Voorbije zomer brak opnieuw alle records. In België overschreed de thermometer voor het eerst de grens van 40 °C. Wereldwijd woedden enorme branden, zoals in het Amazonegebied en Australië. In Zuid-Frankrijk beleefde men eerst een verschroeiende zomer, en daarna ongekende stortregens met zware overstromingen. De opwarming wordt ingrijpender dan voorspeld. De zeespiegel stijgt sneller dan gedacht. Stormen worden heviger, en volgen andere trajecten dan normaal, zoals de storm Ophelia die Ierland teisterde in 2017.
Daarom worden, rapport na rapport, de aanbevolen maatregelen verstrengd door het IPCC – het klimaatpanel van de Verenigde Naties. In vier jaar tijd vervroegde dit panel de beoogde klimaatneutraliteit met liefst 20 jaren, van 2070 naar 2050. En op twaalf jaar tijd scherpte het IPCC het laagste emissiescenario tot tweemaal toe aan. Europa wil haar ambities wel verhogen richting klimaatneutraliteit in 2050. Maar België, en dan vooral Vlaanderen, hinken grandioos achterop. Vlaanderen bengelt qua ambitieniveau zelfs helemaal achteraan.
Welke financiële maatregelen voor een faire en duurzame maatschappij?
Deze COP zal ook het financieringsthema aansnijden. Kernvraag is of een omslag naar een klimaatpositieve maatschappij ook sociaal positief is en herverdelend werkt. Nu worden de gewone mensen overstelpt met forfaitaire “marktconforme” lasten. Dat veroorzaakt meer ongelijkheid in plaats van minder. “De vervuiler betaalt” wordt op die manier “de betaler vervuilt”, waarbij de hoogste inkomens ongestoord verder kunnen verspillen …
Het kan ook anders. Zo moeten normen bedrijven aanzetten tot investeren in duurzame producten en processen. Het bestrijden van fiscale fraude en ontwijking, het belasten van vermogens en hoge inkomens moeten de overheden juist de nodige financiële zuurstof geven om in een relatief korte periode, een ambitieus en fair klimaatbeleid te kunnen voeren. Daarin moeten alle mensen, uit het Noorden én het Zuiden, uit de midden én lage inkomensgroepen, volledig toegang krijgen tot faire en duurzame goederen en diensten, zoals gezonde voeding, klimaatneutraal wonen, openbaar vervoer, en een job in een toekomstgericht bedrijf.
Een brede coalitie tegen politieke stilstand
Voorlopig zien we echter weinig van de nodige politieke slagkracht van onze Belgische politici. De verontwaardiging ten aanzien van het huidige onduurzame en onrechtvaardige korte termijnbeleid mondt uit in een brede actiebeweging. Het is hoog tijd om snel, grondig en rechtvaardig te handelen. De brede klimaatbeweging verenigt zich op zondag 8 december om 13u aan het station van Brussel-Centraal. Met een mensenketting rond het wetgevende centrum van ons land klaagt ze samen de stilstand van onze beleidsmakers aan.
