Coronavirus.
Bron: Pixabay
Opinie - Emilie Peeters

Het medicijn tegen populisme: hoe de ziekte van deze tijd aanpakken

Artsen die oproepen om niet meer naar ‘de politiek’ te luisteren, maar enkel naar wetenschappers. Donald Trump en Boris Johnson die de aanbevelingen van wetenschappers naast zich neerleggen en voortdurend hun mening over de aanpak van de corona crisis herroepen, terwijl ondertussen vele mensen sterven. Het zijn dwaze discussies waar mensen tijdens de coronacrisis niks aan hebben. Integendeel: alle energie moet nu gaan naar de beperking van de pandemie. We hebben daarom niet minder maar net méér samenwerking tussen onderzoekers en politiekers nodig.

woensdag 1 april 2020 14:44
Spread the love

 

Dat geldt trouwens niet alleen in crisistijden, maar altijd. Politiek beleid gebaseerd op degelijk wetenschappelijk onderzoek: het is hét medicijn tegen populisme en fake news.

Onderzoekers en politiekers spreken elk hun eigen taal. De wetenschapper gaat op zoek naar nuance en wil vooral inzicht krijgen in de complexiteit der dingen. De beleidsmaker wil vooral een snelle en efficiënte oplossing voor uitdagingen in de samenleving. Dat maakt dat ze elkaar al te vaak misbegrijpen en daardoor ook wantrouwen.

Beleidsmakers vinden dat onderzoekers niet de juiste data leveren die nodig zijn om beleidsbeslissingen te nemen – of dat die te laat komen als ze er dan toch zijn. Onderzoekers vinden dat beleidsmakers de zaken al te vaak te simpel voorstellen en hun beslissingen veel te veel laten afhangen van scoren bij de volgende verkiezingen.

Geen van beiden heeft echt ongelijk. Als beleidsmedewerker aan de Universiteit Gent probeer ik dagelijks om onderzoekers uit te leggen waarom een ‘vertaling’ van hun onderzoeksresultaten naar de politiek zo belangrijk is. Geloof mij: die opdracht is niet gemakkelijk, want er heerst in de academische wereld effectief een groot wantrouwen ten opzichte van de politiek.

Anderzijds ben ik zelf ook lokale politieker, ik ken beide werelden – en dus probeer ik mijn collega-politici te motiveren om hun opinies en beleidsbeslissingen te laten inspireren door aanbevelingen van onderzoekers. Ook dat is niet altijd vanzelfsprekend, soms moet het immers snel gaan en is daar geen tijd voor.

Toch toont deze coronacrisis nog maar eens aan hoe beiden een belangrijke rol hebben en waarom het zo belangrijk is dat ze elkaar meer vertrouwen, zodat de band tussen wetenschap en politiek intenser wordt. Het zijn enerzijds de onderzoekers die, door hun kennis over de verspreiding van virussen, zeer duidelijke richtlijnen opstelden voor de burgers. Hoe we ons moeten gedragen zodat het virus zich niet meer verder verspreidt. Het zijn ook zij die ervoor hebben gezorgd dat onze zorg- en gezondheidssector vandaag goed voorbereid is, omdat er duidelijke protocollen uitgetekend zijn voor het zorgpersoneel en de werking van de ziekenhuizen in crisistijd.

Anderzijds zijn het de politiekers die bekijken wat de impact is van die maatregelen op onze maatschappij en daar ook oplossingen voor proberen te vinden. Ze nemen extra maatregelen voor de meest kwetsbaren, voor wie in quarantaine gaan nog zwaarder is. Ze zoeken oplossingen voor de vele werknemers die in tijdelijke werkloosheid worden gezet, voor de vele bedrijven die vandaag op halve kracht of zelfs niet meer draaien.

Het één kan simpelweg niet zonder het andere. Met duidelijke wetenschappelijke protocollen en richtlijnen geraak je niet ver om de sociale en economische gevolgen van deze crisis aan te pakken, die zijn immers te onvoorspelbaar. Maar met enkel politieke maatschappelijke afwegingen zouden we het COVID-19-virus niét de baas kunnen.

Beide visies en expertises zijn gewoon onmisbaar in onze maatschappij, al zeker in tijden van crisis zoals vandaag. Enkel samen kunnen ze een allesomvattend antwoord bieden op de uitdagingen.

Daarom is het zo belangrijk om beide werelden dichter bij elkaar te brengen. Om onderzoekers te laten begrijpen hoe beleidsmakers denken, hoe het politieke besluitvormingsproces loopt en beïnvloed wordt en wat beleidsmakers in acht nemen bij het maken van beslissingen. Om hen duidelijk te maken dat je met een wetenschappelijk artikel in The Lancet geen enkele beleidsmaker overtuigt. En om politiekers te laten inzien dat wetenschappelijke data een middel zijn om meer effectieve politieke beslissingen te nemen.

Als deze coronacrisis ook opportuniteiten biedt, laat dan die nauwere samenwerking tussen beleid en onderzoek er één van zijn. Zorg ervoor dat maatschappelijke impact van onderzoek als meerwaarde wordt gezien in ons academisch systeem en studenten ertoe worden opgeleid. Zorg ervoor dat onderzoekers standaard worden betrokken bij het beleidsvoorbereidend werk. Laat het Wetenschappelijk Comité Corona geen unicum zijn, maar een voorbeeld voor hoe in de toekomst onderzoekers een vaste stek aan de tafel krijgen. 

Door een betere samenwerking tussen beleid en research, gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen kunnen   efficiëntere oplossingen worden uitgewerkt, op lange termijn – maar ook op crisismomenten. Politiek beleid gebaseerd op degelijk wetenschappelijk onderzoek: het is hét medicijn tegen populisme en fake news.  

 

Emilie Peeters.

Emilie Peeters.

Emilie Peeters is politiek voorzitter Sp.a Gent en wetenschappelijk medewerker International Centre for Reproductive Health aan UGent.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!