Onderzoekers van de Australian National University (ANU) en het ARC Centre of Excellence for Climate Extremes bestudeerden de “Indische-Oceaandipool” (IOD), die ook wel de Indische El Niño wordt genoemd. De IOD is een onregelmatig voorkomende schommeling in oppervlaktetemperatuur van het oceaanwater.
Het fenomeen speelde een grote rol in de ernstige droogte en recordtemperaturen vorig jaar, zegt hoofdonderzoeker Nerilie Abram. Maar hoewel het verschijnsel historisch gezien zeldzaam was, deed het zich in de twintigste eeuw steeds vaker en krachtiger voor.
Extremer dan in 2019
Met behulp van gegevens over koralen konden de onderzoekers met grote precisie bepalen wanneer de IOD zich in de afgelopen duizend jaar voordeed, stellen ze. “Historisch gezien zijn gebeurtenissen zoals we die zagen in 2019, zeer zeldzaam. In de hele reconstructieperiode, die begint in 1240, zien we slechts tien van deze gebeurtenissen. Vier daarvan vonden plaats in de laatste zestig jaar,” zegt Abram.
Mede-onderzoeker Nicky Wright zegt dat het onderzoek laat zien dat de Indische Oceaan weersomstandigheden kan veroorzaken die extremer zijn dan die in 2019.
“In 1675 deed zich een weersituatie voor die tot 42 procent sterker was dan de extreemste gebeurtenis die is waargenomen sinds de instrumentele metingen begonnen. Die gebeurtenis deed zich voor in 1997. De impact van deze oudere, ernstige gebeurtenis is beschreven in historische documenten uit Azië”, zegt Wright.
El Niño
“De gebeurtenissen uit 1675 laten zien welke weersextremen mogelijk zijn, zelfs zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Als IOD’s steeds sterker en gewoner worden door die klimaatverandering, vergroot dat de kans dat extreme omstandigheden zoals vorig jaar zich opnieuw voordoen”, legt Wright uit.
Mede-onderzoeker Matthew England zegt dat het onderzoek, dat gisteren (maandag) is gepubliceerd in Nature ook een sterk verband laat zien tussen de IOD en El Niño of de Zuidelijke Oscillatie. “Ons onderzoek wijst erop dat de Indische-Oceaandipool en El Niño onafhankelijk van elkaar kunnen voorkomen, maar dat in perioden waarin zich grote jaarlijkse verschillen voordoen in de IOD, de variabiliteit van El Niño in de Pacific ook toeneemt.”
