Waarom we nu een volmachtenregering hebben (en dat is niet alleen voor onze gezondheid)

België krijgt een minderheidsregering met volmachten. Die komt er ‘zodat de regering daadkrachtiger kan optreden om de coronacrisis aan te pakken’. In het gekakel over de politieke crisette van dit weekend gaat verloren waar het echt om draait. Van deze ‘nieuwe’ regering wordt verwacht dat ze met miljarden over de brug komt om bedrijven en misschien wel banken te redden.

dinsdag 17 maart 2020 12:38
Spread the love

De mislukte afspiegelingsregeringsvorming (tip voor Scrabble!) heeft nogal wat inkt laten vloeien. Als vanouds richten de wetstraatjournalisten en commentatoren de schijnwerper op la petite histoire. Het ging over verraad en dolken in de rug. Over wiens schuld het nu precies was (de Franstaligen natuurlijk).

Zowat alle media schrijven dat de minderheidsregering met volmachten die er nu aan komt “daadkrachtiger kan optreden om de coronacrisis aan te pakken”. Daar zit meteen een denkfout. Over de restregering kan je veel zeggen, maar tot nu toe nam ze de nodige maatregelen. Te laat natuurlijk, maar dat zou een volwaardige regering ook gedaan hebben. Ook zij zouden ontdekt hebben dat de besparingen van de voorbije jaren in alle overheidssectoren niet de beste voorbereiding waren op een gezondheidscrisis van deze omvang.

Nee, als er volmachten nodig zijn, is dat omdat de regering de komende maanden miljarden zal spenderen alsof het verkiezingsfolders zijn op de markt. Tijdens dat onderhandelingsweekend en erna zullen onze politici wel eens een blik geworpen hebben op de nieuwslijnen. Ze zullen wel gelezen hebben dat de Nieuw-Zeelandse regering 4 procent van het BNP vrijmaakt om bedrijven en werknemers te ondersteunen.

In Frankrijk legt president Macron zomaar eventjes 300 miljard op tafel (10 procent van het BNP). Dat geld komt er in de vorm van een garantie voor banken die geld geleend hebben aan bedrijven die nu dreigen te kapseizen. In Italië werd luchtvaartmaatschappij Alitalia net gehernationaliseerd. Die operatie zal de Italiaanse belastingbetaler minstens 600 miljoen euro kosten.

Naar de beurzen kijken politici best niet om. Die gaan op en vooral neer, maar alleen op basis van wat de traders zelf in de krant lezen over de financiële beloftes die regeringen maken. Zo liet de VS-president Trump maandag weten dat luchtvaartmaatschappijen zich geen zorgen hoeven te maken. Hij zal hen met het belastinggeld van zijn burgers voor 100 procent vergoeden.

Peanuts

Maandag werd in de Kamercommissie Begroting alvast 1 miljard euro extra toegekend, om snel maatregelen te kunnen nemen. Peanuts als je ziet met welke bedragen er in andere landen wordt gegooid. Daarom wordt er nu snel een regering op poten gezet. Niet om de gezondheidscrisis aan te pakken, maar wel om met miljarden te gooien naar bedrijven.

De toestand lijkt nog altijd onderschat te worden. In het VK ging luchtvaartmaatschappij Flybe al ten onder. Dinsdag komt nu ook de modeketen Laura Ashley in de problemen. 2.700 jobs hangen aan een zijden draadje (no pun intended). Dat dreigt voor een domino-effect te zorgen. Als bedrijven omvallen, kunnen ze hun schulden niet meer afbetalen en komen de instellingen die hen dat geld leenden in de problemen. Uiteindelijk krijg je zo een kettingreactie die ons in een nieuwe financiële crash kan doen belanden.

Mensen die massaal werkloos worden (definitief of tijdelijk door economische werkloosheid) hebben minder koopkracht waardoor de economische dip door de stilstand van de economie kan uitmonden in een echte economische depressie.

Door het totaal onverantwoorde beleid van de vorige regering (die nu grotendeels de nieuwe regering vormt) met een taxshift richting bedrijven werd een enorm gat geslagen in de overheidsinkomsten. Dat zal zich nu wreken. Ook als we deze crisis relatief snel en zonder crash doorworstelen, krijgen we een regering die weer genadeloos de besparingstrom zal laten luiden.

De regering-Wilmès krijgt volmachten van het parlement of toch tenminste van de partijen die daarmee akkoord gaan. Dat betekent dat het parlement buiten spel wordt gezet en dat de regering die miljarden kan uitdelen zonder dat het parlement mag mee beslissen of zelfs debatteren.

De beslissingen die deze regering zal nemen zijn niet technocratisch. Er zijn twee conflicterende modellen om om te gaan met zo’n crisis in dit kapitalistische systeem. Bail out the people of bail out the multinationals and the banks. Je kan als overheid beslissen om enkele maanden de huur en de facturen voor nutsvoorzieningen te betalen van mensen die minder inkomen en meer uitgaven hebben door de crisis. Of je kan als overheid beslissen om elk bedrijf, ook het meest vervuilende, overeind te houden. Dat gebeurde bijvoorbeeld in de VS waar Trump de cruisebusiness en de schalie-oliebedrijven wil redden.

Wat overheden de komende weken en maanden doen, zullen bepalen hoe de wereld er de komende jaren en decennia uitziet. We houden hen dus best zo goed mogelijk in de gaten.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!