Nu de coronamaatregelen de kledingverkoop heeft gekelderd, zoeken kledingmerken naar manieren om geld te besparen. Sommigen schuiven de kosten door naar hun leveranciers: ze weigeren te betalen voor bestellingen die ze al hebben geplaatst – inclusief, in veel gevallen, kleding die klaar is om te worden verscheept. Die leveranciers ontslaan op hun beurt massaal de kledingarbeid(st)ers. Zij kunnen niet terugvallen op een werkloosheidsuitkering, want in de meeste productielanden is er nauwelijks een systeem van sociale bescherming.
“Kledingarbeidsters leven van de hand in de tand. Ze kunnen niets sparen. Als ze hun baan verliezen, kunnen ze geen eten kopen voor zichzelf en hun gezinnen”, zegt Kalpona Akter, voorzitter van de Bangladesh Garment & Industrial Workers Federation. Blijven ook nieuwe bestellingen de komende maanden uit, dan is dat een ramp voor miljoenen kwetsbare werknemers en hun gezinnen.
C&A keert de kledingarbeidsters de rug toe
C&A, die hun hoofdkwartier in België hebben, is zo’n kledingbedrijf dat eenzijdig bestellingen annuleert, waarschuwt de Schone Kleren Campagne. Daardoor worden honderden leveranciers over de hele wereld, van Bangladesh tot Cambodja en Myanmar, in ernstige financiële problemen gebracht. C&A laat kleding en accessoires produceren in 35 landen wereldwijd. Alleen al in Bangladesh gaat het om bijna 150 fabrieken. Ook Gap, Nike en Uniqlo weigeren bestellingen te betalen.
De familie Brenninkmeijer, die via het moederbedrijf COFRA Holding 100 procent van C&A in handen heeft, is één van de rijkste families ter wereld. C&A doet het al enkele jaren minder goed, maar de andere activiteiten van de holding zijn wel winstgevend. De Brenninkmeijers kunnen het zich gemakkelijk veroorloven om de contracten van C&A met hun leveranciers na te komen, waardoor de honderdduizenden werknemers die zij in dienst hebben veel leed zou worden bespaard. C&A’s weigering om hun verplichtingen na te komen staat in schril contrast met het imago van filantropen dat de eigenaars zichzelf graag aanmeten. “Als de coronacrisis een ethische test is, dan faalt C&A grandioos”, vindt Sara Ceustermans, coördinator van de Schone Kleren Campagne.
Belangrijke concurrenten, zoals H&M en Inditex, het moederbedrijf van Zara, houden zich wél aan hun contracten. Ook C&A zou publiek moeten verklaren dat alle contracten gerespecteerd worden, aan de afgesproken prijs.
Een ander prijsmodel
“Maar dat is het absolute minimum”, zegt Sara Ceustermans, coördinator van de Schone Kleren Campagne. “Er zijn snel noodfondsen nodig om ervoor te zorgen dat het inkomen van kledingarbeidsters ook de volgende maanden gegarandeerd blijft. Internationale financiële instellingen, donorregeringen en kledingmerken- en ketens moeten hieraan bijdragen. We moeten hieruit leren: het hele prijsmodel van de sector moet op de schop. Dat moet sociale bescherming en leefbare lonen voor werknemers mogelijk maken. Laten we niet terugkeren naar de ‘normale’ toestand, want die was net het probleem.”
De Schone Kleren Campagne is een coalitie van verschillende organisaties: WSM, ABVV, ACV, FOS, BBTK, ACV Puls, ACV-CSC Metea, ABVV Algemene Centrale, Testaankoop en Netwerk Bewust Verbruiken. De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van het internationale netwerk Clean Clothes Campaign, met 20 coalities in Europa en Azië en meer dan 200 partners wereldwijd.
