Afgelopen weekend verscheen in Het Laatste Nieuws een interview met drie ‘alfamannen’: advocaat Sven Mary, stand-upcomedian Alex Agnew en wetenschapsjournalist Dirk Draulans. De centrale vraag in dit interview was: wat is volgens jullie de impact van de #MeToo-beweging op mannen?

“Wij nemen op het advocatenkantoor geen vrouwen meer aan”, stelde Mary. Deze beslissing nam de strafpleiter nadat hij zelf beticht werd van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Dat hij geen vrouwen meer aanneemt “is een beroepskeuze, meer niet”, zo verduidelijkte Mary in De Standaard. Hij wil voorzichtig zijn en zich niet blootstellen aan het risico om vals beschuldigd te worden van seksueel misbruik. Dat vindt hij jammer “want er studeren veel bekwame en intelligente dames af”.

Zijn uitspraak bleef niet onopgemerkt en kreeg heel wat kritiek. Zuhal Demir (N-VA) tweette: “Dit kan echt niet. Dit zijn de Middeleeuwen niet.” Joachim Coens (CD&V) reageerde dan weer op Twitter met: “Toch straf van Sven: discriminatie op basis van geslacht kan niet!” De uitspraak is: “problematisch en stigmatiserend”, aldus Liesbet Stevens (Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen.)

Het gaat hier inderdaad om discriminatie van vrouwen zoals Demir, Coens en Stevens aangeven. Maar hiermee is nog niet alles gezegd. Mary’s redenering situeert zich in het maatschappelijke debat over #MeToo, de beweging tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Wat bedoelt Mary in dat kader met de nood om “voorzichtig” te zijn en geen “risico’s” te nemen? Hiermee bedoelt hij dat de aanwezigheid van vrouwen op de werkvloer de kans op beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag vergroot. Vrouwen vormen met andere woorden een “risico”, want het zijn zij die anderen vals beschuldigen van seksueel misbruik. Tegenwoordig, zo stelt Mary, “moet je nadenken over elk woord dat je zegt en elke daad die je stelt.” Door vrouwen uit zijn kantoor te bannen, kan hij zich dat soort zelfreflectie besparen en hoeft hij geen verantwoording af te leggen voor zijn gedrag.

Mary weigert zo de problematiek die de #MeToo-beweging aankaart serieus te nemen. Hij reduceert die problematiek immers tot vrouwen die mannen vals beschuldigen van seksueel misbruik. Hierdoor wordt de nadruk gelegd op de beschuldigingen en niet op het onderliggende probleem, namelijk het seksueel grensoverschrijdend gedrag. Door de nadruk enkel en alleen op de beschuldigingen te leggen, lijkt het probleem bij diegenen te liggen die seksueel misbruik aankaarten.

Filosofe Sara Ahmed vat dit fenomeen als volgt samen: “When you expose a problem, you pose a problem.” Wanneer je een probleem aankaart, vorm je een probleem. Dit betekent twee zaken: (1) door een probleem aan te kaarten, vestig je de aandacht op een probleem. (2) Bovendien, en dit maakt het verschil, wordt diegene die het probleem aankaart zelf het probleem. De aandacht verschuift hierdoor van het probleem naar de persoon die het probleem aankaart. Door niet meer over het probleem te spreken en de persoon die het probleem aankaart te verwijderen, lijkt het probleem opgelost, legt Ahmed uit.

Hebben we hiermee het probleem daadwerkelijk opgelost? Zijn vrouwen hier echt het probleem? Of ligt de verantwoordelijkheid bij mensen die seksuele grenzen overschrijden?

Filosofen Maïté de Haan en Julia Alegre zijn oprichters van het filosofisch platform Troebel.