Het rapport Mediaconcentratie in Vlaanderen dat dinsdag gepubliceerd werd bevat naast een berg informatie ook een lijst met aanbevelingen voor de minister van Media Benjamin Dalle. Die laatste wordt door het rapport trouwens meteen in zijn blootje gezet. Vorige week raakte bekend dat Dalle het mes zet in de werkingsmiddelen van het Vlaams Journalistiek Fonds (VJF). Een deel van die middelen was bestemd voor de toekenning van subsidies aan innovatieve journalistiek. Het is één van de weinige manieren waarop ook kleinere media beroep kunnen doen op de subsidiestroom waar de grote mediabedrijven van genieten.
Dalle reageerde in het Vlaams parlement gepikeerd op de kritiek dat hij kleinere media middelen ontnam. “Over het Vlaams Journalistiek Fonds zijn zaken gezegd die op zijn minst niet accuraat zijn”, zei Dalle. “Het VJF heeft éénmaal subsidies toegekend, namelijk in 2018. Toen is er voor 500.000 euro toegekend aan 11 projecten. In 2019 was 0 euro voorzien voor subsidies. Ook in 2020 was 0 euro voorzien”. “Als men mij dus zegt dat ik 500.000 euro subsidies voor onafhankelijke media heb geschrapt, zeg ik: ‘klopt niet, dat is fake news'”, aldus Dalle.
De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) – in 2006 opgericht door de Vlaamse overheid – spreekt de minister in het rapport tegen. “Conform de samenwerkingsovereenkomst zullen in 2020 voor een bedrag van 200.000 euro aan projectsubsidies uitgetrokken worden.”
Concentratie matig tot zeer groot
Dalle heeft alvast een flinke kluif aan dit rapport. Of het nu over radio, tv of kranten gaat, enkele grote bedrijven controleren de hele sector. Bij elk medium moet de VRM vaststellen dat de concentratie matig tot zeer groot is. Bij de kranten is die wat verlaagd, maar dat komt alleen doordat de aandelen van De Tijd bij Roularta terechtkwamen zodat DPG Media en Mediahuis er een klein broertje bij krijgen.
De VRM houdt het niet alleen bij vaststellingen, maar doet ook enkele voorstellen. Het feit dat laster en eerroof in het strafwetboek staan, zorgt voor een afschrikeffect, zeker bij kleinere mediaspelers, zo merkt de VRM op na recente dagvaardingen van journalisten van onder meer Apache.
De meest opvallende aanbeveling gaat over de grootste federale subsidiestroom naar de grote mediagroepen. In 2020 lopen de concessies met Bpost af. De Belgische overheid schuift Bpost – en dus onrechtstreeks de mediagroepen – in totaal 166 miljoen euro toe om kranten en tijdschriften voor 7u30 in brievenbussen te stoppen.
De VRM wil dat ook de Vlaamse regering zich daarover uitspreekt. “Het momentum is er voor het beleid om zich hierover te laten horen. De Minister van Werk vroeg al een advies aan de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Dit advies zou als basis moeten dienen voor de toekomstige besprekingen, maar kreeg veel kritiek omdat het eenzijdig zou zijn. De VRM raadt het beleid aan om een actieve rol op te nemen in dit debat.”
Wie het hele rapport leest, merkt nog eens de grote discrepantie tussen de realiteit van het medialandschap en de beleidsnota van de mediaminister. Die is helemaal op maat geschreven van de grote mediagroepen die nu al het hele landschap controleren. Door de VRT verder af te bouwen en de weinige middelen voor kleinere, onafhankelijke media te schrappen, versterkt minister Dalle de concentratie.
