Opinie -

Trump, Theo Francken en ontaarde architectuur

maandag 10 februari 2020 10:35
Spread the love

Trump heeft iets nieuws gevonden om de aandacht af te leiden van zijn radicaal rechts economisch beleid: via een wetsvoorstel, getiteld ‘Making federal buildings beautiful again’, wil hij architecturale richtlijnen opleggen voor overheidsgebouwen. Die moeten voortaan neoklassiek van stijl zijn, want die stijl zou ‘de idealen van de founding fathers belichamen’.

Hitler en Speer waren ook vol van de neoklassieke stijl. Hun voorliefde voor de grootsheid van de Romeinse en Griekse beschavingen in een ver verleden viel samen met een afwijzing van de hedendaagse ‘ontaarde’ kunst.

Idem voor Trump, die te koop loopt met zijn afkeer voor het modernisme. Hedendaagse architectuur zou aldus de gecultiveerde president niet in staat zijn de ‘nationale waarden’ van de VS te belichamen. Wat die ook moge zijn. Het ‘Amerikaanse volk’ zou deze gebouwen niet willen, ze zouden aldus de estheet Trump ook ‘gewoon lelijk’ zijn.

Als politici over schoonheid beginnen, zit daar meestal een ideologische charge achter. Zoals toen Peter De Roover (N-VA) ons op zijn kunstfilosofie trakteerde, met als doel de cultuurbesparingen recht te praten. Maar minder bekend is dat een andere prominente N-VA’er ook ontzettend veel moeite heeft met hedendaagse architectuur: Twitter-majoor Theo.

Kathedraalbouwers

Theo Francken (N-VA) schreef recent een ideologisch artikel, getiteld De kathedralenbouwers, in de reader Identiteit, diversiteit en de ‘Culture Wars’ (2019) samengesteld door o.a. Paul Cliteur. Met een vrouw inclusief bruidssluier op de cover waarvan je je kan afvragen wat dat beeld dan wel mag betekenen. Dat boekje opent overigens met de complottheorieën en angstfantasieën van een extreemrechts heerschap als Sid Lukkassen.

Francken keert in zijn cultuurbespiegeling lyrisch terug naar de kloosterordes en kathedraalbouwers, duizend jaar geleden. Geïnspireerd door het christendom maakten die aldus de Vlaams-nationalist een culturele omwenteling mogelijk, die ook een economische en maatschappelijke ontwikkeling op gang bracht.

Daar kwam volgens Francken door ‘de barbaren’ een einde aan. Hij neemt de kathedraalbouwers vervolgens als rolmodel omdat we vandaag in een vergelijkbare situatie zouden zitten. Want het ‘identitaire nihilisme’ van mei ’68 (een ‘bedreiging van binnenuit’ aldus de voormalige staatssecretaris tegen Asiel en Migratie) zou ons ontworteld hebben.

Ontaarding, dus. Daarom moeten we samen met zijn partij terugkeren naar onze tradities, naar een ‘christelijk humanisme’ – alsof dat geen contradictie in termen is – en het ‘Katholieke cultuurideaal dat onze ouders meegekregen hebben.’

Jongeren zouden vandaag onwetend zijn over ‘de geschiedenis van onze beschaving’ vanwege ‘een zelfdestructieve tendens’ die woekert door onze maatschappij en in het bijzonder aan onze universiteiten. Daar leren jongeren niet meer hoe ze trots kunnen zijn op ‘onze beschaving’. Je leert er alleen nog dat het ‘een bron is van schaamte’, racisme en ‘patriarchaat’. ‘Onze beschaving dient gedeconstrueerd te worden, en ‘gedekoloniseerd’ en wat meer’, jammert Francken.

‘Tegengif’

De pseudowetenschappelijke pathetiek gaat nog even door: ‘Die ontwikkeling toont zich uitstekend in de wereld van de kunst en architectuur. De romaanse en gotische kunst vormen een synthese van oud en nieuw, maar hedendaagse kunst belichaamt net de overwinning op al wat eigen is.’

Hedendaagse architecten actief op de Vlaamse grond kunnen samen met hun bouwsels inpakken. Pakweg Huib Hoste, Robbrecht & Daem, Stéphane Beel, 51N4E, Bob Van Reeth, BobMcMaster, Denc!-studio, Marie-José Van Hee, Michiel Dehaene, BLAF architecten of Crepain Binst die de Antwerpse Van Thillo mediatoren bouwde, enzovoort, zijn ze dan een gevaar voor ‘al wat eigen is’ aan onze ‘eigen’ mensen?

Francken gaat vervolgens helemaal los: ‘Onze hedendaagse architectuur wordt gebouwd zonder enige referentie naar het verleden, zonder identiteit. Het resultaat bestaat uit enorme onherkenbare gebouwen waar we als vreemdelingen doorheen dwalen. Altijd tijdelijk, zonder verleden, ontworteld, thuisloos.’

Stel u voor, de Vlaming zou vreemdeling zijn geworden in zijn eigen regio. Er zou zoiets bestaan als architectuur die ons, ondanks alle funderingen, zou ‘ontwortelen’. Staan de Vlaamse steden en het Vlaamse land vol met ‘thuisloze’ huizen?

Maar gelukkig is er nog de Notre-Dame van Parijs – Francken vermoedt dat de brand aangestoken is door barbaren of communisten – die zoals onze Vlaamse kathedralen en kerken ‘een cultureel tegengif’ vormen. Ja, het staat er zo: ‘tegengif’, wat impliceert dat de hedendaagse kunst dus giftig is voor de Vlaming die, zoals we weten sinds de formatienota van Jambon 1, cultuur in zijn DNA heeft zitten.

Francken heeft eerder fake news in het DNA: na de brand in de Parijse kathedraal deelde onze pedagoog een foto van de Notre-Dame in Montreal, gevolgd door een gratuite uithaal naar IS.

‘Kunnen we opnieuw iets achterlaten dat de tand des tijds kan overwinnen en dat mensen binnen duizend jaar zullen bezingen?’, mijmert Francken afsluitend. Wat die nieuwe ‘synthese’ is, zullen we aldus de kopman van N-VA ‘pas in 3019 weten’. U denkt er de Bijbelse profetie van het Duizendjarige rijk en de ‘synthese’ die de nazi’s ervan wilden maken zelf maar even bij.

 

Robrecht Vanderbeeken is filosoof en vakbondsverantwoordelijke cultuurwerkers voor ABVV-ACOD Cultuur.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!