat hij in staat was een volksbeweging te inspireren, die zich reeds aan het ontwikkelen was – Occupy, Black Lives Matters en vele anderen – en er een activistische beweging van heeft gemaakt. Die beperkt zich er niet toe om de zoveel jaar een leider naar voren te schuiven en dan weer naar huis te gaan, maar die onophoudelijk de druk opvoert, constant activisme. Dat kan een regering van Biden beïnvloeden.”
